Εισαγωγή
Με την απόφαση 47/2019 της ημερομηνίας 10 Σεπτεμβρίου 2019, η Επιτροπή Προστασίας του Ανταγωνισμού (στο εξής η «ΕΠΑ») τερμάτισε την αυτεπάγγελτη έρευνα εναντίον της JCC Payment Systems Ltd (στο εξής η «JCC») καθώς έκρινε ότι δεν στοιχειοθετούνται οποιεσδήποτε παραβάσεις των άρθρων 3(1) και 6(1) του περί της Προστασίας του Ανταγωνισμού Νόμου του 2008 (Ν. 13(Ι)/2008), ως ισχύει σήμερα (στο εξής ο «Νόμος») και των σχετικών Άρθρων 101 ή/και 102 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής η «ΣΛΕΕ»).
Σημειώνεται ότι η εν λόγω αυτεπάγγελτη έρευνα της ΕΠΑ είχε ως έναυσμα καταγγελία που υπέβαλε ενώπιον της στις 9 Μαρτίου 2015 η εταιρεία Παντελίδης Παπαχριστοδούλου Λτδ αναφορικά με πιθανολογούμενες παραβάσεις του Νόμου και των αντίστοιχων προνοιών της ΣΛΕΕ. Πιο συγκεκριμένα, η εν λόγω εταιρεία (η οποία είναι πελάτης της JCC) ισχυρίστηκε την ύπαρξη αντιανταγωνιστικών πρακτικών εκ μέρους της JCC μέσω της επιβολής αθέμιτων όρων συναλλαγής σε πελάτες της καθώς και της επιβολής τελών ενοικίασης τερματικών συσκευών προκειμένου να μπορεί να γίνει διεκπεραίωση συναλλαγών με κάρτες με αναδρομική ισχύ. Στις 16 Απριλίου 2015, η εταιρεία Παντελίδης Παπαχριστοδούλου Λτδ αιτήθηκε την απόσυρση της καταγγελίας της καθώς κατέληξε σε συμβιβαστική συμφωνία με την JCC. Το εν λόγω αίτημα έγινε αποδεκτό από την ΕΠΑ στις 27 Απριλίου 2015. Ακολούθως, στις 18 Μαΐου 2015, η ΕΠΑ αποφάσισε κατά πλειοψηφία τη διεξαγωγή αυτεπάγγελτης έρευνας εναντίον της JCC.
Εμπλεκόμενη επιχείρηση
Η JCC δραστηριοποιείται κυρίως με την παροχή σε εμπόρους υπηρεσιών αποδοχής για τη διαχείριση, διεκπεραίωση και αποπληρωμή των συναλλαγών που γίνονται με κάρτες πληρωμής (acquiring) καθώς και με την διαχείριση της απόσυρσης χρημάτων από αυτόματες ταμιακές μηχανές μέσω της χρήσης καρτών πληρωμής. Οι εργασίες που διεξάγει στην Κυπριακή Δημοκρατία είναι αδειοδοτημένες από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου.
