Βρισκόμαστε στην πρωτοφανή «μετά-Lockdown» εποχή και αναμένουμε την πολυπόθητη και πολυδιαφημιζόμενη πλατφόρμα ηλεκτρονικής δικαιοσύνης. Κατά τους προηγούμενους δύο περίπου μήνες, έχουμε παρακολουθήσει αρκετά ενδιαφέρουσες εισηγήσεις, απόψεις και ομιλίες διαφόρων προσώπων, άλλοι ειδικοί, άλλοι ειδήμονες και άλλοι απλά σχολιάζουν τις επιπτώσεις της πανδημίας και της αδυναμίας της Κυπριακής Δικαιοσύνης να συνεχίσει το έργο της. Το σίγουρο είναι ότι ο Covid 19 έχει φανερώσει, με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο, την ασύλληπτα τερατώδη αποτυχία όλων των αρμόδιων φορέων, που η Κυπριακή Δικαιοσύνη «εναπόθεσε» τις ελπίδες της, για την ορθή και αποτελεσματική λειτουργία της. Αναπάντεχα, με τα περιοριστικά μέτρα που είχαν εκδοθεί, και στην απουσία εναλλακτικών τρόπων συνέχισης των διαδικασιών και εργασιών των Δικαστηρίων, π.χ ηλεκτρονικών καταχωρήσεων δικογράφων, αιτήσεων και/ή ενόρκων δηλώσεων, η Δικαιοσύνη και όλοι οι εμπλεκόμενοι, απλά ανέστειλαν τις εργασίες τους.
Ένεκα της κατάστασης και υπολειτουργίας του συστήματος, λάβαμε την περασμένη Πέμπτη (7/5/2020), πρακτικό υπόθεσης που είχαμε ζητήσει πριν δύο μήνες περίπου. Με έκπληξη διαπιστώσαμε ότι το πρακτικό δεν αναφέρει τα όσα είχαν λάβει χώρα κατά την εμφάνιση, που έγινε προ της Covid 19, περιόδου. Σε συγκεκριμένη αίτηση, έγινε ολόκληρη συζήτηση από τον Δικαστή, τονίζοντας την αντίθεση του με την εν λόγω αίτηση, ο οποίος μάλιστα τύπωσε και έδωσε αντίγραφο άλλης υπόθεσης (νομολογίας) και περαιτέρω ανέφερε ότι «θα μπορούσε από μόνο του το Δικαστήριο να απορρίψει την αίτηση», καθώς και άλλη επιχειρηματολογία. Στη συνέχεια, λάβαμε την ένσταση του αντιδίκου, μέσω της οποίας διαπιστώσαμε ότι οι καλοί μας συνάδελφοι, απλά ακολούθησαν την επιχειρηματολογία του Δικαστηρίου, ωσάν να ήταν ο νομικός τους σύμβουλος. Η σκέψη πλέον είναι να γίνει αίτηση διόρθωσης πρακτικού. Όμως, ποιος είναι ο αρμόδιος να εγκρίνει αν ένα πρακτικό είναι σωστό; Ποια η πρακτική που ακολουθείται; Μήπως δεν είναι το ίδιο το Δικαστήριο που θα εγκρίνει κατά πόσο ένα πρακτικό είναι ορθό; Είναι δυνατόν ένας Δικαστής να