Η έναρξη χερσαίων επιχειρήσεων του Ισραήλ στην επικράτεια του Λιβάνου εναντίον της Χεζμολλάχ τις πρωινές ώρες της 1ης Οκτωβρίου 2024 σηματοδοτεί μια νέα τάξη πραγμάτων στην γεωπολιτική κατάσταση της Μέσης Ανατολής. Η δε ομοβροντία εκτοξεύσεων βαλλιστικών πυραύλων από το Ιράν εναντίον του Ισραήλ το βράδυ της 1ης Οκτωβρίου και τις πρωινές ώρες της 2ας Οκτωβρίου, που ήταν, μάλιστα, ορατή, από την Κύπρο, οριοθετεί το νέο περίγραμμα της εκτράχυνσης του πολεμικού κλίματος που τεκταίνεται από την 7η Οκτωβρίου 2023, μετά τα τρομοκρατικά χτυπήματα της Χαμάς στο Ισραήλ και τον έκτοτε μαινόμενο πόλεμο στη Λωρίδα της Γάζας. Επιπρόσθετα, ο ρόλος περιφερειακών δρώντων, όπως οι Χούθι της Υεμένης, εντείνουν την ήδη τεταμένη κατάσταση.
Η κατάσταση στη Μέση Ανατολή όπως εξελίσσεται δημιουργεί νέα, ανησυχητικά δεδομένα. Οφείλουμε να αντιληφθούμε ότι τα δεδομένα αυτά είναι κρίσιμα, ενώ ο ρόλος της Κύπρου παραμένει ιδιαίτερα σημαντικός, ειδικά όσον αφορά στην εξυπηρέτηση εκκενώσεων υπηκόων τρίτων κρατών από το εμπόλεμο πεδίο. Η εμπειρία της εφαρμογής του Σχεδίου «Εστία» στο παρελθόν, σε μικρότερη ή μεγαλύτερη κλίμακα, είναι δεδομένη και ήδη αυτό υλοποιείται. Πρέπει να θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι τις επόμενες μέρες θα δούμε την πλήρη εφαρμογή του, ειδικότερα σε εκκενώσεις δια θαλάσσης λόγω και της εγγύτητας της Κύπρου με τον Λίβανο.
Το Ισραήλ, έχοντας επέμβει μαζικά και με πολλές δυνάμεις στη Λωρίδα της Γάζας μετά την 7η Οκτωβρίου 2023, μεταφέρει εκ της αντίδρασης της Χεζμπολλάχ του Λιβάνου, το πολεμικό σκηνικό στο νότιο Λίβανο. Πέραν των 60,000 Ισραηλινών στη μεθόριο με το Λίβανο έχουν εκτοπιστεί έκτοτε, την ίδια στιγμή που στον Λίβανο υπάρχει κατ’ εκτίμηση εκτοπισμός ενός εκατομμυρίου κατοίκων. Προφανώς και τίθενται σημαντικά ζητήματα που αφορούν στην εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου του Πολέμου, αυτά όμως είναι ιδιαίτερα περίπλοκα.
Σύμφωνα με το Ισραήλ, η επιχείρηση είναι περιορισμένης κλίμακας, στοχευμένη και τοπική χωρικά σε συγκεκριμένες περιοχές, παρατηρούνται όμως συνεχείς βομβαρδισμοί περιοχών στο Λίβανο – τόσο στα νότιο όσο και στην πρωτεύουσα Βηρυτό, την ίδια στιγμή που η Χεζμπολλάχ μετά τον θάνατο του ηγέτη της έχει εντείνει τις πυραυλικές της επιθέσεις εναντίον του Ισραήλ. Αν και είχαμε στο παρελθόν παραδείγματα άμεσης αντιπαράθεσης μεταξύ των δυο, με τελευταία αυτήν του 2006 που διήρκησε 32 μέρες, τα δεδομένα είναι έκτοτε πολύ διαφορετικά. Η Χεζμπολλάχ εξελίχθηκε, έχοντας την πλήρη στήριξη του Ιράν και την εμπειρία του πολέμου στη Συρία, την ίδια στιγμή που το Ισραήλ ανέπτυξε σε τεράστιο βαθμό τις υπηρεσίες πληροφορίων του, τις διεισδύσεις στην οργάνωση, τις αμυντικές του δυνατότητες και την χρήση της τεχνολογίας, όπως μάλιστα καταδείχθηκε στα πρόσφατα γεγονότα με τις εκρήξεις βομβητών, ασυρμάτων και των στοχευμένων εξουδετερώσεων ηγετικών στελεχών των εχθρών του.
Οι τελευταίες πυραυλικές επιθέσεις του Ιράν δημιουργούν ένα ιδιαίτερα ανησυχητικό κλίμα που συντείνουν, δυστυχώς, στις εκτιμήσεις ότι η κρίση στη Μέση Ανατολή εκτραχύνεται και κλιμακώνεται με την πιθανότητα ενός μεγάλου περιφερειακού πολέμου που θα έχει γενικό αντίκτυπο. Αν και στο παρόν στάδιο οι επίσημες αναφορές είναι περιορισμένες, οι εκτιμήσεις είναι ότι αν το Ισραήλ, όπως ανέφερε ο Πρωθυπουργός του, απαντήσει στα πλήγματα του Ιράν, αυτό θα σήμαινε μια άνευ προηγουμένου κλιμάκωση της κρίσης στη Μέση Ανατολή με ανυπολόγιστες συνέπειες.
