Με 601 ψήφους υπέρ, 57 κατά και 36 αποχές η Ολομέλεια υιοθέτησε Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την προετοιμασία του έκτακτου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που θα επικεντρωθεί στην επικίνδυνη κλιμάκωση και στον ρόλο της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Με το ψήφισμα αυτό το ΕΚ καταδικάζει τις παράνομες δραστηριότητες της Τουρκίας στην υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ Ελλάδας και Κύπρου, χαιρετίζει την απόφαση της Τουρκίας στις 12 Σεπτεμβρίου 2020 να αποσύρει το σεισμογραφικό σκάφος της Oruç Reis, καλεί την Τουρκία να επιδείξει αυτοσυγκράτηση και να συμβάλει πρωτοβούλως στην αποκλιμάκωση της κατάστασης, μεταξύ άλλων σεβόμενη την εδαφική ακεραιότητα και όλων των γειτόνων της, τερματίζοντας αμέσως κάθε περαιτέρω παράνομη έρευνα και γεώτρηση στην Ανατολική Μεσόγειο.
Το ΕΚ εμμένει στην άποψη ότι περαιτέρω κυρώσεις μπορούν να αποφευχθούν μόνο μέσω του διαλόγου, της γνήσιας συνεργασίας και της απτής προόδου και καλεί το Συμβούλιο να είναι έτοιμο να καταρτίσει κατάλογο περαιτέρω περιοριστικών μέτρων εφόσον δεν υπάρξει σημαντική πρόοδος όσον αφορά τη συνεργασία με την Τουρκία. Επιπλέον το ΕΚ προτρέπει όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη να υποστηρίξουν ενεργά τις διαπραγματεύσεις για μια δίκαιη, συνολική και βιώσιμη διευθέτηση του Κυπριακού, ζητεί επειγόντως τη διεξαγωγή πλήρους εκτίμησης περιβαλλοντικού κινδύνου για κάθε γεωτρητική δραστηριότητα, επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την τουρκική Κυβέρνηση να υπογράψει και να κυρώσει την UNCLOS.
Υπενθυμίζει ότι, παρόλο που η Τουρκία δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος, το εθιμικό δίκαιο προβλέπει ΑΟΖ ακόμη και για τα ακατοίκητα νησιά και χαιρετίζει την πρόσκληση που απηύθυναν οι Κυβερνήσεις της Κύπρου και της Ελλάδας για καλή τη πίστει διαπραγμάτευση με αντικείμενο τη θαλάσσια οριοθέτηση μεταξύ των οικείων ακτογραμμών τους. Ακόμη παροτρύνει τα μέρη να υποβάλουν τις σχετικές διαφορές τους στην κρίση του Διεθνούς Δικαστηρίου (ΔΔ) στη Χάγη ή να προσφύγουν σε διεθνή διαιτησία σε περίπτωση που δεν καταστεί δυνατή η επίτευξη διευθέτησης μέσω διαμεσολάβησης.
Συγκεκριμένα, το κείμενο που υιοθετήθηκε έχει ως εξής:
1. Το ΕΚ εκφράζει έντονη ανησυχία για τη συνεχιζόμενη διαμάχη και τον συναφή κίνδυνο περαιτέρω στρατιωτικής κλιμάκωσης στην ανατολική Μεσόγειο μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ και μιας υποψήφιας προς ένταξη στην ΕΕ χώρας· είναι απόλυτα πεπεισμένο ότι η βιώσιμη επίλυση της σύγκρουσης μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω διαλόγου, διπλωματίας και διαπραγματεύσεων σε πνεύμα καλής θέλησης και σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο·
2. Καταδικάζει τις παράνομες δραστηριότητες της Τουρκίας στην υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ Ελλάδας και Κύπρου, οι οποίες παραβιάζουν τα κυριαρχικά δικαιώματα κρατών μελών της ΕΕ, και εκφράζει την πλήρη αλληλεγγύη του προς την Ελλάδα και την Κύπρο· παροτρύνει την Τουρκία να συμπράξει στην ειρηνική επίλυση των διαφορών και να απόσχει από κάθε μονομερή και παράνομη ενέργεια ή απειλή που θα μπορούσε να επηρεάσει δυσμενώς τις σχέσεις καλής γειτονίας·
3. Χαιρετίζει την απόφαση της Τουρκίας στις 12 Σεπτεμβρίου 2020 να αποσύρει το σεισμογραφικό σκάφος της Oruç Reis, κάνοντας έτσι ένα πρώτο βήμα για την άμβλυνση των εντάσεων στην ανατολική Μεσόγειο· καταδικάζει την απόφαση της Τουρκίας της 15ης Σεπτεμβρίου 2020 να εκδώσει νέα Navtex για παράταση της αποστολής του γεωτρητικού σκάφους Yavuz έως τις 12 Οκτωβρίου 2020· καλεί την Τουρκία να επιδείξει αυτοσυγκράτηση και να συμβάλει πρωτοβούλως στην αποκλιμάκωση της κατάστασης, μεταξύ άλλων σεβόμενη την εδαφική ακεραιότητα και όλων των γειτόνων της, τερματίζοντας αμέσως κάθε περαιτέρω παράνομη έρευνα και γεώτρηση στην ανατολική Μεσόγειο, απέχοντας από παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου και των ελληνικών και κυπριακών χωρικών υδάτων και παίρνοντας αποστάσεις από την εθνικιστική πολεμοκάπηλη ρητορική· απορρίπτει τη χρήση απειλών και προσβλητικής γλώσσας προς κράτη μέλη και την ΕΕ ως απαράδεκτη και μη αρμόζουσα για μια υποψήφια προς ένταξη στην ΕΕ χώρα·
