Η δικαστική ανεξαρτησία είναι κομβικής σημασίας για το κράτος δικαίου, τόνισε σήμερα ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) Λίνος- Αλέξανδρος Σισιλιάνος, σημειώνοντας ότι «δεν μπορεί να λειτουργήσει το κράτος δικαίου αν δεν υπάρχει ανεξάρτητη δικαιοσύνη».
Ο κ. Σισιλιάνος ήταν ο κύριος ομιλητής στη διάλεξη που διοργάνωσε το Ανώτατο Δικαστήριο με θέμα «Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στα εξηντάχρονα – Προκλήσεις και Προοπτικές».
Στην ομιλία του, ο Πρόεδρος του ΕΔΑΔ ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι ρόλος του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου μετεξελίσσεται συνεχώς, ενώ αναφέρθηκε στην προσπάθεια του Δικαστηρίου να κρατήσει ζωντανό το κείμενο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Σημείωσε ότι η εκτέλεση των αποφάσεων του ΕΔΑΔ αποτελεί μια πρόκληση, λέγοντας ότι γνωρίζει ότι για την Κύπρο το θέμα αυτό είναι εξαιρετικά ευαίσθητο.
Ανέφερε ότι Κύπριοι πολίτες που έχουν προσφύγει κατά της Τουρκίας δεν βλέπουν τις αποφάσεις που έχουν εκδοθεί να εκτελούνται. «Αυτό είναι ένα πολύ δύσκολο ζήτημα και συμμερίζομαι απολύτως τον προβληματισμό των Κυπρίων πολιτών ως προς το σημείο αυτό», πρόσθεσε.
Ανέφερε ότι «τουλάχιστον ως προς το διατακτικό των αποφάσεων του ΕΔΑΔ και τη καταβολή της δίκαιης ικανοποίησης, αν εξαιρέσουμε τις κυπριακές υποθέσεις κατά της Τουρκίας οι οποίες είναι μοναδικό φαινόμενο σε πανευρωπαϊκή κλίμακα στατιστικά, το 98% των αποφάσεων του ΕΔΑΔ εκτελούνται κανονικά εντός του τριμήνου που προβλέπουν οι αποφάσεις και θεωρούμε ότι το ποσοστό αυτό είναι σε γενικές γραμμές ικανοποιητικό». Επεσήμανε ότι έχει μειωθεί ο αριθμός των αποφάσεων που δεν έχουν εκτελεστεί πλήρως ως προς όλα τα σκέλη, δηλαδή τα ειδικά και τα γενικά μέτρα συμμόρφωσης.
Είπε επίσης, ότι οι αποφάσεις που αφορούν την Κυπριακή Δημοκρατία εκτελούνται συστηματικότατα, σημειώνοντας ότι «η Κυπριακή Δημοκρατία είναι ένας προμαχώνας για τα ανθρώπινα δικαιώματα στο Στρασβούργο και μας στηρίζει συστηματικά».
Ο κ. Σισιλιάνος είπε ότι αυτή τη στιγμή υπάρχει μια αναβίωση του θεσμού της διακρατικής προσφυγής για να προσθέσει ότι σήμερα εκκρεμούν 8 τέτοιες υποθέσεις, αριθμός ρεκόρ στην ιστορία του θεσμού, όπως είπε.
Σε άλλο σημείο της ομιλίας του, ανέφερε ότι «δεν είναι δυνατόν να μιλάμε για την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και να μην αναγνωρίζουμε το υποκειμενικό δικαίωμα του κάθε δικαστή στην ίδια την ανεξαρτησία».
«Αυτό που αναγνωρίζει το ΕΔΑΔ είναι το δικαίωμα του πολίτη να δικάζεται από ανεξάρτητο δικαστή, αλλά πώς είναι δυνατόν ο πολίτης να δικάζεται από ανεξάρτητο δικαστή όταν ο ίδιος ο δικαστής υφίσταται έξωθεν παρεμβάσεις και δεν μπορεί να επικαλεστεί ο ίδιος το υποκειμενικό του δικαίωμα στην ανεξαρτησία;», διερωτήθηκε.
Είπε ακόμη ότι μέσα στο 2018, το ΕΔΑΔ προσέφυγε πέντε φορές στο Άρθρο 18 της Ευρωπαϊκής Συμβάσεως για κατάχρηση εξουσίας κάτι που αναδεικνύει όπως είπε το έλλειμμα δημοκρατίας.
Επεσήμανε επίσης ότι η δικαστική ανεξαρτησία είναι κομβικής σημασίας για το κράτος δικαίου, σημειώνοντας ότι «δεν μπορεί να λειτουργήσει το κράτος δικαίου αν δεν υπάρχει ανεξάρτητη δικαιοσύνη».