αποδεχθεί ότι με την συμπεριφορά του, έχει ουσιαστικά «κατέβει από το έδρανο και έχει λάβει το μέρος της μιας ή της άλλης πλευράς; Ποιος φταίει για αυτή την εξέλιξη; Μήπως η προσπάθεια του εν λόγω Δικαστηρίου να εξηγήσει τα πιστεύω του, σε σχέση με τα επίδικα θέματα που είχαν τεθεί ενώπιον του; Μήπως ο υπερβολικός ζήλος του δικηγόρου που ένιωσε την ανάγκη να πείσει και να «αγορεύσει» γιατί ορθά προωθείται η αίτηση; Ή μήπως η αντιπαράθεση που προέκυψε κατά την εμφάνιση, προκάλεσε την ανάγκη να τερματιστεί η προώθηση της αίτησης και έτσι να δοθεί γραμμή στον αντίδικο, ως προς την ένσταση, που δεν είχε καταχωρηθεί μέχρι τότε;
Τίποτε από τα πιο πάνω δεν θα λάμβαναν χώρα, αν υπήρχε η οπτικό-ακουστική καταγραφή των διαδικασιών που γίνονται στα δικαστήρια και ούτε θα «τολμούσε» ένας Δικαστής, να επέμβει εις την διαδικασία καθιστώντας έτσι τον εαυτό του σε θέση «off site»… Ποιος Δικαστής θα αποδεχθεί αίτημα εξαίρεσης του με βάση τέτοια επιχειρηματολογία, ειδικά στην απουσία σχετικού πρακτικού; Γιατί να πρέπει να αναγκάζεται ο κάθε διάδικος να αντιδικεί με τους Δικαστές, αντί με τον πραγματικό του αντίπαλο; Νιώθω ιδιαίτερα ενοχλημένος, ειδικά γιατί αναγκάζομαι πλέον να συνεισφέρω στην κατρακύλα του επιπέδου της Κυπριακής Δικαιοσύνης, ήτοι με το να «λασπολογώ» και να αφήνω αιχμές προς λειτουργούς της Δικαστικής Υπηρεσίας.
Δεν πιστεύω ότι υπήρχε πρόθεση εξυπηρέτησης συμφερόντων στην όλη υπόθεση. Εκείνο που θέλω να καταδείξω, είναι ότι το σύστημα ως έχει σήμερα, επιτρέπει να γίνονται τέτοιες παρεκτροπές, λάθη και αδικίες. Και επειδή για χρόνια υπάρχει η απαίτηση εφαρμογής συστημάτων για ορθή καταγραφή των διαδικασιών, θεωρώ ορθό να τονίσω ξανά την αναγκαιότητα τέτοιας ρύθμισης, ειδικά αφού βρισκόμαστε στην αναμονή της υλοποίησης και εφαρμογής της ηλεκτρονικής πλέον δικαιοσύνης και αλλαγών.
Και με την ευκαιρία, θέτω απευθείας το ερώτημα εις τους αρμόδιους για τις αλλαγές. Θα υπάρχει η καταγραφή ή όχι; Αν όχι, οφείλουν να δώσουν εξηγήσεις γιατί. Ειδικά όταν σε άλλες χώρες υπάρχουν συστήματα τηλεοπτικών δικών, στις οποίες έχει την ευκαιρία το κοινό να παρακολουθεί.
