Έχω δεχθεί ορισμένα σχόλια σε σχέση με ανάρτησή μου εξ αφορμής της υπόθεσης Σύριου κουρέα ο οποίος καταδικάστηκε σε δύο μήνες φυλάκιση γιατί παραβίασε το ωράριο και εργάστηκε σε μη εργάσιμη ημέρα. Αυτά συμπλέκουν ως προς το γεγονός πως ο κατηγορούμενος είχε προηγούμενες καταγγελίες και μια καταδίκη και ότι αγνόησα πως είχε επιδείξει ασέβεια προς το νόμο και ανταγωνιζόταν αθέμιτα τους νομιμόφρονες συναδέλφους του. Κρίνω σκόπιμο να αναρτήσω την ουσία των απαντήσεών μου και εδώ διότι πιστεύω στη διαφάνεια σε παρόμοια ζητήματα.
Προφανώς είχα ενημερωθεί πλήρως για τα γεγονότα της απόφασης πριν σχολιάσω όπως πράττω πάντα. Για αυτό και ανέφερα στην ανάρτηση ‘έχοντας πληροφορηθεί τα γεγονότα’. Έχω τονίσει όμως επανειλημμένα πως εδώ ο στόχος δεν ήταν να ‘σχολιάσω την απόφαση’. Γράφω πολλά εκτεταμένα άρθρα κάθε μήνα στα οποία σχολιάζω τη νομική συλλογιστική αποφάσεων. Εδώ όμως δεν ήταν ο σκοπός μου να σχολιάσω νομικά μια συγκεκριμένη απόφαση, αλλά γενικότερα την πολιτική της απονομής της ποινικής δικαιοσύνης στον τόπο μας.
Πριν χρόνια ετοίμασα αγόρευση και βοήθησα υπεραγορές να απορρίψουν κατηγορία ότι λειτούργησαν εκτός ωραρίου διότι το δικαστήριο έκρινε ως αντισυνταγματικό το νόμο και έκτοτε καταργήθηκαν τα ωράρια για τα καταστήματα. Ενδεχομένως κάποιον να μην τον προβληματίζει γιατί ένας φτωχός μετανάστης να καταλήξει φυλακή γιατί δεν είχε ακριβοπληρωμένο δικηγόρο. Το γιατί να πάει όμως φυλακή ο φτωχός μετανάστης και όχι ο πλούσιος επιχειρηματίας είναι κεντρικής σημασίας για το σύστημα το οποίο υπηρετώ. Και τονίζω πως όποτε σχολιάζω δημόσια η πρώτιστη ιδιότητα μου είναι του Καθηγητή Νομικής και του μοναδικού Κύπριου νομικού που έχει εκλεχθεί ως Ακαδημαϊκός και κατά συνέπεια θεωρώ πως σαφώς και έχω υποχρέωση να παρεμβαίνω στα κοινά της δικαιοσύνης.
Για αυτό και η ουσία του σχολίου μου ήταν πως ‘Δυστυχώς παρόμοιες ποινές επιβάλλονται πια πολύ συχνά, ιδιαίτερα σε φτωχούς και αλλοδαπούς κατηγορουμένους’. Και για αυτό τόνισα πως ‘Ο στόχος του συστήματος ποινικής δικαιοσύνης όμως δεν είναι να λειτουργεί ως ο ιστός της αράχνης και να παγιδεύει τους αδύναμους’ ενώ οι ελέφαντες και τα υπόλοιπα μεγάλα ζώα σπάνε τους ιστούς. Η παρέμβαση μου εδώ επομένως δεν αφορά μια συγκεκριμένη υπόθεση, αλλά εξ αφορμής αυτής πόσο έχουμε αποτύχει ως σύστημα ποινικής δικαιοσύνης όταν ένας φτωχός μετανάστης πάει φυλακή όχι γιατί πουλούσε ναρκωτικά ή γιατί σκότωνε με μαχαίρια, αλλά γιατί δούλευε για να βγάλει ψωμί για να στείλει στα παιδιά του.
Στο πλαίσιο αυτό ομολογώ πως τα συμφέροντα των ανταγωνιστών του κατηγορούμενου δεν με ενδιαφέρουν και τόσο. Έχω συγκεκριμένη άποψη για την ποινική δικαιοσύνη και δεν μπορώ να συμφωνήσω πως η άμεση ποινή φυλάκισης είναι η ορθή θεραπεία σε παρόμοια διοικητικής φύσης αδικήματα, ακόμα και όταν υπάρχει επανειλημμένη παράβαση. Όπως έγραψα και χθες σε άλλη ανάρτησή μου ‘Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα είναι να θεωρούμε πως η δικαιοσύνη είναι δίκαια όταν αποδίδεται με βάση τα δικά μας οικονομικοκοινωνικά δεδομένα, ότι το μέτρο του ‘μέσου λογικού ανθρώπου’ είναι ένας αστός δικηγόρος ή δικαστής και πως το μέτρο αυτό μπορεί να εφαρμόζεται σε ένα άνθρωπο που αγωνίζεται για την οικονομική επιβίωσή του. Όπως είχε αναφέρει ο Thurgood Marhsall, πρωτεργάτης ως δικηγόρος της απαγόρευσης των φυλετικών διακρίσεων και πρώτος Μαύρος δικαστής του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ στην US v. Kras: ‘είναι πλήρως αποδεκτό να διαφωνούν οι δικαστές ως προς τις συνταγματικές απαιτήσεις. Αλλά είναι ατιμωτικό για μια ερμηνεία του συντάγματος να στηρίζεται σε αβάσιμες υποθέσεις για τον τρόπο ζωής των ανθρώπων’΄.
Συνεπώς, εκείνο που επιθυμώ να καταστήσω σαφές είναι πως εδώ δεν τίθεται ζήτημα ‘σχολιασμού απόφασης’ αλλά ζήτημα σχολιασμού του συστήματος απονομής της ποινικής δικαιοσύνης στο σύνολό της. Πιστεύω πως πρωταρχικός σκοπός της ποινικής δικαιοσύνης είναι η βελτίωση και όχι η τιμωρία και όπως μου ανέφερε και ένας αξιόλογος φίλος χθες ‘οι άνθρωποι δεν βελτιώνονται με τις πληγές’. Προφανώς σέβομαι πλήρως διαφορετικές αντιλήψεις ως προς αυτό το θέμα, και δεν πιστεύω ότι πρέπει όλοι να συμφωνούμε. Αλλά πιστεύω πως καθήκον μας είναι να συμβάλλουμε ο καθένας από τη θέση του στη βελτίωση του συστήματος ποινικής δικαιοσύνης.
