Το κλείσιμο της Επιτροπής Σιτηρών, μεταφορά των αρμοδιοτήτων της ειδικότερα για τήρηση αποθεμάτων σιτηρών, καθώς και την μεταφορά του προσωπικού της στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, προνοούν τρία νομοσχέδια και ένα σχέδιο κανονισμών, που συζητήθηκαν σήμερα ενώπιον της κοινοβουλευτικής επιτροπής Γεωργίας, παρουσία του αρμόδιου Υπουργού, Κώστα Καδή.
Υπενθυμίζεται ότι τα πρώτα νομοσχέδια για κλείσιμο της επιτροπής είχαν καταρτιστεί το 2013, αλλά μετά από νέα διαβούλευση καταρτίστηκαν εκ νέου διαφοροποιημένα νομοσχέδια, τα οποία κατατέθηκαν στη Βουλή.
Μιλώντας ενώπιον της επιτροπής, ο Υπουργός Γεωργίας τόνισε πως η Επιτροπή Σιτηρών, που δημιουργήθηκε το 1954, ολοκλήρωσε τον κύκλο της και πλέον λειτουργεί «σε μια πάρα πολύ ζημιογόνα βάση».
«Με τον τρόπο που προωθείται η μεταρρύθμιση, οι αρμοδιότητες της επιτροπής δεν διαγράφονται. Το αντίθετο, διασφαλίζεται ο σκοπός για τον οποίο λειτουργούσε η Επιτροπή Σιτηρών, διασφαλίζουμε τη διατήρηση και διάθεση ικανοποιητικών ποσοτήτων σιτηρών, με τρόπο νοικοκυρεμένο και διάφανο, ελαφρύνοντας τα δημόσια οικονομικά», είπε, ενώ απαντώντας σε επικρίσεις ειδικότερα των βουλευτών του ΑΚΕΛ είπε ότι δεν γίνεται ιδιωτικοποίηση αλλά κρατικοποίηση, καθώς, όπως είπε, οι αρμοδιότητες της επιτροπής έγιναν “copy paste” και μεταφέρονται στο κράτος.
Όπως είπε, βάσει των νόμων, το Τμήμα Γεωργίας του Υπουργείου, θα μεριμνά για την εξασφάλιση, διατήρηση και διάθεση αποθεμάτων. Σημείωσε δε πως το Τμήμα μπορεί να αναθέσει τη διαχείριση των αποθεμάτων σε τρίτους μέσα από σύμβαση μετά από διαφανείς διαδικασίες. Ο κ. Καδής ανέφερε ακόμη πως τα αποθέματα θα διατηρούνται εντός της Δημοκρατίας σε καθορισμένους αποθηκευτικούς χώρους, λαμβάνοντας υπόψη την ορθολογιστική γεωγραφική κατανομή τους και διασπορά στα καταλληλότερα σημεία, ενώ επεσήμανε πως μέχρι σήμερα η Επιτροπή Σιτηρών δεν διατηρούσε στρατηγικά αποθέματα.
Είπε εξάλλου, πως η νομοθεσία προνοεί τη σύσταση δημιουργίας συμβουλευτικής επιτροπής με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων, που θα συμβουλεύει τον Υπουργό, ο οποίος θα εκδίδει διάταγμα αναφορικά με την απελευθέρωση των αποθεμάτων στην αγορά.
Εξάλλου, ο κ. Καδής τόνισε πως οι εργαζόμενοι στην Επιτροπή διασφαλίζονται πλήρως, αφού, αν το επιθυμούν, θα έχουν τη δυνατότητα να μεταφερθούν στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, ή εναλλακτικά τους προτείνονται 2 σχέδια εθελούσιας αποχώρησης, με τις απολαβές του σχεδίου να είναι αφορολόγητες, όπως ανέφερε και εκπρόσωπος του Τμήματος Φορολογίας.
