Ο δικηγόρος Χριστόφορος Χριστοφή, σε ανάρτηση του σε κοινωνικό μέσο δικτύωσης με τίτλο “Το εχέγγυο της αμεροληψίας και ανεξαρτησίας που πρέπει να κατέχει ο Γενικός Εισαγγελέας”, θέτει το ερώτημα του Kατά πόσο ένας δικηγόρος που ήταν εν ενεργεία πολιτικός, μπορεί να διοριστεί ως Γενικός Εισαγγελέας; αναφέροντας χαρακτηριστικά τα προσόντα που πρέπει να διακατέχει με βάση το Σύνταγμα ο Γενικός Εισαγγελέας και ο Βοηθός Γενικού Εισαγγελέα. Αφορμή, του δημοσιεύματος – σχολίου, αποτέλεσαν δημοσιεύματα για τον πιθανό διορισμό του πρώην Υπουργού Δικαιοσύνης, Ιωνά Νικολάου στη θέση του Γενικού Εισαγγελέα.
Διαβάστε την ανάρτηση:
Στη θέση του Γενικού (ΓΕ) και Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα διορίζονται πρόσωπα που έχουν τα προσόντα για να διοριστούν δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου (ΑΔ). Οι Δικαστές του ΑΔ πρέπει να είναι νομομαθείς ανωτάτου επαγγελματικού και ηθικού επιπέδου. (άρθρο 153.5 του Σ), με δωδεκαετή, τουλάχιστον, εμπειρία ως δικηγόροι. (Ν.33/1964)Ο ΓΕ, όπως έχω γράψει και παλαιότερα, είναι ο ισχυρότερος ανεξάρτητος αξιωματούχος στην Κυπριακή Δημοκρατία. Θεμελιώδες προσόν που πρέπει να κατέχει, κατά τη γνώμη μου, είναι και το εχέγγυο της αμεροληψίας και ανεξαρτησίας. Αυτό είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την θέση και την αποστολή του ΓΕ. Είναι για αυτό το λόγο που οι πολίτες αναμένουν από τον ΓΕ να ενεργεί απροσωπόληπτα και ακομμάτιστα με βάση το δημόσιο συμφέρον. Το ίδιο ισχύει και για τους άλλους ανεξάρτητους κρατικούς αξιωματούχους (Γενικό Ελεγκτή και Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας).
Τίθεται, αυτές τις ημέρες, το ερώτημα κατά πόσο ένας δικηγόρος που ήταν εν ενεργεία πολιτικός, μπορεί να διοριστεί ΓΕ με αφορμή τα δημοσιεύματα για τη πρόθεση του ΠτΔ να διορίσει ως ΓΕ τον τέως Yπουργό Δικαιοσύνης Ιωνά Νικολάου. Υπάρχει η άποψη ότι κάποιος ο οποίος είχε έντονη πολιτική παρουσία δεν θα μπορέσει να λειτουργήσει ανεξάρτητα και αμερόληπτα και συνεπώς δεν θα πληρείται το βασικό προσόν που αναφέρω πιο πάνω. Από την άλλη, υπάρχουν υποστηρικτές της αντίθετης άποψης που φέρνουν το παράδειγμα του μακαρίτη Αλέκου Μαρκίδη για να καταδείξουν ότι ένας εν ενεργεία πολιτικός μπορεί να είναι ανεξάρτητος ΓΕ. Κατά τη γνώμη μου υπάρχει ουσιώδης διαφορά μεταξύ των δύο περιπτώσεων και δεν είναι συγκρίσιμες. Ο Μαρκίδης ήταν κομματικό στέλεχος, αξιωματούχος και βουλευτής μεν, αλλά δεν είχε υπηρετήσει σε υπουργικό θώκο στις κυβερνήσεις Κληρίδη. Συνεπώς