Θέλω καταρχάς να σας ευχαριστήσω για την πρόσκληση να παραστώ στη Γενική Συνέλευση του Συνδέσμου, η οποία πραγματοποιείται σε μια χρονική συγκυρία που ο ρόλος των Εσωτερικών Ελεγκτών στην καταπολέμηση της διαφθοράς βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος ολόκληρου του κοινωνικού συνόλου.
Όπως έχω κατ΄ επανάληψη τονίσει, η διαφθορά αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα για τις κυβερνήσεις παγκοσμίως και η εξάπλωσή της συνιστά απειλή για τα θεμέλια της οικονομίας και της δημοκρατίας κάθε κράτους. Η διαφθορά είναι μια μάστιγα η οποία ταλανίζει κάθε έκφανση της δημόσιας ζωής και λαμβάνει οικονομικές, κοινωνικές, και πολιτικές διαστάσεις. Προκαλεί αβεβαιότητα, τροφοδοτεί τη γραφειοκρατία και δημιουργεί πρόσθετο διοικητικό και οικονομικό άχθος στις επιχειρήσεις, πλήττοντας ανεπανόρθωτα το επιχειρηματικό περιβάλλον, μειώνοντας τις ιδιωτικές επενδύσεις και υπονομεύοντας την ανταγωνιστικότητα της χώρας. Πέραν τούτου όμως, η διαφθορά αίρει την εμπιστοσύνη των πολιτών και του συνόλου της κοινωνίας προς τους θεσμούς και το κράτος, υποδαυλίζει την καχυποψία και την ισοπεδωτική αμφισβήτηση και αποξενώνει τους πολίτες από την πολιτική.
Τα πιο πάνω καθιστούν αδήριτη ανάγκη τη θωράκιση της κοινωνίας από τέτοιας μορφής φαινόμενα που ακυρώνουν τις αρχές και τις αξίες ενός ευνομούμενου κράτους. Σε αυτό το πλαίσιο, αναλήφθηκαν από την Κυβέρνηση σειρά από πρωτοβουλίες για την εφαρμογή των πολιτικών καταπολέμησης της διαφθοράς, τον καθορισμό σαφών και απτών στόχων και τη διαμόρφωση ενός γενικού κλίματος πολιτικής λογοδοσίας. Η αποτελεσματική δίωξη της διαφθοράς, μέσω της ενδυνάμωσης των μηχανισμών εσωτερικού ελέγχου, η νομική προστασία των μαρτύρων και η αυστηρή εφαρμογή των αποτρεπτικών ποινών για αδικήματα που σχετίζονται με τη διαφθορά, αποτελούν βασικούς πυλώνες ενός ολοκληρωμένου πλαισίου καταπολέμησης της διαφθοράς, το οποίο βρίσκεται ήδη σε τροχιά υλοποίησης.
Σε αυτό το πλαίσιο,
- έχει προωθηθεί η τροποποίηση του άρθρου 105 του περί Ποινικού Κώδικα νόμου που αναφέρεται στο αδίκημα της κατάχρησης εξουσίας από δημόσιους λειτουργούς και αξιωματούχους με την αύξηση της προβλεπόμενης ποινής από 3 σε 7 χρόνια.
- παράλληλα, συνεχίζουμε την προσπάθεια προώθησης προς ψήφιση από τη Βουλή των Αντιπροσώπων αριθμού νομοσχεδίων τα οποία σκοπό έχουν να εμπλουτίσουν το νομικό οπλοστάσιο για την καταπολέμηση του ειδεχθούς αυτού φαινομένου. Σημαντικά νομοσχέδια αυτής της δέσμης, όπως για παράδειγμα το νομοσχέδιο που ρυθμίζει τη δημιουργία Ανεξάρτητης Αρχής κατά της διαφθοράς, συζητήθηκαν εκτενώς ενώπιον των αρμόδιων κοινοβουλευτικών επιτροπών, και ελπίζω ότι με την έναρξη των εργασιών της νέας σύνθεσης της Βουλής θα συνεχίσουμε και να ολοκληρώσουμε τη διαδικασία ώστε να έχουμε άμεσα στη διάθεσή μας αυτά τα πρόσθετα πολύ σημαντικά εργαλεία.
Την ίδια στιγμή, τα μέτρα για τη μείωση της διαφθοράς, της σύγκρουσης συμφερόντων και της ευνοιοκρατίας πρέπει να συνδέονται με βαθιές διαρθρωτικές αλλαγές και αλλαγή νοοτροπίας στους δημόσιους φορείς και στην ευρύτερη κοινωνία. Προς τούτο, προωθείται από το Υπουργείο Οικονομικών δέσμη νομοσχέδιων στα πλαίσια της μεταρρύθμισης της δημόσιας υπηρεσίας, η οποία, πέραν της ενίσχυσης της εναλλαξιμότητας, σκοπό έχει να διασφαλίσει ότι όλες οι διαδικασίες πρόσληψης, αξιολόγησης και προαγωγών στην δημόσια υπηρεσία θα γίνονται στη βάση των αρχών της αντικειμενικότητας και της αξιοκρατίας. Παράλληλα, έχει δοθεί έμφαση στην εκπαίδευση των στελεχών του δημόσιου τομέα με σκοπό την καλλιέργεια κουλτούρας αντίστασης και αποστροφής στη διαφθορά. Ήδη τον περασμένο μήνα έχει πραγματοποιηθεί το πρώτο επιμορφωτικό εργαστήρι για υψηλόβαθμα στελέχη της δημόσιας υπηρεσίας, το οποίο ευελπιστούμε να αποτελέσει την αρχή για ένα μακροπρόθεσμο σταθερό πλάνο επιμόρφωσης και εκπαίδευσης.
