Παρακολουθώ και εγώ τα Δικαστικά δρώμενα και τις εξελίξεις, την αναμενόμενη Δικαστική μεταρρύθμιση, τις προσπάθειες και εισηγήσεις που γίνονται κατά καιρούς από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, με σκοπό να επέλθει επιτέλους η αλλαγή, που τόσο διατυμπανίζουμε ότι όλοι επιδιώκουμε. Είδαμε στο πρόσφατο παρελθόν, πρωτοφανείς καταγγελίες και παράπονα σε σχέση με ισχυριζόμενη διαπλοκή εντός του Δικαστικού Συστήματος στην Κύπρο, με αποτέλεσμα την κάθοδο κλιμακίου λειτουργών της ομάδας Κρατών του Συμβουλίου της Ευρώπης κατά της διαφθοράς, με στόχο την επιβολή επιπρόσθετης καθοδήγησης για την καταπολέμηση της.
Εξαιτίας της δημόσιας κατακραυγής, στην προσπάθεια του να κερδίσει την εμπιστοσύνη του κοινού, το Ανώτατο Δικαστήριο, προέβη σε καταρτισμό και δημοσιοποίηση «Οδηγού Δικαστικής Συμπεριφοράς». Αξιοσημείωτη δε, ήταν και η πεντασέλιδη ανακοίνωση του Ανώτατου Δικαστηρίου, στην οποία μεταξύ άλλων, αναφέρεται ότι «Προκαλεί θλίψη στο Ανώτατο Δικαστήριο η χωρίς οποιαδήποτε τεκμηρίωση προσβολή του κύρους της Δικαιοσύνης και της εντιμότητας των Λειτουργών της. Σε μια εποχή που η κοινωνία μας χειμάζεται από ασύστολες σκοπιμότητες, είναι καθήκον του Ανωτάτου Δικαστηρίου να διαβεβαιώσει τον κάθε πολίτη της χώρας μας ότι διαθέτει τη βούληση αλλά και τους μηχανισμούς αυτοκάθαρσης και προστασίας των διαδίκων και θα παραμείνει εγγυητής της λειτουργικής και προσωπικής ανεξαρτησίας των Δικαστών, τους οποίους και καλεί να συνεχίσουν να επιτελούν απρόσκοπτα και με προσήλωση το δικαστικό τους έργο, με γνώμονα και μόνο τη δικαστική τους συνείδηση και τον δικαστικό τους όρκο»
Υπήρξε επίσης, έντονη δραστηριότητα σε συνεργασία με τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο, Γενικό Εισαγγελέα, Βουλή, Υπουργό Δικαιοσύνης και άλλους φορείς, ώστε να προωθηθούν άμεσα, σχετικά νομοσχέδια, που είχαν στόχο να αποτρέψουν την ολοκληρωτική κατάρρευση του όλου συστήματος, την αποτροπή καθυστέρησης εκδίκασης υποθέσεων και ειδικά αυτών που εκκρεμούσαν για αρκετά χρόνια, την βελτίωση της ποιότητας υπηρεσιών προς το κοινό. Επίσης, η διεύρυνση και η διαφοροποίηση της σύνθεσης του Ανώτατου Δικαστικού Συμβουλίου και γενικά η αλλαγή της διαδικασίας διορισμού νέων Δικαστών εις την Δικαστική Υπηρεσία, καθώς και την αύξηση των Δικαστών, ώστε επιτέλους να επιτευχθεί ο στόχος της άμεσης απονομής της Δικαιοσύνης, κάτι που ομολογουμένως, υστερούσαμε κατά πολύ.
