Με αφορμή την ανακοίνωση του Προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ για την επίλυση του παλαιστινιακού προβλήματος εξετάζονται συνοπτικά τα μείζονα ζητήματα που αποτελούν τα αγκάθια για την επίλυση του προβλήματος και για τα οποία οι δυο πλευρές – Ισραήλ και Παλαιστίνη – έχουν εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις και ερμηνείες υπό το πρίσμα του διεθνούς δικαίου. Τονίζεται εξ υπαρχής ότι μέχρι σήμερα αυτά τα ζητήματα αφήνονταν πάντα προς συζήτηση στο τελικό στάδιο των διαπραγματεύσεων, ως «τελικά ζητήματα», ενώ με το «Σχέδιο του Αιώνα», ως έχει χαρακτηριστεί από τον Πρόεδρο Τραμπ, τα ζητήματα αυτά επιλύονται σε αυτό το στάδιο. Τονίζεται επίσης, ότι παρόλο το γεγονός ότι τα δυο μέρη είχαν υπογράψει συμφωνία το 1993, έκτοτε θεωρείται ότι η επίλυση του προβλήματος και η είρηνευση στην περιοχή παραμένει όσο πιο απομακρυσμένη όσο ποτέ.
Το πρώτο ζήτημα αφορά το καθεστώς της Ιερουσαλήμ, με τα δύο μέρη να έχουν εκ διαμέτρου αντίθετα αιτήματα σε σχέση με την πόλη της Ιερουσαλήμ. Το Ισραήλ κατέλαβε και κατέχει την Ανατολική Ιερουσαλήμ, η οποία ελεγχόταν από την Ιορδανία το 1967 και θεωρεί ότι η συνολική επικράτεια της πόλης αποτελεί την πρωτεύουσα του. Από την άλλη πλευρά οι Παλαιστίνιοι θεωρούν ότι η Ανατολική Ιερουσαλήμ στην οποία ζουν περίπου 350,000 Παλαιστίνιοι θα πρέπει να αποτελέσει την πρωτεύουσα του μελλοντικού κράτους της Παλαιστίνης. Το Σχέδιο του Τραμπ προνοεί την ενότητα της πόλης ως πρωτεύουσας του Ισραήλ, δίνοντας τον έλεγχο στους Παλαιστίνιους σε κάποιες γειτονιές της Ανατολικής Ιερουσαλήμ. Υπενθυμίζεται, ότι ελάχιστες χώρες αναγνωρίζουν την Ιερουσαλήμ ως την πρωτεύουσα του Ισραήλ, ενώ το Ψήφισμα 478 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ καταδικάζει την προσάρτηση της Ανατολικής Ιερουσαλήμ από το Ισραήλ, θεωρώντας την ως παραβίαση του διεθνούς δικαίου και καλώντας τα μέρη σε μια συναινετική λύση.
Το δεύτερο ζήτημα είναι η ίδρυση ενός Παλαιστινιακού κράτους. Οι Παλαιστίνιοι επιθυμούν τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου κράτους που να περιλαμβάνει την Δυτική Όχθη, τη Λωρίδα της Γάζας και την Ανατολική Ιερουσαλήμ. Παρόλο που το Ισραήλ αποδέχεται την ιδέα ενός Παλαιστινιακού κράτους δεν ξεκαθαρίζουν την μορφή αυτού του κράτους και επιθυμούν την πλήρη αποστρατικοποίηση του. Το Σχέδιο του Προέδρου Τραμπ επιλύει αυτό το ζήτημα δίνοντας κυριαρχία του Ισραήλ στην Δυτική Όχθη και στην Γάζα στην κοιλάδα του Ιορδάνη.
Το τρίτο ζήτημα αφορά στην αναγνώριση του έθνους – κράτους των Εβραίων από τους Παλαιστίνιους, θεωρώντας πως χωρίς την αναγνώριση οι Παλαιστίνιοι θα συνεχίζουν να έχουν απαιτήσεις επί του εδάφους και να διαιωνίζουν τις συγκρούσεις. Οι Παλαιστίνιοι θεωρούν ότι μια τέτοια αναγνώριση θα προκαλούσε διακρίσεις σε σχέση με πληθυσμούς που ζουν στην περιοχή και έχουν διαφορετική εθνοτική καταγωγή, όπως για παράδειγμα τους Άραβες με παλαιστινιακή καταγωγή.