Πέραν των πιο πάνω, η προσπάθεια για καταπολέμηση της διαφθοράς πρέπει να συμπληρώνεται από μια συγκροτημένη πολιτική πρόληψης, η οποία αποτελεί βασική συνιστώσα της. Η διαφάνεια και η λογοδοσία αποτελούν αναμφισβήτητα τα πιο σημαντικά στοιχεία για την ελαχιστοποίηση της διαφθοράς και μπορούν να επιτευχθούν μόνο σε ένα πλαίσιο ενίσχυσης των μηχανισμών ελέγχου. Όπως καθορίζεται από το ευρωπαϊκό πλαίσιο, ο Εσωτερικός Έλεγχος αποτελεί μια ανεξάρτητη και αντικειμενική δραστηριότητα, με διαβεβαιωτικό και συμβουλευτικό χαρακτήρα, που βελτιώνει τις λειτουργίες ενός οργανισμού και προσθέτει αξία σε αυτόν. Ο Εσωτερικός Έλεγχος, όταν λειτουργεί στη βάση των Διεθνών Προτύπων, και με δεδομένη την προληπτική του φύση, έχει τη δυνατότητα και την ιδιότητα να αποτελεί την κυριότερη ασπίδα προστασίας τόσο στον Δημόσιο όσο και στον Ιδιωτικό τομέα έναντι φαινομένων διαφθοράς και απάτης.
Η λειτουργία μιας Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου πρέπει να βασίζεται σε αρχές, κανόνες και κανονισμούς, που θα διασφαλίζουν την ανεξαρτησία των εσωτερικών ελεγκτών. Αυτό θα της δώσει τη δυνατότητα να εστιάζει απρόσκοπτα την προσοχή της στους διάφορους παράγοντες κινδύνου για κάθε οργανισμό, περιλαμβανομένων των διαδικασιών που ακολουθούνται αλλά και του ανθρώπινου παράγοντα, με στόχο τη μέγιστη δυνατή αξιοποίηση, των διαθέσιμων πόρων ενός οργανισμού. Ο Εσωτερικός Ελεγκτής οφείλει να εξετάζει και να επιβεβαιώνεται ότι ο οργανισμός στον οποίο απασχολείται ακολουθεί και συμμορφώνεται με τις πρόνοιες των νόμων και των κανονισμών που διέπουν τη λειτουργία του. Μέσω των τριών ειδών ελέγχων (οικονομικοί, λειτουργικοί και συμμόρφωσης) που διενεργεί, η Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου δύναται να εντοπίζει αδυναμίες στα συστήματα εσωτερικού ελέγχου/ασφαλιστικές δικλείδες και μπορεί, μέσα από τις εισηγήσεις που υποβάλλει, να δώσει τη δυνατότητα στη Διοίκηση να λάβει προληπτικά τα αναγκαία μέτρα για αποτροπή ή αποτελεσματική διαχείριση των διαφόρων κινδύνων που περιβάλλουν τις εργασίες κάθε οργανισμού, περιλαμβανομένου ακόμη και του φαινομένου της διαφθοράς.
Η Πολιτεία, αναγνωρίζοντας τον θεμελιώδη ρόλο του Εσωτερικού Ελέγχου,
- έχει προχωρήσει στη λήψη απόφασης για ενίσχυση των Μονάδων Ελέγχου στα Υπουργεία/Υφυπουργεία με άτομα πλήρους απασχόλησης, και υπολογίζεται ότι σύντομα πέραν των 20 ατόμων θα στελεχώσουν τις μονάδες αυτές, βάσει αξιολόγησης κινδύνου που σχετίζεται με τις δραστηριότητές τους. Το προσωπικό που θα στελεχώνει τις Μονάδες αυτές θα τυγχάνει συνεχούς εκπαίδευσης για την όσο το δυνατό πιο αποτελεσματική και ποιοτική άσκηση των καθηκόντων του.
- Παράλληλα, το γραφείο της Εφόρου Εσωτερικού Ελέγχου δρομολογεί την ετοιμασία πρόσθετου εγχειριδίου διαδικασιών, το οποίο θα αποτελεί ένα καθοδηγητικό εργαλείο για όλες τις υπηρεσίες του Δημόσιου Τομέα και αναμένεται να είναι έτοιμο περί τα τέλη του έτους.
- Επιπλέον, αποφασίστηκε η ενίσχυση της Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου με 7 επιπλέον Λειτουργούς, για να καλύψουν τον ανεξάρτητο Εσωτερικό Έλεγχο των Υπουργείων και Υφυπουργείων.
- Επιπρόσθετα, αναμένεται η λειτουργία παγκύπριας τηλεφωνικής γραμμής καταγγελιών και παροχής πληροφοριών, ως ένα μέσο ενθάρρυνσης των πολιτών να καταγγέλλουν πράξεις διαφθοράς που μπορεί να υποπέσουν στην αντίληψή τους.
Με τις ρυθμίσεις αυτές, αποσκοπούμε στην ουσιαστική ενίσχυση τόσο της Δεύτερης Γραμμής Άμυνας, που είναι οι Μονάδες Ελέγχου σε Υπουργεία, Υφυπουργεία και σε Τμήματα, όσο και της Τρίτης Γραμμής Άμυνας, που είναι η Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου.
Η σημερινή Γενική Συνέλευση μου δίνει την ευκαιρία να καλέσω το σύνολο των κομμάτων, όλους τους φορείς και τα οργανωμένα σύνολα σε συστράτευση ώστε να πετύχουμε αυτό το μεγαλεπήβολο στόχο, για πάταξη της διαφθοράς στον τόπο μας. Πριν κλείσω, θέλω να ευχηθώ κάθε επιτυχία στις εργασίες της Γενικής Συνέλευσης.
Σας ευχαριστώ.
Πηγή : Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών
