Η Κομισιόν ανακοίνωσε ότι ενέκρινε το Κυπριακό Πρόγραμμα Ενίσχυσης, ύψους 33 εκατομμυρίων ευρώ, για την αναβολή των πληρωμών ΦΠΑ, με στόχο την ανακούφιση των εταιρειών που επηρεάστηκαν από το ξέσπασμα του κορωνοϊού και υπόκεινται σε περιορισμούς ρευστότητας. Σύμφωνα με την απόφαση, το πρόγραμμα εγκρίθηκε βάσει του προσωρινού πλαισίου για τις κρατικές ενισχύσεις της 19ης Μαρτίου 2020, όπως τροποποιήθηκε στις 3 Απριλίου και 8 Μαΐου 2020.
Η εκτελεστική αντιπρόεδρος, Μαργκρέιτε Βέστεϊγιερ, αρμόδια για την πολιτική ανταγωνισμού, δήλωσε: «Το κυπριακό πρόγραμμα ενίσχυσης ύψους 33 εκατ. ευρώ θα επιτρέπει την καθυστερημένη πληρωμή ΦΠΑ από τις επιχειρήσεις που πλήττονται από την έξαρση της νόσου του κορονοϊού. Θα βοηθήσει τις επιχειρήσεις να αντιμετωπίσουν τα άμεσα προβλήματα ρευστότητας και να συνεχίσουν τις δραστηριότητές τους κατά τη διάρκεια αυτής της δύσκολης περιόδου. Η Επιτροπή συνεργάζεται στενά με τα κράτη μέλη για την ταχεία έγκριση μέτρων κατά τη διάρκεια αυτής της δύσκολης περιόδου, σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ.»
Το μέτρο στήριξης
Η Κύπρος κοινοποίησε στην Επιτροπή, βάσει του προσωρινού πλαισίου, ένα πρόγραμμα που επιτρέπει στις επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν δυσκολίες λόγω της έξαρσης της νόσου του κορονοϊού να καθυστερήσουν την πληρωμή του ΦΠΑ που πρέπει να καταβληθεί έως τις 10 Απριλίου, τις 10 Μαΐου και τις 10 Ιουνίου 2020. Βάσει του καθεστώτος, δεν επιβάλλονται τόκοι ή πρόστιμα στις επιχειρήσεις που θα καταβάλουν τον οφειλόμενο ΦΠΑ έως τις 10 Νοεμβρίου 2020. Ο συνολικός εκτιμώμενος προϋπολογισμός του μέτρου είναι 33 εκατ. ευρώ. Στο πρόγραμμα θα έχουν πρόσβαση επιχειρήσεις όλων των μεγεθών και από όλους τους τομείς, εκτός από τους τομείς που εξακολούθησαν να λειτουργούν κατά τη διάρκεια των περιοριστικών μέτρων στην Κύπρο.Στόχος του καθεστώτος είναι η ελάφρυνση των προβλημάτων ρευστότητας που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις εκείνες που πλήττονται βαρύτερα από τις οικονομικές επιπτώσεις της έξαρσης της νόσου του κορονοϊού, βοηθώντας έτσι τις εν λόγω επιχειρήσεις να συνεχίσουν τις δραστηριότητές τους.
Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι το πρόγραμμα που κοινοποίησε η Κύπρος πληροί τις προϋποθέσεις που προβλέπονται στο προσωρινό πλαίσιο. Ειδικότερα, η στήριξη χορηγείται πριν από τις 31 Δεκεμβρίου 2020 και η καταληκτική ημερομηνία της αναβολής είναι η 10η Νοεμβρίου 2020, δηλαδή πριν από την καταληκτική ημερομηνία της 31ης Δεκεμβρίου 2022 που ορίζεται στο προσωρινό πλαίσιο. Η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το κυπριακό πρόγραμμα είναι αναγκαίο, κατάλληλο και αναλογικό για την άρση σοβαρής διαταραχής της οικονομίας κράτους μέλους, σύμφωνα με το άρθρο 107 παράγραφος 3 στοιχείο β) της ΣΛΕΕ και τις προϋποθέσεις που ορίζονται στο προσωρινό πλαίσιο. Σ’ αυτή τη βάση, η Επιτροπή ενέκρινε τα μέτρα βάσει των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις.