Πέραν των πιο πάνω, το υφιστάμενο σύστημα μας, ήτοι η δημοσίευση των αποφάσεων των Δικαστηρίων, δεν δίδει την πραγματική εικόνα της κάθε περίπτωσης, αφού με αυτό τον τρόπο, απλά δίδεται στο κοινό η επεξήγηση των Δικαστών και ο τρόπος που αντιλαμβάνονται οι ίδιοι την δικογραφία και επίδικα θέματα. Πολλές φορές δε, υπάρχουν παράπονα για τη μη επεξήγηση και/ή ασχολία του εκδικάζοντος δικαστηρίου με επιχειρηματολογία και/ή μαρτυρία που είχε ήδη τεθεί, αλλά η πρόσβαση του κοινού είναι περιορισμένη στο πως κατατίθεται η εκδοχή του Δικαστηρίου και όχι η εκδοχή των εμπλεκομένων, ώστε να κρίνει και να κρίνεται και το ίδιο το Δικαστήριο. Θα ήταν βεβαίως, διαφορετική εικόνα, αν στην κάθε υπόθεση υπήρχε και η σχετική δικογραφία, αιτήσεις κλπ. Ειδικά αν λάβει κανείς υπόψη το δόγμα του ότι «η εκδίκαση υποθέσεων πρέπει να είναι δημόσια, ώστε να φαίνεται ότι η δικαιοσύνη απονέμεται»…
Φωτογραφία – 12-05-2020 – Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας
Τη φωτογραφία αυτή την ανάρτησαν την Τρίτη 12/5/2020, συνάδελφοι σε πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης. Ασχολούμαι ερασιτεχνικά με την φωτογραφία για αρκετά χρόνια, και μπορώ να πω με βεβαιότητα ότι αξίζει έπαινος και βραβείο εις τον φωτογράφο – δημιουργό της. Σε διαγωνισμούς φωτογραφίας, μερικά από τα κριτήρια που θα επηρεάσουν τους κριτές στην απόφαση τους, είναι ο βαθμός δυσκολίας, οι συνθήκες που επικρατούσαν κατά την λήψη της, η σπανιότητα της εικόνας, η καθαρότητα και τεχνική του φωτογράφου, η οπτική γωνία και άλλα πολλά. Επίσης, το συναίσθημα που δημιουργεί. Η εικόνα. Είμαι σίγουρος ότι ο φωτογράφος δεν ήταν επαγγελματίας, ούτε χρησιμοποίησε συσκευή αξίας αρκετών χιλιάδων ευρώ, ούτε ειδικούς φακούς και εξοπλισμό φωτισμού, βοηθούς και σκηνικά, ως συνήθως γίνεται… αντίθετα, μάλλον τραβήχτηκε από κινητό τηλέφωνο… και όμως, αυτή η φωτογραφία, κερδίζει για μένα βραβείο.
Αυτή η φωτογραφία έχει καταφέρει να μου δώσει, ίσως την πιο γερή γροθιά στο στομάχι. Προσπαθώ να εξηγήσω γιατί όμως. Από χθές το πρωί, νιώθω μια συνεχή ανάγκη να την κοιτάζω, χωρίς όμως να μπορώ να εξηγήσω γιατί. Ίσως επειδή στο μυαλό μου ξέρω ότι η εικόνα αυτή, δεν είναι από κάποια τριτοκοσμική χώρα, κάπου όπου η φτώχεια μαστίζει και θερίζει τον κόσμο, η μάζα του λαού δεν έχει να φάει και ζητιανεύει μέσα στους δρόμους, τα παιδιά τρέχουν ξυπόλυτα και υποσιτισμένα με εμφανή σημάδια επικίνδυνων νόσων που χρήζουν άμεσης θεραπείας και φροντίδας.
Αντίθετα, πρόκειται για το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας. Της πρωτεύουσας της Κύπρου, της τελευταίας μοιρασμένης πρωτεύουσας της Ευρώπης, της Κύπρου της χλιδής, των επενδύσεων, των πύργων, της ανάπτυξης, της Κύπρου που έχει το επενδυτικό σχέδιο της απόκτησης υπηκοότητας με την αγορά ακινήτου με αξίας 2-3 εκατομμυρίων. Της Κύπρου, που καλεί μέσω οργανωμένων συνόλων και φορείς, τους ξένους επενδυτές να προσέλθουν εδώ και να μας εμπιστευτούν την περιουσία τους και την επένδυση τους.