Το ΕΔΑΔ, είπε, θα κάνει ότι μπορεί προκειμένου να ανταποκριθεί στο ρόλο του «με σεμνότητα αλλά συγχρόνως με αποφασιστικότητα», επισημαίνοντας ότι το ΕΔΑΔ «εξακολουθεί να επιτελεί το ρόλο της τελευταίας ελπίδας όλων των πολιτών της Ευρώπης.
Ο Πρόεδρος του ΕΔΑΔ χαιρέτισε, επίσης, τις προσπάθειες της Κυβέρνησης για εκ βάθρων μεταρρύθμιση του συστήματος απονομής δικαιοσύνης.
Στο χαιρετισμό του, ο Πρόεδρος του Ανωτάτου Δικαστηρίου Μύρωνας Νικολάτος ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι «η Δικαστική Εξουσία εκτελεί τα καθήκοντά της, τόσο με σεμνότητα και ανεκτικότητα, όσο και με ανεξαρτησία, αμεροληψία και εντιμότητα, ελέγχοντας τη νομιμότητα των πράξεων και των παραλείψεων των άλλων δύο Εξουσιών, αλλά και με αυστηρούς κανόνες αυτοελέγχου».
«Τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα, όπως διασφαλίζονται στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), διασφαλίζονται και στο Κυπριακό Σύνταγμα του 1960 και, μάλιστα, σε κάποιες περιπτώσεις, στο Κυπριακό Σύνταγμα, η προστασία που παρέχεται είναι υψηλότερη από εκείνη που παρέχεται από την ΕΣΔΑ. Η ανεξάρτητη Δικαστική Εξουσία είναι το βασικό εχέγγυο για τον σεβασμό των δικαιωμάτων του ανθρώπου», είπε.
Σημείωσε ότι «κατά τα θλιβερά και δύσκολα σαράντα πέντε χρόνια κατοχής μεγάλου μέρους του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας, έγιναν πολλές προσπάθειες, εκ μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας, για την προάσπιση των δικαιωμάτων του συνόλου των πολιτών της, με όλα τα έννομα μέσα. Έγιναν προσφυγές στο Συμβούλιο Ασφαλείας και τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών. Έγιναν διακρατικές προσφυγές στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και η Δημοκρατία έλαβε μέρος και σε ατομικές προσφυγές που καταχωρήθηκαν ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου».
Σε πολλές περιπτώσεις, όπως είπε, «η Ευρωπαϊκή έννομη τάξη αναγνώρισε τα βασικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας και των πολιτών της, και αυτό εκτιμάται δεόντως».
«Υπήρξαν, όμως, και λίγες περιπτώσεις στις οποίες αποφάσεις του ΕΔΔΑ δεν ικανοποίησαν το περί δικαίου αίσθημα των Κυπρίων. Μια απ’ αυτές είναι η απόφαση στην υπόθεση Δημόπουλος του 2010, στην οποία το ΕΔΔΑ αναγνώρισε την ‘Επιτροπή Αποζημιώσεων’ (η οποία συστάθηκε στο κατεχόμενο Τμήμα της Κύπρου), ως νόμιμο ένδικο μέσο της Τουρκίας, δεδομένου ότι η ‘Διοίκηση’ στην κατεχόμενη Κύπρο αναγνωρίζεται ως υποτελής στην Τουρκία», είπε.
Η απόφαση στη Δημόπουλος, πρόσθεσε, «συνεπάγεται, δυστυχώς, κύριε Πρόεδρε, ότι, κάποιος ο οποίος διεκδικεί τα περιουσιακά ή άλλα δικαιώματά του στην κατεχόμενη Κύπρο, τα οποία στερήθηκε εξαιτίας της Τουρκικής εισβολής και της παράνομης κατοχής Κυπριακού εδάφους, πριν προσφύγει στο ΕΔΔΑ, οφείλει να αποταθεί πρώτα στην προαναφερόμενη λεγόμενη Επιτροπή και μετά, στο ούτω καλούμενο Ανώτατο Δικαστήριο της υποτελούς Διοίκησης των κατεχομένων, εξαντλώντας τα εις την διάθεσή του, ‘υποτιθέμενα’ ένδικα μέσα», κατέληξε.
Τη διάλεξη παρακολούθησαν, μεταξύ άλλων, ο Προεδρεύων της Δημοκρατίας, Πρόεδρος της Βουλής Δημήτρης Συλλούρης, ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως Γιώργος Σαββίδης, ο Γενικός Εισαγγελέας Κώστας Κληρίδης, δικαστές, δικηγόροι και ακαδημαϊκοί.
ΠΗΓΗ: ΚΥΠΕ