Ένα άλλο ζήτημα είναι αυτό των συνόρων, με το Ισραήλ και την Παλαιστίνη να έχουν διαφορετικές θέσεις σε σχέση με τα σύνορα ενός μελλοντικού παλαιστινιακού κράτους. Οι Παλαιστίνιοι θεωρούν ότι τα σύνορα θα πρέπει να βασιστούν στις γραμμές κατάπαυσης του πυρός που διαχωρίζουν το Ισραήλ με την Ανατολική Ιερουσαλήμ, την Δυτική Όχθη και τη Γάζα, όπως αυτές έχουν δημιουργηθεί μεταξύ του 1949 και του 1967. Το Ισραήλ, από την άλλη, θεωρεί ότι αυτές οι γραμμές δεν ήταν ποτέ μόνιμες και δημιουργήθηκαν εκ των πραγμάτων λόγω της συνεχούς έκρυθμης κατάστασης. Αν και το Ισραήλ δεν ξεκαθαρίζει ποια θα είναι τα σύνορα γενικά, θεωρεί ότι τα ανατολικά του σύνορα θα πρέπει να εκτείνονται κατά μήκους του Ιορδάνη ποταμού.
Ένα άλλο μείζον ζήτημα είναι αυτό των οικισμών που έχει αναγείρει το Ισραήλ στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη και την Ανατολική Ιερουσαλήμ. Υπενθυμίζεται ότι το Ισραήλ έχει κτίσει περίπου 140 τέτοιους οικισμούς ενώ υπάρχουν περίπου 121 οικισμοί που έχουν κτιστεί χωρίς την έγκριση της κυβέρνησης του Ισραήλ. Στους οικισμούς αυτούς ζουν συνολικά πέραν των 600,000 Ισραηλινοί και θεωρούνται παράνομοι σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και ως τέτοιοι αναγνωρίζονται από την πλειονότητα της διεθνούς κοινότητας, παρόλο το γεγονός ότι το Ισραήλ δεν αποδέχεται την άποψη αυτή. Οι Παλαιστίνιοι επιθυμούν την μετακίνηση όλων αυτών των οικισμών ούτως ώστε να δημιουργηθεί ένα ενιαίο παλαιστινιακό κράτος. Το Σχέδιο Τραμπ αναγνωρίζει την κυριαρχία του Ισραήλ σε αυτούς τους οικισμούς.
Τέλος, ένα μείζον ζήτημα είναι αυτό του προσφυγικού. Σύμφωνα με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, οι υπηρεσίες του Οργανισμού υποστηρίζουν περίπου 5.5 εκατομμύρια παλαιστίνιους πρόσφυγες στην Μέση Ανατολή που έχουν εκτοπιστεί από τις πατρογονικές τους εστίες (οι Παλαιστίνιοι ανεβάζουν αυτό τον αριθμό στα 7 εκατομμύρια προσφύγων), με τους Παλαιστίνιους να ζητούν την επιστροφή τους, ενώ το Ισραήλ υποστηρίζει ότι αυτοί δεν έχουν δικαίωμα επιστροφής, επισημαίνοντας ότι μια τέτοια κίνηση θα άλλαζε τον δημογραφικό χαρακτήρα του κράτους του Ισραήλ. Το Σχέδιο του Τραμπ, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, περιλαμβάνει τρεις επιλογές, ήτοι την απορρόφηση αυτών των προσφύγων στο μελλοντικό κράτος της Παλαιστίνης ή την ενσωμάτωση τους στις χώρες που τους φιλοξενούν αυτήν την στιγμή ή την αποδοχή συνολικού αριθμού 50,000 προσφύγων σε χώρες του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας που αποδέχονται να συμμετάσχουν σε ένα σχέδιο επανεγκατάστασης των παλαιστινίων προσφύγων.
