Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έθεσε σε εφαρμογή τον μηχανισμό διαφάνειας και αδειοδότησης για τις εξαγωγές εμβολίων κατά του Covid-19, μετά τα ζητήματα που τέθηκαν σε σχέση με την διάθεση εμβολίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση από εταιρεία που είχε αδειοδοτηθεί αλλά διαφάνηκε στην πορεία αδυναμία της να καλύψει τις συμβατικές της υποχρεώσεις. Τονίζεται εξ υπαρχής ότι το ζήτημα της προμήθειας και διάθεσης των εμβολίων ανάγεται στις μέρες μας σε μείζον θέμα, το οποίο λαμβάνει πλέον γεωπολιτικές διαστάσεις που αφορούν στην ικανότητα των κρατών να εξασφαλίσουν τις αναγκαίες ποσότητες εμβολίων για αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού που συνεχίζει να μαστίζει το παγκόσμιο αλλά και στις διεθνείς δεσμεύσεις, για παράδειγμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε σχέση με την πρωτοβουλία COVAX που στοχεύει στην ισότιμη κατανομή των εμβολίων κατά του Covid-19 σε όλα τα κράτη της υφηλίου.
Ο ουσιώδης στόχος και σκοπός της εφαρμογής του μηχανισμού διαφάνειας και αδειοδότησης για τα εμβόλια κατά του Covid-19 είναι η έγκαιρη πρόσβαση σε εμβόλια για όλους τους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία προ της αδειοδότησης από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων συγκεκριμένων εμβολίων προέβηκε εγκαίρως σε υπογραφές συμβολαίων προμήθειας που να καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος των Ευρωπαίων πολιτών. Η εφαρμογή του μηχανισμού στοχεύει επίσης στην αντιμετώπιση της έλλειψης διαφάνειας των εξαγωγών εμβολίων που διαφάνηκε το αμέσως προηγούμενο χρονικό διάστημα.
Τονίζεται ότι η εφαρμογή του μηχανισμού διαφάνειας και αδειοδότησης είναι προσωρινή και αφορά μόνο τα εμβόλια κατά του Covid-19 και ειδικότερα την παραγωγή εμβολίων κατά του κορονοϊού στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τις εξαγωγές τους, ενώ περιλαμβάνει, σύμφωνα με τον εκτελεστικό αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και Επιτρόπου Εμπορίου, ευρύ φάσμα εξαιρέσεων για την πλήρη τήρηση των δεσμεύσεων της Ένωσης όσον αφορά την ανθρωπιστική βοήθεια και την προστασία των παραδόσεων εμβολίων στις γειτονικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης χώρες και στις χώρες που έχουν ανάγκη, με την Κύπρια Επίτροπο Υγείας να τονίζει την σημασία της διαφάνειας σχετικά με το πού πηγαίνουν τα εμβόλια που η Ένωση έχει εξασφαλίσει.
Η εφαρμογή του παρόντος μηχανισμού κρίθηκε αναγκαία ούτως ώστε να διασφαλιστούν οι τεράστιες επενδύσεις στις οποίες έχει προβεί η Ευρωπαϊκή Ένωση σε σχέση με την προ-αγορά εμβολίων για διάθεσή τους στα κράτη – μέλη της, ιδίως σε ένα πλαίσιο δυνητικών ελλείψεων βασικών εμβολίων κατά του Covid-19, όπως τονίζεται σε σχετική ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Σύμφωνα με το υπό αναφορά σύστημα, οι εταιρείες ανάπτυξης και παραγωγής των εμβολίων οφείλουν να ενημερώνουν τις αρμόδιες αρχές των κρατών – μελών σχετικά με την πρόθεση εξαγωγής εμβολίων, ενώ προβλέπονται ταυτόχρονα άδειες εξαγωγής εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης έως το τέλος Μαρτίου 2021.
Η συγκεκριμένη δράση της Ευρωπαϊκής Ένωσης απορρέει από την στρατηγική της για τα εμβόλια, η οποία παρουσιάστηκε στις 17 Ιουνίου 2020 και οριοθετούσε τους στόχους της επιτάχυνσης της ανάπτυξης, της παρασκευής και της διανομής αποτελεσματικών και ασφαλών εμβολίων κατά του Covid-19, με την Επιτροπή να χρηματοδοτεί τις εταιρείες ανάπτυξης και παραγωγής με μέρος του αρχικού κόστους.