Σύμφωνα πάντοτε με την επιστολή του Προέδρου του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου ημ. 9/7/2018 προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, αλλά και τα πρακτικά της Έκτακτης Γενικής Συνέλευσης που έγινε στις 29/1/2020, φαίνεται ξεκάθαρα ότι ο ΠΔΣ, πίεζε για τη διεύρυνση και διαφοροποίηση του Ανώτατου Δικαστικού Συμβουλίου, ώστε να αλλάξει ο τρόπος που διορίζονται οι νέοι Δικαστές, και να μπει ένα φρένο στην παντοδυναμία των 13 του Ανώτατου Δικαστηρίου. Ύστερα από μελέτη των προαναφερόμενων πρακτικών και της επιστολής, καθώς και μετά από συζήτηση μαζί του, διαπιστώνω ότι ο Πρόεδρος του ΠΔΣ, Δώρος Ιωαννίδης με προσωπικό κόστος, πίεσε έντονα για τη συγκεκριμένη αλλαγή, με τους 13 Δικαστές του Ανώτατου να αρνούνται και/ή να προβάλλουν έντονες παρασκηνιακές αντιδράσεις για αλλαγές και/ή την ψήφιση του σχετικού νομοσχεδίου. Και ενώ όλοι αναμέναμε την τελική προώθηση και ψήφιση του επίδικου νομοσχεδίου, εν μέσω πανδημίας, είδαμε με έκπληξη το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο να προβαίνει σε κούρσα άνευ προηγουμένου, ώστε να επικυρώσει διορισμούς, πριν τεθεί το νομοσχέδιο σε ισχύ, κάτι που θα αφαιρούσε την παντοδυναμία και πλήρη εξουσία εις τους 13 προς τούτο. Αποτέλεσμα των πιο πάνω, να έχουμε την πρόσφατη ανακοίνωση του Ανώτατου Δικαστηρίου, με τους 13 διορισμούς νέων Δικαστών στην Δικαστική Υπηρεσία. Αναγκαστικά, νιώθω την ανάγκη να δηλώσω ότι γνωρίζω και είχα αρκετή τριβή με μερικούς από τους επιτυχόντες, τόσο σε προσωπικό επίπεδο, όσο και σε επαγγελματικό. Επίσης, ουδεμία πρόθεση να στερηθούν την επιτυχία και διορισμό τους υπάρχει, όμως θα ήταν τεράστια παράλειψη μου, να μην προβώ σε ανάλυση της στάσης των 13, κάτι που προκαλεί για ακόμα μια φορά και ταυτόχρονα, επιβεβαιώνει την πτωτική τάση της εμπιστοσύνης του κοινού προς το πρόσωπο των 13 Δικαστών του Ανώτατου Δικαστηρίου και της Δικαιοσύνης γενικότερα.
Σχετική νομολογία επί του θέματος, είναι η Kourris v Supreme Council of Judicature (1972) 3 CLR 390, η οποία υιοθετήθηκε και σε μεταγενέστερες αποφάσεις, όπως η Καρατσής v. Κυπριακής Δημοκρατίας δια του Ανώτατου Δικαστικού Συμβουλίου (2001) 3 ΑΑΔ 220, καθώς και η Στυλιανίδης εναντίον Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου (2018), όπου αποφασίστηκε ότι η λειτουργία του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου είναι στενά συνυφασμένη με την άσκηση της διακριτικής εξουσίας και/ή ανάγεται στην σφαίρα της δικαστικής εξουσίας, γι’ αυτό και οι αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου δεν υπόκεινται σε αναθεώρηση δυνάμει προσφυγής. Στην υπόθεση Στυλιανίδης, το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε πως δεν είχε δικαιοδοσία δυνάμει το άρθρου 146 του Συντάγματος να επιληφθεί του αντικειμένου της προσφυγής που ήταν η προσβολή της απόφασης για προαγωγές του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου. Υπογραμμίστηκε όμως, πως ο Εφεσείων είχε δικαίωμα πρόσβασης στο Δικαστήριο, αφήνοντας έτσι ανοικτό το ενδεχόμενο, πως σε περίπτωση που ο Εφεσείων χρησιμοποιούσε το ορθό δικονομικό μέτρο, τότε θα εξετάζετο το αίτημα του. … «Συναφώς, παρατηρούμε ότι ο Εφεσείων έχει δικαίωμα πρόσβασης στο Δικαστήριο, το οποίο και άσκησε, αλλά το αρμόδιο Δικαστήριο, δυνάμει του Εθνικού Δικαίου, ορθά έκρινε ότι δεν είχε δικαιοδοσία, στην βάση του Άρθρου 146 του Συντάγματος, που ήταν και το μόνο δικαιοδοτικό έρεισμα που επικαλέστηκε ο Εφεσείων». Αρκετοί από τους υποψήφιους για διορισμό, ειδοποιήθηκαν ότι δεν τηρούσαν κριτήρια και αποκλείστηκαν από εξωγενείς παράγοντες, για παράδειγμα Δικαστές Επαρχιακών Δικαστηρίων, χωρίς να εξεταστεί η υποψηφιότητα τους από το αρμόδιο σώμα, δηλαδή το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο. Όντως, συνηθίζετο και προηγουμένως να ζητείται η άποψη των Επαρχιακών Δικαστών αλλά σε καμιά περίπτωση δεν θα μπορούσε η άποψη τους να αποτελέσει λόγο μη εξέτασης και αξιολόγησης των υποψηφίων από το αρμόδιο σώμα, δηλαδή το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο.