«Με τη μεταρρύθμιση που έχετε ενώπιον σας επιτυγχάνονται οι στόχοι, ιδιαίτερα ο στόχος της εξασφάλισης, διατήρησης και διάθεσης των αποθεμάτων με μη ζημιογόνο τρόπο διασφαλίζοντας τη λειτουργία της αγοράς. Τερματίζεται μια ζημιογόνα λειτουργία η οποία έχει ως αποτέλεσμα καθημερινά να υπάρχει μια απώλεια αρκετών χιλιάδων ευρώ. Από όλες τις απόψεις το πλαίσιο που τίθεται ενώπιον σας είναι επωφελές για τους αγρότες, τους πολίτες και για τα δημόσια οικονομικά», είπε.
Εξάλλου, ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Οικονομικών, Γιώργος Παντελή, είπε πως η Επιτροπή αντιμετώπιζε προβλήματα βιωσιμότητας από την ελευθεροποίηση του ανταγωνισμού το 2004 χάνοντας διαρκώς μερίδιο. Σημείωσε δε πως από το 2004 μέχρι σήμερα παρουσίασε κερδοφορία για δύο μόνο χρόνια.
Ο Διευθυντής στο ΥΠΟΙΚ και Πρόεδρος της Επιτροπής Σιτηρών Κυριάκος Κακουρής τόνισε πως βάσει νομοθεσιών που έχουν θεπιστεί στη Δημοκρατία, όπως τον νόμο περί δημοσιονομικής ευθύνης, δεν μπορεί να λειτουργήσει η Επιτροπή Σιτηρών χωρίς την ολοκλήρωση των μεταρρυθμίσεων.
«Καθυστερήσαμε και οι λόγοι ήταν ότι οι (νέοι) νόμοι ήταν αποτέλεσμα διαβουλεύσεων», είπε.
Αναδιοργάνωση και όχι κλείσιμο της Επιτροπής
Ο Πρόεδρος της επιτροπής, Ανδρέας Καυκαλιάς, ζήτησε από την εκτελεστική εξουσία ένα «θαρραλέο σχέδιο» αναδιοργάνωσης και όχι κλείσιμο της Επιτροπής. Διαβεβαίωσε πάντως, πως ανεξαρτήτως των θέσεών μας τα νομοσχέδια δεν θα εγκλωβιστούν στην επιτροπή.
Αναγνώρισε ότι «η Επιτροπή βρίσκεται σε δεινή οικονομική κατάσταση και έχει εξαντλήσει το αποθεματικό της με κίνδυνο να μη βγάλει την επόμενη χρονιά».
Ωστόσο απέδωσε στην κυβέρνηση πολιτικές ευθύνες ότι «είχατε προαποφασίσει τα πράγματα και χρησιμοποιήσετε τη δεινή οικονομική θέση της Επιτροπής» για να έλθετε σήμερα και να πείτε ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος να συνεχίσει τις εργασίες της.
Επικαλέστηκε δε μελέτη που καταρτίστηκε από την Επιτροπή Σιτηρών το 2015, βάσει της οποίας οι λόγοι ύπαρξής της είναι διασφάλιση υγειούς ανταγωνισμού, των απαιτούμενων ποσοτήτων σιτηρών, της επάρκειας των σιτηρών, της διασφάλισης ψηλων προδιαγραφών και συνεχούς βελτίωσης της ποιότητας των σιτηρών και ότι τερματισμός της λειτουργίας επιτροπής μεταξύ άλλων οδηγεί στη δημιουργία ολιγοπωλίου, ελλείψεις σιτηρών, αισχροκέρδεια και οικονομική καταστροφή σιτοπαραγωγών.
«Δεν υπάρχει κανένας λόγος να κλείσει, δεν παίζουμε με αυτά τα ζητήματα, Έκκληση μου να αποσύρετε τα νομοσχέδια, να πάτε πίσω να κάνετε μια σοβαρή μελέτη, έχουμε τα περιθώρια, όχι πολλά, αλλά έχουμε μία πρόταση η οποία θα μας βοηθήσει στο ζητούμενο, μια επιτροπή που να βοηθά τον τομέα και να μην είναι ζημιογόνα», κατέληξε.
Επιφυλάξεις αλλά και αντίθεση στο κλείσιμο της Επιτροπής εξέφρασαν εκπρόσωποι των αγροτικών οργανώσεων, των σιτοπαραγωγών και των αγελαδοτρόφων.