δεν συμμετείχε στο Υπουργικό Συμβούλιο ή σε κυβερνητικές αποφάσεις ούτε υπήρξε η σχέση Προέδρου- Υπουργού για να θεωρείται ότι δημιουργήθηκε οποιαδήποτε στενή σχέση πίστης/αφοσίωσης. Γενικότερα επίσης, ο Μαρκίδης έχαιρε εκτίμησης από όλο το φάσμα του πολιτικού κόσμου και πολιτών και οι συγκρούσεις που είχε εμπλακεί είχαν να κάνουν με πολιτικά ζητήματα- κυρίως το κυπριακό. Σε αντίθεση, ο Νικολάου ήταν Υπουργός Δικαιοσύνης της παρούσας κυβέρνησης για 6 χρόνια διορισμένος από τον νυν ΠτΔ. Συμμετείχε στο Υπουργικό Συμβούλιο και έλαβε μέρος στην λήψη δεκάδων κυβερνητικών αποφάσεων. Συνεπώς υπάρχει σχέση αφοσίωσης και πίστης μεταξύ Αναστασιάδη – Νικολάου, που είναι εξάλλου γνωστή. Αυτή η κατάσταση πραγμάτων, αφαιρεί εκ προοιμίου το απαραίτητο εχέγγυο αμεροληψίας- ανεξαρτησίας με το οποίο πρέπει να είναι περιβεβλημένος ο οποιοσδήποτε ΓΕ, τόσο ουσιαστικά όσο και για τους τύπους, για να μπορεί να εκτελεί σωστά τα καθήκοντα του. Για να γίνω κατανοητός αναφέρω το εξής παράδειγμα. Στις υποθέσεις του Συνεργατισμού για τις οποίες βρίσκεται σε εξέλιξη ποινική έρευνα μετά και το πόρισμα Αρέστη, με ποιο εχέγγυο ανεξαρτησίας και αμεροληψίας θα αποφασίσει ο Νικολάου, εάν διοριστεί ΓΕ, αν θα γίνουν ποινικές διώξεις και εναντίον ποιων προσώπων, όταν ο ίδιος είχε λάβει μέρος στις σχετικές αποφάσεις ως μέλος του Υπουργικού Συμβουλίου; Πως θα εισπράξει ο μέσος πολίτης την οποιαδήποτε απόφαση του, ακόμα και εάν είναι νομικά ορθή, όταν θα περιφέρεται μία εύλογη υποψία ως προς την σκοπιμότητα των ενεργειών/αποφάσεων του;
Όλοι οι ΓΕ μετά τον Μαρκίδη, ήταν Δικαστές (Νικήτας, Κ. Κληρίδης), πλην του Πέτρου Κληρίδη ο οποίος ήταν Εισαγγελέας από τα σπλάχνα της Νομικής Υπηρεσίας. Για κανένα από αυτούς δεν τέθηκε θέμα μη ανεξαρτησίας ή μεροληψίας, ανεξαρτήτως του τρόπου λειτούργησαν γενικότερα, διότι ακριβώς τέτοιο θέμα δεν υπήρχε. Είχαν όλοι το εχέγγυο της ανεξαρτησίας και αμεροληψίας τόσο τυπικά όσο και ουσιαστικά. Συνεπώς χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στην επιλογή προσώπων από το ΠτΔ ο οποίος πρέπει να λάβει υπόψη το πρότερο βίο εκάστου υποψηφίου.Ο ΠτΔ οφείλει να λειτουργήσει ως θεματοφύλακας του Συντάγματος και προστάτης του Πολιτεύματος και όχι με πολιτική ή κομματική σκοπιμότητα. Εάν ο νέος ΓΕ δεν είναι τυπικά και ουσιαστικά ανεξάρτητος και αμερόληπτος αυτό θα πλήξει ανεπανόρθωτα το Θεσμό και θα εισάγει δαιμόνια σε ένα πυλώνα της απονομής της Δικαιοσύνης στο τόπο μας που είναι το τελευταίο που μας χρειάζεται αυτή τη στιγμή.