Ακριβώς επί αυτού του σημείου και μεθοδολογίας της εξέτασης των υποψηφίων για διορισμό, τίθεται έντονα πλέον το στοιχείο της αντισυνταγματικότητας και της έκδηλης παρανομίας, αφού εις τις προαναφερόμενες αποφάσεις, τονίστηκε πως το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, εναποθέτει τη στελέχωση της Δικαστικής Υπηρεσίας στην αποκλειστική αρμοδιότητα του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου, συνεπώς ο αποκλεισμός των υποψηφίων χωρίς να εξεταστούν ή ακουστούν από το ίδιο το Σώμα, καθιστά την όλη διαδικασία άκυρη, παράνομη, αντισυνταγματική και λανθασμένη.
Πέραν των πιο πάνω, αρκετοί υποψήφιοι ζήτησαν να λάβουν περαιτέρω πληροφόρηση, καθώς και να έχουν πρόσβαση εις τον σχετικό φάκελο του καθενός, ώστε να κατανοήσουν τι ήταν αυτό που ακριβώς δεν πληρούσαν, ποιοι ήταν οι Επαρχιακοί Δικαστές που προέβησαν σε σχετικές εκθέσεις για το άτομο τους και πόσες ακριβώς ήταν οι εκθέσεις που αφορούσαν τους ίδιους, αλλά μέχρι και σήμερα, δυστυχώς τους αγνοούν και δεν τους δίδεται τέτοια πρόσβαση, κάτι που εγείρει και άλλο θέμα παραβιάσεων, πχ. των προσωπικών δεδομένων του καθενός.
Είναι πλέον ξεκάθαρα αντιληπτό ότι στον φόβο έγκρισης του νομοσχεδίου και/ή ένεκα άλλων παραγόντων, το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο προέβη σε έντονη προσπάθεια αποφυγής εμπλοκής οποιουδήποτε άλλου στα θέματα διορισμού Δικαστών, αποκλείοντας ένα μεγάλο αριθμό υποψηφίων χωρίς να τους ακούσει, και προχώρησε και διόρισε εκείνους που θεωρούσε ικανούς και άξιους, με βάση τα όσα αναφέρω πιο πάνω. Τέθηκαν ερωτήματα και συζητήσεις επί των προσωπικοτήτων των νέων Δικαστών. Συγγενείς εν ενεργεία Εφετών, πολιτικοποιημένα πρόσωπα και/ή συνδεδεμένα με πολιτικά πρόσωπα, καθώς και άλλα θέματα. Είναι με αυτό τον τρόπο που προσπαθεί το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο, το οποίο είναι οι Δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου, να πείσει περί της διαφάνειας, της ηθικής και της διατήρησης της εμπιστοσύνης του κοινού εις το πρόσωπο της Δικαιοσύνης;
Κύριοι Δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου, φανταστείτε την Δικαιοσύνη σαν ένα ρολόι. Αν ένα, οποιοδήποτε από τα γρανάζια από το συγκεκριμένο ρολόι δεν λειτουργεί ορθά, είτε μεγάλο, είτε μικρό, ανεξαρτήτως λειτουργίας και χρησιμότητας, τότε ολόκληρο το ρολόι δεν λειτουργεί ορθά. Δυστυχώς, με την στάση και συμπεριφορά σας, αυτό ακριβώς έχετε κάνει. Λυπάμαι για την προσέγγιση και εκτίμηση του τυγχάνω από διάφορους Δικαστές, που κατά τις διάφορες εμφανίσεις μου ενώπιον τους, με αντιμετωπίζουν με σεβασμό και ευγένεια, και δυστυχώς, αμαυρώνεται και η δική τους εικόνα, αφού με τις πράξεις σας, ως ο πυρήνας της Κυπριακής Δικαιοσύνης, αμαυρώνεται και η δική τους εικόνα.
Και για να μην ξεχνιόμαστε, σύμφωνα με την απόφαση Tolmachev κατά Ρωσίας, της 2/6/2020, (αρ. προσφυγής 42182/11), καθώς και σωρείας άλλων αποφάσεων, «η λειτουργία του συστήματος δικαιοσύνης, εμπίπτει στο δημόσιο συμφέρον», και «οι δικαστές είναι ex officio δημόσια πρόσωπα και διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο σε μια δημοκρατική κοινωνία».
Δυστυχώς, ως φαίνεται, η Δικαιοσύνη, βρίσκεται υπό ομηρία.
Σας εύχομαι καλή μελέτη και προβληματισμό.