Εκπρόσωπος των αγελαδοτρόφων μετέφερε τη διαμαρτυρία του γιατί δεν συμμετείχαν στη διαβούλευση για τον καταρτισμό των νομοσχεδίων, αλλά και για το γεγονός ότι δεν θα συμμετέχουν στην συμβουλευτική επιτροπή που προνοείται στα νομοσχέδια.
«Η Επιτροπή Σιτηρών έχει στρατηγικό ρόλο εναντίον ης αισχροκέρδειας. Αν δεν δουλεύει σωστά (η διαχείριση των αποθεμάτων) η αισχροκέρδεια εναντίον των κτηνοτρόφων θα είναι τεράστια», είπε.
Εκπρόσωπος των σιτοπαραγωγών, αφού αναφέρθηκε στους λόγους που οδήγησαν την Επιτροπή στο σημείο που βρίσκεται σήμερα, εξέφρασε ανησυχία το ενδεχόμενο να ανατεθεί σε τρίτους η διαχείριση των αποθεμάτων σιτηρών. «Ποιοι θα είναι αυτοί; οι έμποροι», είπε.
Στη συζήτηση συμμετείχε εκ μέρους των εμπόρων σιτηρών ο Γιώργος Κατωδρύτης, ο οποίος είπε πως σήμερα στην Κύπρο δραστηριοποιούνται 8 εταιρείες, εκ των οποίων δύο εισάγουν σιτηρά για ανθρώπινη κατανάλωση και έξι για διανομή ζωοτροφών.
Εισηγήθηκε όπως το κράτος αξιοποιήσει τις εγκαταστάσεις των εισαγωγέων και διανομέων σιτηρών στο πλαίσιο της διατήρησης των αποθεμάτων. «Υπάρχουν και 15 μεγάλοι αγοραστές και τεράστιες εγκαταστάσεις. Η πρόταση μας είναι να αποφασιστεί με μελέτη το ύψος των αποθεμάτων να γίνει κατανομή σε αυτές τις εταιρείες βάσει μεριδίου αγοράς. Έτσι θα γίνει διασπορά σε ανθρώπους που εμπορεύονται, ανακυκλώνουν και δεν χρειάζεται να γίνει απελευθέρωση αποθεμάτων». Εξέφρασε ερωτηματικά για τον τρόπο με τον οποίο θα αποφασίζεται η διάθεση των αποθεμάτων στην αγορά διότι αυτό μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα, αφού κανένας εισαγωγέας δεν θα παραγγέλλει φορτία, όπως είπε.
Στήριξη στους εμπόρους εξέφρασε το ΚΕΒΕ, λέγοντας πως δεν πρέπει να τηρούνται στρατηγικά αποθέματα, αλλά αυτό να γίνεται μέσω των εισαγωγών των εμπόρων μέσω αυστηρών οδηγιών.
Εκ μέρους της ΣΕΚ ο Ανδρέας Ηλία είπε ότι όντως η Επιτροπή Σιτηρών από το 2013 αιμορραγεί έντονα. «Είμαστε στο και πέντε όχι στο παρά πέντε, δεν υπάρχει άλλος τρόπος να προωθηθεί άλλη λύση. Η διασφάλιση των εργαζομένων και των συντάξεων είναι πλήρης και πρέπει να προωθηθούν τα νομοσχέδια», συμπλήρωσε.
Αντίθετη άποψη εξέφρασε ο ΓΓ της ΣΗΔΗΚΕΚ ΠΕΟ Νίκος Γρηγορίου, χαρακτηρίζοντας τα νομοσχέδια ως «την τελευταία πράξη ενός καλοσχεδιασμένου έργου με προδιαγεγραμμένο ένα δυσάρεστο τέλος».
Όπως είπε, «η μετάβαση των αρμοδιοτήτων στο Υπουργείο Γεωργίας θα είναι προθάλαμος για την ιδιωτικοποίηση αυτής της διεργασίας και θα υπάρχουν χαμένοι και κερδισμένοι, θα ζημιώσουν οι καταναλωτές, θα ζημιώσει η κοινωνία, θα ζημιώσει ο αγροτικός κόσμος, θα ευνοηθούν μια χούφτα εμπόρων».