Το προσωρινό πλαίσιο προβλέπει:
i) Άμεσες επιχορηγήσεις, εισφορές μετοχικού κεφαλαίου, επιλεκτικά φορολογικά πλεονεκτήματα και προκαταβολές ύψους έως και 100 000 ευρώ σε επιχείρηση που δραστηριοποιείται στον πρωτογενή γεωργικό τομέα, 120 000 ευρώ σε επιχείρηση που δραστηριοποιείται στον τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας και 800 000 ευρώ σε επιχείρηση που δραστηριοποιείται σε οποιονδήποτε άλλον τομέα για την αντιμετώπιση των επειγουσών αναγκών ρευστότητας. Τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να χορηγούν, για ποσά ονομαστικής αξίας έως και 800 000 ευρώ ανά επιχείρηση, άτοκα δάνεια ή εγγυήσεις για δάνεια οι οποίες θα καλύπτουν το 100 % του κινδύνου, με εξαίρεση τον πρωτογενή τομέα της γεωργίας και τον τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας, όπου ισχύουν τα όρια των 100 000 ευρώ και των 120 000 ευρώ ανά επιχείρηση, αντίστοιχα.
ii) Κρατικές εγγυήσεις για δάνεια σε επιχειρήσεις για να διασφαλιστεί ότι οι τράπεζες εξακολουθούν να χορηγούν δάνεια στους πελάτες που τα χρειάζονται. Αυτές οι κρατικές εγγυήσεις μπορούν να καλύπτουν έως και το 90 % του κινδύνου των δανείων που χορηγούνται για να βοηθούν τις επιχειρήσεις να καλύψουν άμεσες ανάγκες σε κεφάλαια κίνησης και επενδύσεις.
iii) Επιδοτούμενα κρατικά δάνεια σε επιχειρήσεις (χρέη με ανώτερη εξοφλητική προτεραιότητα ή μειωμένης εξασφάλισης) με ευνοϊκό επιτόκιο. Τα δάνεια αυτά μπορούν να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις να καλύψουν άμεσες ανάγκες σε κεφάλαια κίνησης και επενδύσεις.
iv) Διασφαλίσεις για τις τράπεζες που διοχετεύουν κρατικές ενισχύσεις στην πραγματική οικονομία. Το πλαίσιο καθιστά σαφές ότι οι εν λόγω ενισχύσεις θεωρούνται άμεσες ενισχύσεις στους πελάτες των τραπεζών, και όχι στις ίδιες τις τράπεζες, και παρέχει οδηγίες σχετικά με τον τρόπο εξασφάλισης της ελάχιστης δυνατής στρέβλωσης του ανταγωνισμού μεταξύ τραπεζών.
v) Δημόσια βραχυπρόθεσμη ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων για όλες τις χώρες, χωρίς το εκάστοτε κράτος μέλος να χρειάζεται να αποδεικνύει ότι η αντίστοιχη χώρα είναι προσωρινά χώρα «με μη εμπορεύσιμους κινδύνους».
vi) Στήριξη στην έρευνα και ανάπτυξη (Ε&Α) που σχετίζεται με τον κορονοϊό για να αντιμετωπιστεί η τρέχουσα κρίση στον τομέα της υγείας, με τη μορφή άμεσων επιχορηγήσεων, επιστρεπτέων προκαταβολών ή φορολογικών πλεονεκτημάτων. Μπορεί να χορηγείται πριμοδότηση για έργα διασυνοριακής συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών.
vii) Στήριξη για την κατασκευή και ανακλιμάκωση εγκαταστάσεων δοκιμών για την ανάπτυξη και τη δοκιμή σχετικών προϊόντων (όπως εμβόλια, αναπνευστήρες και προστατευτικός ρουχισμός) που χρειάζονται για την αντιμετώπιση της έξαρσης του κορονοϊού, έως την πρώτη βιομηχανική αξιοποίηση. Η στήριξη αυτή μπορεί να λάβει τη μορφή άμεσων επιχορηγήσεων, φορολογικών πλεονεκτημάτων, επιστρεπτέων προκαταβολών και εγγυήσεων κάλυψης ζημιών. Οι επιχειρήσεις μπορούν να επωφελούνται από πριμοδότηση όταν η επένδυσή τους λαμβάνει στήριξη από περισσότερα του ενός κράτη μέλη και όταν η επένδυση ολοκληρώνεται εντός δύο μηνών από τη χορήγηση της ενίσχυσης.
viii) Στήριξη για την παραγωγή προϊόντων που σχετίζονται με την αντιμετώπιση της έξαρσης του κορονοϊού με τη μορφή άμεσων επιχορηγήσεων, φορολογικών πλεονεκτημάτων, επιστρεπτέων προκαταβολών και εγγυήσεων κάλυψης ζημιών. Οι επιχειρήσεις μπορούν να επωφελούνται από πριμοδότηση όταν η επένδυσή τους λαμβάνει στήριξη από περισσότερα του ενός κράτη μέλη και όταν η επένδυση ολοκληρώνεται εντός δύο μηνών από τη χορήγηση της ενίσχυσης.