Και βεβαίως, της Κύπρου που το επίπεδο Δικαιοσύνης διατυμπανίζουμε εις τους ξένους ότι είναι πολύ ψηλό. Στη φωτογραφία, δεν φαίνεται μόνο το κτήριο και οι εγκαταστάσεις, αλλά και ο μηχανισμός καταχώρησης δικογραφίας, δηλαδή μέρος των δικαστικών διαδικασιών… Αντιλαμβάνομαι βεβαίως, ότι στο στάδιο που έχουμε βρεθεί σήμερα, θα ήταν αδύνατο να περιμένουμε «θαύματα» από την μια μέρα στην άλλη. Και αντιλαμβάνομαι επίσης, τις δυσκολίες και κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι λειτουργοί των δικαστηρίων, ειδικά με τα μέσα που έχουν στην διάθεση τους.Ποιοι είναι οι υπεύθυνοι για την υφιστάμενη κατάσταση όμως;
Με βάση ενημέρωση που είχαμε από μέλος του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου, σε σύσκεψη που έγινε ενώπιον του Προέδρου της Δημοκρατίας κατά ή περί τις 30/4/2020, ο Πρόεδρος του Ανώτατου Δικαστηρίου εξέφρασε με αγανάκτηση τη δυσφορία του και ζήτησε όπως μην εμπλέκονται άλλοι στις αποφάσεις που αφορούν τον τρόπο λειτουργίας των δικαστηρίων και/ή δικαστικών διαδικασιών. Ενόψει τούτου και με εξαίρεση τον κ. Μαλαχτό, του οποίου ο διορισμός έγινε σχετικά πρόσφατα, θεωρώ το σύνολο του Ανώτατου Δικαστηρίου ως υπεύθυνους, για τη σημερινή εξέλιξη. Θεωρώ ότι, είχαν την ευθύνη να δημιουργήσουν συνθήκες τέτοιες, που να επιτρέψουν στο σύστημα να λειτουργεί άψογα, γρήγορα και αποτελεσματικά, ώστε η Κυπριακή Δικαιοσύνη να είναι υψηλό επίπεδο και να φημίζεται προς τούτο, σε άλλες χώρες και συμβούλια.
Όμως, προς τούτο, δυστυχώς απέτυχαν. Και το τραγικό δεν είναι ότι απέτυχαν, αλλά το ότι οι ίδιοι δεν έχουν οποιονδήποτε αντίκτυπο σε σχέση με την αργή απονομή της Δικαιοσύνης, την σωρεία προβλημάτων, την έλλειψη εφαρμογών, το σύστημα κλπ. Και για να είμαι δίκαιος, οφείλω να δηλώσω ότι αναγνωρίζω ότι οι Δικαστές γενικότερα, έχουν κόστος. Προσωπικό κόστος, θυσίες, κινδύνους κλπ. Όμως, οι ίδιοι επιλέγουν να βρίσκονται σε αυτή την θέση, και οφείλουν να είναι αψεγάδιαστοι!
Πως μπορούν να κοιτάξουν κάποιον πολίτη στα μάτια, ο οποίος για 7-8 χρόνια αναμένει την εκδίκαση της αγωγής του για την περιουσία του ή το σπίτι του; Και πως επίσης να κοιτάξουν κάποιον ο οποίος περιμένει ακόμα άλλα 4-5 χρόνια την εκδίκαση της έφεσης του, ενώ είναι καταδικαστέα η αναγκαστική φυγή του σε άλλα μέσα και ειδικά παράνομα, ώστε να επιτευχθεί ο σκοπός του; Πως θα εξηγήσεις σε αυτόν τον πολίτη ότι ο Δικαστής του Ανώτατου Δικαστηρίου, βρέξει χιονίσει, απολαμβάνει τον μισθό του ύψους αρκετών χιλιάδων ευρώ, αποκοπή του οποίου δεν δέχτηκε, με βάση αποφάσεις τις οποίες μέχρι σήμερα υπάρχουν φήμες για ανυπαρξία των, και δεν έχουμε δει οποιαδήποτε αντίδραση – σχολιασμό από το Ανώτατο επί τούτου…
Από την άλλη, έχουμε τους διάφορους συλλόγους που εκπροσωπούν τους δικηγόρους. Δυστυχώς, θα πρέπει να πω ότι, αν και νιώθω ότι το Ανώτατο ενεργεί κατά αυταρχικό τρόπο, οι εκάστοτε σύλλογοι και εκπρόσωποι μας, απέτυχαν επίσης να χαίρουν σεβασμού από τους Δικαστές του Ανώτατου Δικαστηρίου, ώστε να απολαμβάνουμε ουσιαστικά τον τίτλο του συλλειτουργού της Δικαιοσύνης. Αντίθετα, οι διαχρονικές ενέργειες του να μην «διεκδικούμε, να μην απαιτούμε, να μην γίνουμε εριστικοί, αγενής, να δείχνουμε τον απαιτούμενο σεβασμό κλπ», μας έχουν καταστήσει απλά τραγικά πιόνια εις την σκακιέρα της επαγγελματικής επιβίωσης… Δυστυχώς, ο νόμος της σιωπής, που έντεχνα έχει επιβληθεί από κάποιους, φαίνεται να έχει για τα καλά ριζώσει ανάμεσα μας.
