Ανακοινώθηκε επιτέλους η μεταρρύθμιση στην Τοπική Αυτοδιοίκηση η οποία δημιουργεί 17 πιο μεγάλους δήμους, ενώ αφήνει έξω αρκετά κοινοτικά συμβούλια (όλα στις ορεινές και αρκετά στις ημιορεινές περιοχές). Πρόκειται για μια μεταρρύθμιση που θα έπρεπε να γίνει πριν 15 και 20 χρόνια, με δεδομένο ότι είμαστε από τις χειρότερες χώρες στην Ευρώπη στον τομέα αυτό, αν όχι η χειρότερη. Αν αναλογιστεί κανείς ότι σε μια χώρα των 800 χιλιάδων πληθυσμού έχουμε πάνω από 500 οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης ( 39 Δήμους, εκ των οποίων οι 9 βρίσκονται στις κατεχόμενες από τα τούρκικα στρατεύματα περιοχές και 487 Κοινότητες, εκ των οποίων οι 137 βρίσκονται στα Κατεχόμενα), καταλαβαίνει ότι μιλάμε για μια παράλογη κατάσταση, μια κατάσταση μεγάλης σπατάλης των χρημάτων των πολιτών, μια κατάσταση στην οποία είναι δύσκολο να παραχθεί ορθολογικό έργο.
Ορθά λοιπόν γίνεται η μεταρρύθμιση με μείωση των δήμων και ταυτόχρονα με την εξασφάλιση οικονομιών κλίμακας και δεν θα υπεισέλθω στο αν όλες οι συγχωνεύσεις που προτείνονται είναι ορθές ή όχι ή σε άλλα επιμέρους προβλήματα που πιθανό να υπάρχουν. Για το θέμα αυτό θα διαδραματίσουν τον ρόλο τους τα πολιτικά κόμματα και οι εμπλεκόμενοι κατά τη συζήτηση της μεταρρύθμισης στη Βουλή και προφανώς θα επέλθουν αλλαγές.
Στα πλαίσια του μαθήματος για την τοπική αυτοδιοίκηση στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα δημόσιας διοίκησης που δίδασκα στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, συγκεντρώσαμε τα στοιχεία για 15 χώρες της Ευρώπης, ως προς τον αριθμό των δήμων που έχουν και τα οποία αναφέρουμε πιο κάτω.
- ΕΛΛΑΔΑ (11 εκατομμύρια κάτοικοι) 13 Περιφέρειες και 325 Δήμοι
- ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ (7.6 εκατομμύρια κάτοικοι) 264 Δήμοι
- ΔΑΝΙΑ (5.5 εκατομμύρια κάτοικοι) 5 Περιφέρειες και 98 Δήμοι
- ΕΣΘΟΝΙΑ ( 1.3 εκατομμύρια κάτοικοι) 227 Δήμοι
- ΙΡΛΑΝΔΙΑ (4.5 εκατομμύρια κάτοικοι) 8 Περιφέρειες και 114 Δήμοι
- ΚΡΟΑΤΙΑ (4.5 εκατομμύρια κάτοικοι) 546 τοπικές αρχές
- ΛΙΘΟΥΑΝΙΑ (3.35 εκατομμύρια κάτοικοι) 68 Δήμοι
- ΛΕΤΟΝΙΑ (2.3 εκατομμύρια κάτοικοι) 527 Δήμοι
- ΟΛΛΑΝΔΙΑ (16.5 εκατομμύρια κάτοικοι) 443 Δήμοι
- ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ (0.5 εκατομμύρια κάτοικοι) 116 Δήμοι
- ΜΑΛΤΑ (0.4 εκατομμύρια κάτοικοι) 54 Δήμοι
- ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ (10.7 εκατομμύρια κάτοικοι) 308 Δήμοι
- ΣΛΟΒΕΝΙΑ (2 εκατομμύρια κάτοικοι) 210 Δήμοι
- ΣΟΥΗΔΙΑ (9 εκατομμύρια κάτοικοι) 20 συμβούλια κομητειών και 290 Δήμοι
- ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ (5.3εκατομμύρια κάτοικοι) 416 τοπικές αρχές
Νομίζω ότι μόνο η ανάγνωση των πιο πάνω στοιχείων αποδεικνύει πόσο πολύ έμεινε πίσω η Κύπρος και πόσο αναγκαία ήταν η μεταρρύθμιση χτες. Δεν χρειάζεται να προβεί κάποιος σε οποιαδήποτε αξιολόγηση. Συγκρίνοντας τον πληθυσμό της κάθε χώρας με τον αριθμό των ΟΤΑ που έχει μπορεί να αντιληφθεί ότι η Κύπρος είναι ίσως η τελευταία στην Ευρώπη.
Άλλο βέβαια και το θέμα από ποιους στελεχώνονται τα Δημοτικά και Κοινοτικά Συμβούλια. Οι τοπικές αρχές είναι μικρές κυβερνήσεις. Ασκούν δημόσια εξουσία σε τοπικό επίπεδο και οι αποφάσεις τους υπόκεινται στον έλεγχο του Διοικητικού Δικαστηρίου. Θα έπρεπε να στελεχώνονται από ανθρώπους που έχουν γνώση και ικανότητα άσκησης δημόσιας εξουσίας. Από ανθρώπους που γνωρίζουν από νόμους και κανονισμούς, από ανθρώπους που έχουν τη γνώση να διεκδικούν ευρωπαϊκά προγράμματα, μέσα από δαιδαλώδεις διαδικασίες, από ανθρώπους που μπορούν να καταστρώνουν στρατηγικά προγράμματα που θα έχουν ως στόχο την αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της περιοχής τους και βέβαια τη βελτίωση της ζωής των πολιτών. Υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι; Υπάρχουν σίγουρα αλλά δεν είναι η πλειοψηφία στις εκλελεγμένες τοπικές αρχές. Τολμώ να πω πως η πλειοψηφία είναι εντελώς άσχετοι με το θέμα.
Με την ευκαιρία της μεταρρύθμισης ας αναλάβει, τουλάχιστον, η Ένωση Δήμων ή και το Κράτος να επιμορφώνει τους ανθρώπους που έχουν εκλεγεί ή θα εκλεγούν.