ix) Στοχευμένη στήριξη με τη μορφή αναβολής της καταβολής των φόρων και/ή αναστολής των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης για τους τομείς, τις περιφέρειες ή τους τύπους επιχειρήσεων που πλήττονται περισσότερο από την έξαρση της νόσου.
x) Στοχευμένη στήριξη με τη μορφή επιδοτήσεων μισθού για τους εργαζομένους σε επιχειρήσεις τομέων ή περιφερειών που έχουν πληγεί περισσότερο από την έξαρση του κορονοϊού, οι οποίες θα έπρεπε διαφορετικά να απολύσουν προσωπικό.
xi) Στοχευμένη ενίσχυση ανακεφαλαιοποίησης σε μη χρηματοοικονομικές εταιρείες, εφόσον δεν είναι διαθέσιμη άλλη κατάλληλη λύση. Προβλέπονται διασφαλίσεις για την αποφυγή αδικαιολόγητων στρεβλώσεων του ανταγωνισμού στην ενιαία αγορά: όροι σχετικά με την αναγκαιότητα, την καταλληλότητα και το μέγεθος της παρέμβασης· όροι για την είσοδο του κράτους στο κεφάλαιο εταιρειών και τη σχετική αμοιβή· όροι σχετικά με την έξοδο του κράτους από το κεφάλαιο των οικείων εταιρειών· όροι σχετικοί με τη διακυβέρνηση, μεταξύ άλλων απαγόρευση διανομής μερισμάτων και ανώτατα όρια στις αποδοχές για τα ανώτερα διοικητικά στελέχη· απαγόρευση σταυροειδών επιδοτήσεων και εξαγορών και επιπρόσθετα μέτρα για να περιοριστούν οι στρεβλώσεις του ανταγωνισμού· απαιτήσεις διαφάνειας και υποβολής εκθέσεων.
Το προσωρινό πλαίσιο επιτρέπει στα κράτη μέλη να συνδυάζουν όλα τα μέτρα στήριξης, εκτός από δάνεια και εγγυήσεις για το ίδιο δάνειο και εφόσον δεν υπερβαίνουν τα όρια που προβλέπονται στο προσωρινό πλαίσιο. Επιτρέπει επίσης στα κράτη μέλη να συνδυάζουν όλα τα μέτρα στήριξης που εγκρίνονται βάσει του προσωρινού πλαισίου με τις υφιστάμενες δυνατότητες χορήγησης ενισχύσεων ήσσονος σημασίας σε επιχειρήσεις, ύψους έως 25 000 ευρώ σε διάστημα τριών οικονομικών ετών για επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον πρωτογενή γεωργικό τομέα, 30 000 ευρώ σε διάστημα τριών οικονομικών ετών για επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας και 200 000 ευρώ σε διάστημα τριών οικονομικών ετών για επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε οποιονδήποτε άλλον τομέα. Ταυτόχρονα, τα κράτη μέλη πρέπει να δεσμευθούν ότι θα αποφεύγουν τη αδικαιολόγητη σώρευση μέτρων στήριξης για τις ίδιες επιχειρήσεις, ώστε η στήριξη να περιορίζεται στην κάλυψη των πραγματικών αναγκών τους. Επιπλέον, το προσωρινό πλαίσιο συμπληρώνει τις πολλές άλλες δυνατότητες που έχουν ήδη στη διάθεσή τους τα κράτη μέλη για τον μετριασμό των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων της έξαρσης του κορονοϊού, σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις.
Το προσωρινό πλαίσιο θα εφαρμοστεί έως το τέλος Δεκεμβρίου 2020. Δεδομένου ότι ζητήματα φερεγγυότητας ενδέχεται να προκύψουν μόνο σε μεταγενέστερο στάδιο, καθώς η κρίση εξελίσσεται, ειδικά για τα μέτρα ανακεφαλαιοποίησης η Επιτροπή έχει παρατείνει την εν λόγω περίοδο έως το τέλος Ιουνίου του 2021. Για να υπάρξει ασφάλεια δικαίου, η Επιτροπή θα αξιολογήσει, πριν από τις εν λόγω ημερομηνίες, την ανάγκη τυχόν παράτασής του.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το προσωρινό πλαίσιο και άλλα μέτρα που έχει λάβει η Επιτροπή για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας του κορονοϊού διαβάστε εδώ
Με πληροφορίες από Δελτίο Τύπου Ευρωπαϊκής Επιτροπής
