Σε μια περιδιάβαση σε κεντρικό δρόμο παραλιακής πόλης της Κύπρου, ο περαστικός μπορεί να διακρίνει αγγελία με την οποία «Ζητείται Υπάλληλος Άνδρας». Καλοπροαίρετα μπορεί κανείς να σκεφτεί ότι ενδεχομένως η εργασία να απαιτεί μεταφορά βαριών αντικειμένων ή να εμπεριέχει κάποιου είδους επικινδυνότητα. Η καλοπροαίρετη αυτή σκέψη όμως, πηγάζει από στερεότυπα φύλου τα οποία συνδέουν άμεσα τη γυναίκα με τη σωματική αδυναμία και τον άνδρα με τη δύναμη ή την ικανότητα να αντεπεξέλθει σε συγκεκριμένου είδους εργασίες. Δεν αποτελεί έκπληξη λοιπόν, ότι η Κύπρος έχει μεν προοδεύσει, υπάρχουν όμως ακόμα αρκετές περιοχές βελτίωσης, σε σχέση με την εξάλειψη στερεοτύπων και ανισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών.
Με πρόσφατο δελτίο τύπου, το Γραφείο Επιτρόπου Ισότητας των Φύλων της Κύπρου, επεξηγεί ότι η Κύπρος βρίσκεται στην 20η θέση από το σύνολο των 28 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), σύμφωνα με τη δημοσιοποίηση του Δείκτη Ισότητας του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Ισότητας των Φύλων (EIGE). Παρά τη γενική παρατήρηση ότι η ενσωμάτωση της διάστασης φύλου στην ΕΕ γίνεται με πολύ αργούς ρυθμούς, η Κύπρος φαίνεται να έχει προοδεύσει αρκετά συγκριτικά με άλλες χώρες, εφόσον σύμφωνα με την πιο πάνω έρευνα, ο δείκτης της Κύπρου το 2013 ήταν 49 μονάδες, το 2015 50,6, το 2017 55,1 και σήμερα 56,3 μονάδες. Πως μπορεί όμως η Κύπρος να αξιοποιήσει τα πιο πάνω αποτελέσματα κατά την εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Ισότητα μεταξύ Ανδρών και Γυναικών 2019-2023; Μήπως έφτασε η ώρα να εμπλακεί δυναμικά η κοινωνία των πολιτών και ο ιδιωτικός τομέας στην εφαρμογή πολιτικών ισότητας;
Η Κύπρος φαίνεται να έχει υιοθετήσει νομοθετικό πλαίσιο για την προστασία και προώθηση της ισότητας στην εργασία, στις οικογενειακές σχέσεις, στα κληρονομικά και περιουσιακά θέματα και έχει επίσης ψηφίσει νομοθεσία για την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών και την καταπολέμηση φυλετικών και άλλων διακρίσεων. Ο έλεγχος και αναθεώρηση όλων των πιο πάνω νομοθεσιών, έχει ενταχθεί στο υφιστάμενο Σχέδιο Δράσης για την Ισότητα, ώστε να συμμορφωθεί η Κύπρος με τις εισηγήσεις της Επιτροπής για την εφαρμογή της Σύμβασης για την Εξάλειψη κάθε Μορφής Διάκρισης εις Βάρος της Γυναίκας (CEDAW).
Στο Σχέδιο Δράσης για την Ισότητα, έχουν ενταχθεί πολιτικές που αφορούν την ισότιμη κατανομή των ευθυνών παροχής φροντίδας, η εναρμόνιση επαγγελματικών και οικογενειακών υποχρεώσεων, η πρόσβαση σε οικονομικά προσιτές και καλής ποιότητας υπηρεσίες φροντίδας παιδιών, ηλικιωμένων και άλλων εξαρτημένων ατόμων, η ισότιμη πρόσβαση σε υπηρεσίες εκπαίδευσης και κατάρτισης, υγείας και δικαιοσύνης. Μέσα στις προτεραιότητες του εν λόγω Σχεδίου, εντάσσεται η καταπολέμηση όλων των μορφών έμφυλης βίας, η εξάλειψη των ανισοτήτων, των διακρίσεων και των στερεοτύπων, μεταξύ άλλων.
Από μια προκαταρκτική μελέτη του πιο πάνω σχεδίου, φαίνεται ότι αρκετές δράσεις αποφασίστηκε όπως αναληφθούν τόσο από κυβερνητικά τμήματα και υπουργεία, όσο και από αρμόδιους φορείς και Μη-Κυβερνητικές Οργανώσεις. Με αυτό τον τρόπο, επιδιώκεται η συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, η οποία αναμένεται να φέρει θετικά αποτελέσματα, εάν η εφαρμογή των δράσεων οργανωθεί και παρακολουθείται σε τακτική βάση.
Παρά την περιεκτική καταγραφή και οργάνωση των δράσεων, παρατηρείται εντούτοις, ότι σε αρκετές δράσεις δεν έχει καταγραφεί το προϋπολογιζόμενο κόστος, κάτι που εμπερικλείει μια ανησυχία, εάν δεν αναθεωρηθεί σύντομα. Είναι πολύ σημαντικό να καταγράφονται και να καθορίζονται οι δράσεις, εάν όμως δεν ενισχυθούν με ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους, κινδυνεύουν να μην υλοποιηθούν ή να υλοποιηθούν σε μικρότερο βαθμό. Επιπρόσθετα, εκτός από το κόστος, κατά την επόμενη αναθεώρηση του Σχεδίου Δράσης θα πρέπει να ενσωματωθεί μηχανισμός εκτίμησης και διαχείρισης του ρίσκου, τόσο σε σχέση με τη συντροφική βία (intimate partner violence), όπως προτείνει το EIGE, όσο και για τις επιπτώσεις της ανισότητας.
Παραμένει τέλος, να διαφανεί κατά πόσο η Κυπριακή κοινωνία, μέσα από τις προγραμματισμένες δράσεις μέχρι το 2023, θα μπορέσει να αποσυνδέσει τον όρο «γυναίκα» από τη φράση «αδύναμο φύλο», αναγνωρίζοντας τη δύναμη του κάθε ατόμου, μέσα από τη διαφορετικότητα του.