Σχετική αγορά
Η ΕΠΑ καθόρισε ως σχετική αγορά την αγορά υπηρεσιών αποδοχής καρτών πληρωμών (acquiring services) και διεκπεραίωσης συναλλαγών. Όσον αφορά τη σχετική γεωγραφική αγορά, η ΕΠΑ έκρινε ότι αυτή έχει εθνική διάσταση, καλύπτοντας το σύνολο της επικράτειας της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Επηρεασμός Ενωσιακού Εμπορίου
Η ΕΠΑ έκρινε ότι στην παρούσα υπόθεση υπήρχε επηρεασμός του ενδοενωσιακού εμπορίου και ως εκ τούτου, ταυτόχρονα με την εξέταση των Άρθρων 3(1) και 6(1) του Νόμου (εθνικό δίκαιο), εξέτασε και τα Άρθρα 101 και 102 της ΣΛΕΕ (ενωσιακό δίκαιο). Σχετικά η ΕΠΑ παρατήρησε ότι η JCC δραστηριοποιείται σε όλη την επικράτεια της Κυπριακής Δημοκρατίας και ότι μέσω των πρακτικών της είναι δυνατόν να παρεμποδίσει την είσοδο άλλων ανταγωνιστών στη σχετική αγορά, οι οποίοι μπορεί να προέρχονται από άλλα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Απόφαση ΕΠΑ
Σε σχέση με το Άρθρο 6 του Νόμου και το Άρθρο 102 της ΣΛΕΕ, η ΕΠΑ διαπίστωσε ότι η JCC κατέχει δεσπόζουσα θέση στη σχετική αγορά των υπηρεσιών αποδοχής καρτών πληρωμών (acquiring services) και διεκπεραίωσης συναλλαγών. Σχετικά η ΕΠΑ σημείωσε ότι η εν λόγω εταιρεία ήταν η μόνη που δραστηριοποιείτο στην υπό εξέταση αγορά από τις 18 Φεβρουαρίου 2014 μέχρι τις 18 Μαΐου 2015. Επίσης, σημείωσε ότι μια ανταγωνίστρια εταιρεία, συγκεκριμένα η FBME Card Services Ltd, εισήλθε στην αγορά την 1 Ιανουαρίου 2009 και τερμάτισε τις δραστηριότητές της στις 18 Φεβρουαρίου 2014.
Σε σχέση με την κατάχρηση, η ΕΠΑ επικεντρώθηκε στον ενδεχόμενο καθορισμό αθέμιτων τιμών πώλησης ή άλλων μη-θεμιτών υπό τις περιστάσεις όρων συναλλαγής από την JCC.
Σχετικά η ΕΠΑ διαπίστωσε ότι δεν υφίστανται αθέμιτοι όροι συναλλαγής στις συμβάσεις της JCC με πελάτες της που ενοικιάζουν συσκευές Point-of-Sale (POS). Επιπλέον, η ΕΠΑ διαπίστωσε ότι οι εκπτώσεις που παραχωρούσε η JCC σε πελάτες της ανάλογα με τον κύκλο εργασιών τους εφαρμόζονταν κατά τρόπο διαφανή, αντικειμενικό και χωρίς διακρίσεις. Σχετικά η ΕΠΑ παρατήρησε ότι το ύψος των εκπτώσεων που ελάμβαναν οι πελάτες της ήταν πολύ μικρό σε σχέση με τον κύκλο εργασιών που αυτοί πραγματοποιούσαν με την χρήση των τερματικών της JCC, δηλαδή των συναλλαγών που γινόντουσαν με τη χρήση καρτών από τους πελάτες τους. Επιπλέον, παρατήρησε ότι οι εκπτώσεις που χορηγούνταν από την JCC αποτελούσαν ένα πολύ μικρό ποσοστό των συνολικών εσόδων της εν λόγω εταιρείας. Ως εκ τούτου, η ΕΠΑ έκρινε ότι οι εν λόγω εκπτώσεις δεν είχαν σκοπό να κλειδώσουν τους πελάτες της JCC ή/και να αποτρέψουν δυνητικούς ανταγωνιστές της JCC να εισέλθουν στη σχετική αγορά.
Σε σχέση με το Άρθρο 3 του Νόμου και το Άρθρο 101 της ΣΛΕΕ, η ΕΠΑ έκρινε ότι δεν στοιχειοθετείται παράβαση, εφόσον η τιμολογιακή και η εκπτωτική πολιτική της JCC δεν απορρέει ευθέως από τις συμφωνίες που συνάπτει με τους πελάτες της, αλλά είναι προϊόν μονομερούς ενέργειας της εταιρείας.
