Με το πρόσφατο έγγραφο Bridge Beyond 2025, η Ευρωπαϊκή Αρχή για τη Συνεργασία των Ρυθμιστών Ενέργειας, (ACER) και το Συμβούλιο των Ευρωπαίων Ρυθμιστών (Council of European Energy Regulators (CEER)) εισηγούνται τη μεταρρύθμιση της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας για την αγορά φυσικού αερίου και την υιοθέτηση ρύθμισης για την απεξάρτηση του ενεργειακού τομέα από τον άνθρακα, με στόχο την προώθηση της ανταγωνιστικής Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας.
Τα κύρια συμπεράσματα είναι τα ακόλουθα:
- Προωθείται η ένταξη αερίων χωρίς άνθρακα (decarbonised gases) στις υφιστάμενες αγορές αερίου, με πλήρη αξιολόγηση των περιβαλλοντικών τους πλεονεκτημάτων τα οποία θα ρυθμίζονται μέσα από τους δείκτες βιωσιμότητας σε συνδυασμό με τις μετρήσεις GTM. Θα πρέπει να υιοθετηθούν ορισμοί και κατηγοριοποιήσεις των αερίων χωρίς άνθρακα (decarbonised gases) στην Ευρωπαϊκή νομοθεσία και θα πρέπει να εφαρμοστούν ομοιόμορφες αρχές στην ΕΕ, σε συνδυασμό με την ευελιξία στη χρήση νέων τεχνολογιών.
- Για τη βελτίωση της λειτουργίας της αγοράς και την αντιμετώπιση αναδυόμενων προβλημάτων, ένα νέο σύστημα δυναμικής και στοχευμένης ρύθμισης πρέπει να εφαρμοστεί στο Ευρωπαϊκό δίκαιο, βασισμένο στη ρύθμιση του ACER και των Εθνικών Ρυθμιστικών Αρχών.
- Οι Διαχειριστές Συστημάτων Μεταφοράς και οι Εθνικές Ρυθμιστικές Αρχές πρέπει να ενδυναμωθούν, ώστε να μπορούν να δρουν άμεσα και αποτελεσματικά σε περιπτώσεις δόλου. Θα πρέπει να τεθούν μέτρα για την εγγραφή και έκδοση αδειών που θα βοηθούν στη μείωση του ρίσκου δόλιας συμπεριφοράς.
- Για να εξασφαλιστεί η ομοιομορφία στις προϋποθέσεις αδειοδότησης οι οποίες δεν πρέπει να αποτελούν εμπόδιο στην είσοδο στην αγορά, η αδειοδότηση των χονδρεμπόρων πρέπει να γίνεται με ενιαίο μηχανισμό.
- Σε σχέση με τις τεχνολογίες αποθήκευσης, πρέπει να δημιουργηθούν ίσοι όροι ανταγωνισμού μεταξύ των διάφορων εγκαταστάσεων μετατροπής και αποθήκευσης σε ολόκληρο τον ενεργειακό τομέα, ώστε να αντιμετωπίζουν ισοδύναμα κόστη στις χρεώσεις τελών δικτύου και στα άλλα τέλη και ισοδύναμη αναγνώριση του οφέλους προς το περιβάλλον και προς την ασφάλεια επάρκειας. Για να διευκολυνθεί αυτό, θα μπορούσε να ζητηθεί από τον ACER να προβεί σε αξιολόγηση της τρέχουσας κατάστασης και να παράσχει εισηγήσεις.
- Προωθείται επίσης, η χρήση νέων δραστηριοτήτων και περιουσιακών στοιχείων τα οποία θα ενδυναμώσουν μικρά έργα τα οποία θα μπορούν να επιχορηγηθούν από τα Κράτη Μέλη, μέσω εκπτώσεων ή εξαιρέσεων από την πληρωμή τελών χρήσης δικτύου.
- Οι νέες επενδύσεις στον τομέα του φυσικού αερίου θα πρέπει να αξιολογούνται, ώστε να είναι συμβατές με τους στόχους απεξάρτησης από τον άνθρακα. Η χρήση υφιστάμενων υποδομών θα πρέπει να εξετάζεται επίσης πριν την οποιαδήποτε νέα χρήση υποδομής (decommissioning).
Οι επηρεαζόμενες νομοθεσίες σύμφωνα με το πιο πάνω έγγραφο είναι οι ακόλουθες:
- Κανονισμός (ΕΕ) 2019/942 για την ίδρυση Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Συνεργασία των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας
- Κανονισμός (ΕΕ) 2019/943 σχετικά με την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας
- Οδηγία (ΕΕ) 2019/944 σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και την τροποποίηση της οδηγίας 2012/27/ΕΕ
- Κανονισμός (ΕΕ) 2018/1999 για τη διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης και της Δράσης για το Κλίμα
- Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 347/2013 σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις διευρωπαϊκές ενεργειακές υποδομές, την κατάργηση της απόφασης αριθ. 1364/2006/ΕΚ και την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 713/2009, (ΕΚ) αριθ. 714/2009 και (ΕΚ) αριθ. 715/2009
- Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1227/2011 για την ακεραιότητα και τη διαφάνεια στη χονδρική αγορά ενέργειας
- Οδηγία 2009/73/ΕΕ σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά φυσικού αερίου και την κατάργηση της οδηγίας 2003/55/ΕΚ
- Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 715/2009 σχετικά με τους όρους πρόσβασης στα δίκτυα μεταφοράς φυσικού αερίου και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1775/2005.
Λαμβάνοντας υπόψη τις πιο πάνω εισηγήσεις και ενόψει του ότι η Κύπρος έχει ήδη ξεκινήσει τα πρώτα της βήματα στο χώρο του φυσικού αερίου με την υπογραφή της συμφωνίας για την κατασκευή και λειτουργία λιμενικής υποδομής και πλωτής μονάδας αποθήκευσης και αποϋγροποίησης φυσικού αερίου για ηλεκτροπαραγωγή, είναι σημαντικό να παρακολουθούμε και να συμμετέχουμε στις εξελίξεις στον τομέα.