Είναι αντιληπτό ότι στην τελική, οι εκπρόσωποι μας, βρίσκονται εκεί εξαιτίας μας, είτε της αδιαφορίας που έχουμε επιδείξει μέχρι σήμερα, είτε λόγω της ηλιθιότητας μας, που επιλέγουμε να εκλέγουμε τα λάθος άτομα, ή άτομα που απλά δεν κατάφεραν να φέρουν το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Οι πολιτικές ηγεσίες, Κυβέρνηση και κόμματα, δεν είναι άμοιροι ευθυνών. Διαχρονικά βλέπουμε εκπρόσωπους διαφόρων κομμάτων και Κυβέρνησης, ανεξαρτήτως παράταξης, να διατυμπανίζουν διάφορες υποσχέσεις, λόγια και τάζουν έργα, τα σχέδια των οποίων μένουν εις τα ντουλάπια της ιστορίας. Κάθε τόσο πριν τις εκλογές, αρχίζουν ξανά τα ίδια. Ενώ μέχρι πρόσφατα δεν υπήρχαν χρήματα για αλλαγές και έργα, συχνά βλέπαμε τις αγορές νέων οχημάτων πολυτελείας για τους υπουργούς και άλλους αξιωματούχους της κάθε κυβέρνησης, με την δικαιολογία ότι τα προηγούμενα οχήματα ηλικίας 2 περίπου ετών, είχαν υψηλό κόστος συντήρησης και ότι δήθεν τα νέα θα είναι κατά κάποια σεντς, πιο οικονομικά σε κατανάλωση.
Επίσης, είχαμε ακούσει πρόσφατα για τα 100 εκατομμύρια που προορίζοντο για την ανέγερση νέου κτηρίου της Βουλής των Αντιπροσώπων, ενώ τα δικαστήρια μας, ο τελευταίος πυλώνας που παλεύει να κρατηθεί όρθιος παραμένει εκεί, ως η πιο πάνω φωτογραφία, να μας θυμίζει κάτι από μακρινή Ινδία, Σρι Λάνκα, Αιθιοπία ή Κονγκό, που πιθανόν να έχουν καλύτερο νομικό σύστημα από εμάς.
Οι Φαρισαίοι ήταν ομάδα ειδικών που εκπροσωπούσαν τον νόμο την εποχή του Ιησού Χριστού, ενώ οι Γραμματείς ήταν αυτοί που μελετούσαν τον Μωσαϊκό Νόμο και τις γραφές. «Αλίμονο σας Γραμματείς και Φαρισαίοι υποκριτές». Με αυτή την φράση ξεκίνησε ο Ιησούς τις επτά καταγγελίες του για την θρησκευτική ηγεσία…Το οξύμωρο είναι ότι φωνάζουμε μεμονωμένα, με προσωπικό κίνδυνο και κόστος από την μια, δεν βλέπουμε αλλαγές από την άλλη, αλλά κανείς δεν κάνει κάτι ουσιαστικό για αυτό. Συνεπώς στην δική μας περίπτωση, ποιοι οι Γραμματείς, ποιοι οι Φαρισαίοι;