Στη βάση των πιο πάνω σκέψεων, η ΕΠΑ κατέληξε ότι οι υπό εξέταση πρακτικές της JCC δεν στοιχειοθετούσαν παράβαση των Άρθρων 3(1) και 6(1) του Νόμου ή των Άρθρων 101 και 102 της ΣΛΕΕ και ως εκ τούτου τερμάτισε την αυτεπάγγελτη της έρευνα.
Σχόλια
Η απόφαση της ΕΠΑ δεν φαίνεται να αιτιολογεί επαρκώς τον περιορισμό της έρευνας που διεξάχθηκε στις εκπτώσεις της εταιρείας JCC προς έμπορους για τις συσκευές POS. Σχετικά σημειώνεται ότι δεν είναι ξεκάθαρο εάν το αντικείμενο της αυτεπάγγελτης έρευνας είχε εξ αρχής περιοριστεί στο ζήτημα των εκπτώσεων, δηλαδή με την λήψη της αρχικής απόφασης για την έναρξη αυτεπάγγελτης έρευνας, ή κατά πόσον αυτό έγινε σε κατοπινό στάδιο. Αυτό αναφέρεται καθώς κατά την λήψη της εν λόγω απόφασης ήταν ήδη γνωστό στην ΕΠΑ ότι υπήρχαν και άλλες παραβάσεις εκ μέρους της JCC σε σχέση με τον τομέα της χρήσης τερματικών διεκπεραίωσης συναλλαγών με κάρτες πληρωμών. Επισημαίνεται σχετικά ότι με την απόφαση της ΕΠΑ με αριθμό 6/2016, ημερομηνίας 27/1/2016, διαπιστώθηκε ότι τα δικαιώματα εξυπηρέτησης πελατών που επιβάλλει η JCC σε πελάτες της για την χρήση των τερματικών διεκπεραίωσης συναλλαγών με κάρτες πληρωμών ήταν αποτέλεσμα εφαρμογής επιθετικής τιμολόγησης (παράβαση του άρθρου 6(1)(α) του Νόμου).
Σε συνέχεια των ανωτέρω, θα πρέπει να παρατηρηθεί ότι η απόφαση της ΕΠΑ με αριθμό 6/2016 ακυρώθηκε από το Διοικητικό Δικαστήριο στις Συνεκδικαζόμενες Υποθέσεις Αρ. 804/2017 και 805/2017 λόγω κακής σύνθεσης της ΕΠΑ. Ενόψει του ότι υπήρχε επικάλυψη του ουσιώδη χρόνου που αφορούσε τις δύο αποφάσεις της ΕΠΑ (η Απόφαση 6/2016 κάλυπτε την περίοδο 1/1/2009 – 31/12/2010 ενώ η Απόφαση 47/2019 κάλυπτε την περίοδο 1/1/2009 – 18/5/2015), και λαμβάνοντας υπόψη την ακύρωση από το Διοικητικό Δικαστήριο της απόφαση της ΕΠΑ με αριθμό 6/2016 η οποία εκδόθηκε μετά από καταγγελία της FBME Card Services Ltd, η ΕΠΑ θα μπορούσε να εξετάσει το ζήτημα της επιθετικής τιμολόγησης στα πλαίσια της αυτεπάγγελτης έρευνας. Σημειώνεται σχετικά ότι ο ουσιώδης χρόνος της αυτεπάγγελτης έρευνας κάλυπτε και τον ουσιώδη χρόνο της Απόφασης 6/2016. Η πιο πάνω παρατήρηση ενισχύεται από το ότι η επανεξέταση της πιο πάνω αναφερόμενης καταγγελίας της FBME Card Services Ltd λόγω ακύρωσης της απόφασης της ΕΠΑ με αριθμό 6/2016 είναι αμφίβολη, λόγω ενδεχομένης έλλειψης έννομου συμφέροντος, αφού η FBME Card Services Ltd τερμάτισε τις δραστηριότητες της στην Κύπρο.