Εκπρόσωπος της ΔΕΟΚ είπε πως από την στιγμή που διασφαλίζονται όλα τα δικαιώματα κατά την μεταφορά τους στο Υπουργείο Γεωργίας, το νομοσχέδιο πρέπει να προωθηθεί για να μην μένουν οι εργαζόμενοι εκτεθειμένοι.
Ο ΓΓ της ΕΚΑ Πανίκος Χάμπας είπε πως όλες οι αγροτικές οργανώσεις είχαν συμφωνήσει πως θα έπρεπε να δημιουργείτο ένας οργανισμός για την εμπορία των σιτηρών. Σημείωσε πως πρέπει να επανεξεταστεί η απόφαση στη φάση των νέων δεδομένων, όπως τις γεωπολιτικές εξελίξεις, την κλιματική αλλαγή, καθώς και τα δεδομένα που δημιούργησε η πανδημία του κορωνοϊού.
Από την πλευρά του, ο ΓΓ της ΠΕΚ, Μιχάλης Λύτρας επέκρινε την κυβέρνηση ότι θέλει να διαλύσει όλους τους οργανισμούς που ασχολούνται με την αγροτική οικονομία. Υπενθύμισε πως ο τέως ΥΠΟΙΚ Χάρης Γεωργιάδης είχε πει πως στόχος ήταν η δημιουργία μιας μικρής εταιρείας δημοσίου δικαίου για διαχείριση του θέματος.
Εκ μέρους του Παναγροτικού, ο Κυριάκος Καϊλάς συμφώνησε με την μεταφορά της διαχείρισης των αποθεμάτων στο Υπουργείο, αλλά διαφώνησε με την ανάθεσή τους σε τρίτους, ενώ εκτίμησε ότι θα υπάρξει αύξηση της τιμής των σιτηρών λόγω των ελλείψεων σε αποθηκευτικούς χώρους.
Από πλευράς των κομμάτων, ο Ονούφιος Κουλλά, Βουλευτής του ΔΗΣΥ, εξέφρασε ικανοποίηση για την διασφάλιση των δικαιωμάτων των εργαζομένων. «Η Κύπρος χρειάζεται σιτηρά, δεν χρειάζεται επιτροπή σιτηρών σώνει και καλά και είναι υποχρέωση του κράτους να διασφαλίσει ότι υπάρχουν σιτηρά, αλλά δεν χρειάζεται επιτροπή. Και το γάλα είναι βασικό προϊόν, ήρθε το κράτος και διασφάλισε αποθέματα ή αγόρασε αγελάδες για να παράγουν γάλα;» διερωτήθηκε, προσθέτοντας πως δεν υπάρχει «καμία άλλη επιλογή και ίσως η κριτική ήταν ότι υπήρξε καθυστέρηση της κυβέρνησης λόγω διαβουλεύσεων».
Εκ μέρους του ΑΚΕΛ, ο Βουλευτής του κόμματος, Νίκος Κέττηρος, εκτίμησε πως μετά το κλείσιμο της Επιτροπής το θέμα αισχροκέρδειας θα συμβεί και στον τομέα των σιτηρών.
Επέκρινε την κυβέρνηση ότι δεν κατέβαλε προσπάθειες για να σωθεί η Επιτροπή Σιτηρών. «Αντίθετα τα πράγματα αφέθηκαν για να δημιουργηθεί μια κατάσταση που να οδηγήσει εκεί που οδηγεί. Ποιος θα επωφεληθεί από τη διάλυση της επιτροπής. Το κόστος θα αυξηθεί. Κάποιοι προειδοποίησαν και να αναλάβουν την ευθύνη τους για τα νομοσχέδια αυτά», είπε.
Εκ μέρους του ΔΗΚΟ, ο Βουλευτής Χαράλαμπος Πιττοκοπίτης είπε ότι υπήρχε προδιαγεγραμμένη πορεία όσον αφορά την επιτροπή σιτηρών και σήμερα βρισκόμαστε προ αδιεξόδων. «Στόχος και γνώμονας του ΔΗΚΟ είναι η διασφάλιση στρατηγικών αποθεμάτων και ότι θα υπάρξουν προσιτές τιμές και ποιότητα και για την διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος», είπε, προσθέτοντας ότι το κόμμα θα λάβει τις αποφάσεις του για το θέμα.
Πηγή: ΚΥΠΕ
