Με αφορμή το πρόσφατο άρθρο του Καθηγητή Αχιλλέα Αιμιλιανίδη, προτείνεται η δημιουργία ενός ενιαίου Κυπριακού συστήματος αναφοράς νομικών πηγών (citation system), το οποίο θα εφαρμόζεται προαιρετικά από δικηγόρους, δικαστές, ακαδημαϊκούς και συγγραφείς σε εθνικό επίπεδο κατά τρόπο ομοιόμορφο και κοινά αποδεκτό σε όλα τα νομικά κείμενα. Η εν λόγω έκδοση θα ήταν καλό να γίνει με την στήριξη των νομικών σχολών όλων των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων της χώρας, του Ανωτάτου Δικαστηρίου και του Παγκυπρίου Δικηγορικού Συλλόγου.
Το κυπριακό νομικό σύστημα, όντας μεικτό σύστημα, βασίζεται και αντλεί επιρροές τόσο από το αγγλικό κοινοδίκαιο όσο και από το ηπειρωτικό δίκαιο. Τα πρώτα 50 χρόνια λειτουργίας του κράτους μας, βρήκαν το νομικό μας σύστημα να μην αναπτύσσεται μόνο του και απλά να παρακολουθεί τις εξελίξεις σε άλλες χώρες και ενίοτε να τις αποδέχεται και ενίοτε να τις απορρίπτει. Κυρίως μετά τη δημιουργία εφτά νομικών σχολών στην Κύπρο την τελευταία δεκαετία, άρχισε μια προσπάθεια δημιουργίας μιας δικής μας νομικής παράδοσης και κουλτούρας στην οποία βοήθησε και η συγγραφή συγγραμμάτων σε αρκετά αντικείμενα. Σε αυτή τη βάση, το κυπριακό νομικό σύστημα έχει ανάγκη από ένα δικό του κώδικα νομικών παραπομπών, ο οποίος θα αντανακλά όσες πρακτικές παραπομπών (citation customs) εντοπίζονται στην Κύπρο και θα καθορίζει την καλύτερη πρακτική (best practice) για όσες πηγές δεν εντοπίζεται μια ευρέως καθιερωμένη πρακτική. Από την άλλη, αν δεν υπάρξει ένας τέτοιος κώδικας, η κυπριακή νομική παράδοση θα δυσκολευτεί να αποκτήσει τη δική της ταυτότητα. Για παράδειγμα η αναφορά αποφάσεων του Ανωτάτου Δικαστηρίου η οποία χρησιμοποιεί το ακρωνύμιο CLR το οποίο συμπίπτει με το Commonwealth Law Reports.
Ενόψει των ραγδαίων τεχνολογικών εξελίξεων που βιώνει σήμερα ο κλάδος του νομικού επαγγέλματος, ο κώδικας αυτός επιδιώκει επίσης να παρέχει ένα αναβαθμισμένο μοντέλο παραπομπών, καλύπτοντας τις ανάγκες που προκύπτουν από το συνεχώς επεκτεινόμενο πλαίσιο των ηλεκτρονικών πηγών. Διαθέτοντας μια σύγχρονη, πρακτική και κατανοητή μορφή, η προτεινόμενη συστηματοποίηση των νομικών αναφορών θα καλύπτει την ανάγκη προσαρμογής στις αυξανόμενες ηλεκτρονικές πηγές και τις ποικίλες μορφές άλλων εκδόσεων που εντοπίζονται σήμερα. Παραδείγματα άλλων εθνικών συστημάτων παραπομπών είναι το βρετανικό σύστημα νομικών παραπομπών OSCOLA, το αμερικανικό Bluebook, το καναδικό McGill Guide, το αυστραλιανόAustralian Guide to Legal Citation, το Ινδικό Standard Indian Legal Citation (SILC) και το OSCOLA Ireland. Το κυπριακό σύστημα θα μπορούσε να ονομαστεί CYSCOLA (Cyprus Standard for Citation of Legal Authorities).
Κατά την κατάρτιση του συστήματος πρέπει να προσκληθούν σε διαβούλευση οι κοσμήτορες όλων των νομικών σχολών των κυπριακών πανεπιστημίων, δικαστές, ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος και οι τοπικοί δικηγορικοί σύλλογοι. Αφού μελετηθεί συγκριτικά ένας σημαντικός αριθμός κυπριακών νομικών εγχειριδίων και αποφάσεων κυπριακών δικαστηρίων θα πρέπει να γίνει καταγραφή των επικρατέστερων πρακτικών που ακολουθούνται για τις νομικές παραπομπές με γνώμονα τις πρωτογενείς και δευτερογενείς πηγές δικαίου, και για όσες πηγές δεν παρουσιάζεται ήδη μια καθιερωμένη ομοιόμορφη πρακτική θα προταθούν συγκεκριμένα συστήματα παραπομπής, τα οποία θα συμβαδίζουν με τις υπόλοιπες καταγεγραμμένες πρακτικές αφού μελετηθούν και οι διεθνείς πρακτικές. Στη συνέχεια, θα συνταχθούν οι κανόνες σε μορφή κώδικα. Οι εν λόγω κανόνες θα συνοδεύονται από σχετικά παραδείγματα, ώστε ο χρήστης να τους κατανοεί πλήρως και να είναι σε θέση να τους εφαρμόζει με βεβαιότητα στην πράξη. To CYSCOLA πρέπει επίσης να είναι συμβατό με το CyECLI, την μελέτη και εφαρμογή στην Κύπρο του Αναγνωριστικού Ευρωπαιϊκής Νομολογίας (European Case Law Identifier).
Ως άμεσες και έμμεσες συνέπειες δημιουργίας του CYSCOLA μπορούν να αναφερθούν τα εξής: Καταρχάς θα υπάρχει μια ομοιόμορφη αναφορά πηγών στα νομικά συγγράμματα και άρθρα σε νομικά περιοδικά, στα κείμενα που παραδίδονται από τους δικηγόρους στο δικαστήριο (π.χ. αγορεύσεις) και στις δικαστικές αποφάσεις στην Κύπρο. Επίσης θα ενισχυθεί περισσότερο η κουλτούρα για μείωση της λογοκλοπής και παρακίνησης δημιουργίας πρωτότυπων ιδεών (original writing). Από την άλλη, και για να μην δημιουργηθούν οποιεσδήποτε δυσκολίες σε δικαστές ή και άλλους λειτουργούς του συστήματος θα ληφθεί υπόψη η παρούσα πρακτική και απλά θα γίνει προσπάθεια να ξεκαθαρίσουν κάποιες ασάφειες. Η δημιουργία του CYSCOLA συμπίπτει και με την ιδέα για τη δημιουργία ενός νομικού περιοδικού με τη συμμετοχή όλων των νομικών σχολών των Κυπριακών πανεπιστημίων.