4. Θεωρεί ότι είναι αναγκαία η εξεύρεση λύσης μέσω διπλωματικών μέσων, διαμεσολάβησης και του διεθνούς δικαίου και υποστηρίζει σθεναρά την επιστροφή στον διάλογο μεταξύ των μερών· καλεί όλους τους εμπλεκόμενους παράγοντες να δεσμευτούν για επείγουσα αποκλιμάκωση, αποσύροντας τις στρατιωτικές τους δυνάμεις από την περιοχή, προκειμένου να υπάρξει δυνατότητα για διάλογο και ουσιαστική συνεργασία·
5. Καλεί την Τουρκία, ως υποψήφια προς ένταξη στην ΕΕ χώρα, να σεβαστεί πλήρως το δίκαιο της θάλασσας και την κυριαρχία των κρατών μελών της ΕΕ Ελλάδας και Κύπρου στα χωρικά τους ύδατα, καθώς και όλα τα κυριαρχικά δικαιώματά τους στις θαλάσσιες ζώνες τους· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την τουρκική Κυβέρνηση να υπογράψει και να κυρώσει την UNCLOS και υπενθυμίζει ότι, παρόλο που η Τουρκία δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος, το εθιμικό δίκαιο προβλέπει ΑΟΖ ακόμη και για τα ακατοίκητα νησιά·
6. Εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η αυξανόμενη κλιμάκωση της έντασης υπονομεύει τις προοπτικές επανέναρξης των άμεσων συνομιλιών για συνολική επίλυση του Κυπριακού, ενώ αυτή η οδός παραμένει η αποτελεσματικότερη όσον αφορά τις προοπτικές οριοθέτησης των ΑΟΖ μεταξύ Κύπρου και Τουρκίας· προτρέπει όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη να υποστηρίξουν ενεργά τις διαπραγματεύσεις για μια δίκαιη, συνολική και βιώσιμη διευθέτηση του Κυπριακού στο πλαίσιο του ΟΗΕ, όπως ορίζεται στις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και το κεκτημένο της ΕΕ και με βάση τον σεβασμό των θεμελιωδών αρχών της Ένωσης·
7. Χαιρετίζει την πρόσκληση που απηύθυναν οι Κυβερνήσεις της Κύπρου και της Ελλάδας για καλή τη πίστει διαπραγμάτευση με αντικείμενο τη θαλάσσια οριοθέτηση μεταξύ των οικείων ακτογραμμών τους· παροτρύνει τα μέρη να υποβάλουν τις σχετικές διαφορές τους στην κρίση του Διεθνούς Δικαστηρίου (ΔΔ) στη Χάγη ή να προσφύγουν σε διεθνή διαιτησία σε περίπτωση που δεν καταστεί δυνατή η επίτευξη διευθέτησης μέσω διαμεσολάβησης·
8. Χαιρετίζει τις προσπάθειες που καταβάλλει η ΕΕ, ιδίως ο Αντιπρόεδρος/Ύπατος Εκπρόσωπος Joseph Borrell και η γερμανική Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και άλλοι διεθνείς οργανισμοί, όπως το ΝΑΤΟ, προκειμένου να συμβάλουν στην εξεύρεση λύσης μέσω του διαλόγου και της διπλωματίας· ζητεί από όλες τις πλευρές μια γνήσια συλλογική δέσμευση ότι θα διαπραγματευθούν καλή τη πίστει για την οριοθέτηση των ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας, με πλήρη σεβασμό του διεθνούς δικαίου και της αρχής των καλών σχέσεων μεταξύ γειτόνων· υποστηρίζει την πρόταση για πολυμερή διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων παραγόντων, με σκοπό την εξασφάλιση μιας πλατφόρμας για την επίλυση των διαφορών μέσω διαλόγου·
9. Καλεί την Επιτροπή και όλα τα κράτη μέλη να επιδιώξουν έναν ευρύτερο και χωρίς αποκλεισμούς διάλογο με την Τουρκία και μια ολοκληρωμένη και στρατηγική αρχιτεκτονική ασφάλειας και ενεργειακή συνεργασία για τη Μεσόγειο· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διατηρήσουν, στο πλαίσιο του διαλόγου αυτού, τη βαθιά προσήλωσή τους στις θεμελιώδεις αξίες και αρχές της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και της αρχής της αλληλεγγύης·
10. Ζητεί επειγόντως τη διεξαγωγή πλήρους εκτίμησης περιβαλλοντικού κινδύνου για κάθε γεωτρητική δραστηριότητα, δεδομένης της πληθώρας κινδύνων που συνεπάγεται η θαλάσσια έρευνα για φυσικό αέριο για το περιβάλλον, τους εργαζομένους και τους τοπικούς πληθυσμούς· καλεί όλα τα εμπλεκόμενα μέρη να επενδύσουν στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και σε ένα βιώσιμο και φιλικό προς το κλίμα μέλλον και καλεί την ΕΕ να στηρίξει την ανάπτυξη μιας τέτοιας Πράσινης Συμφωνίας για τη Μεσόγειο, η οποία θα περιλαμβάνει επενδυτικά σχέδια για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην ευρύτερη περιοχή, προκειμένου να αποφεύγονται οι διαμάχες σχετικά με τους περιορισμένους ορυκτούς πόρους που είναι επιβλαβείς για το κλίμα και το περιβάλλον μας·
11. Εκφράζει σοβαρές ανησυχίες για την τρέχουσα κατάσταση των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας, κυρίως όσον αφορά τη δεινή κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία και τη διάβρωση της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου· υπογραμμίζει τις παρελθούσες και τις τρέχουσες αρνητικές επιπτώσεις των μονομερών πρωτοβουλιών εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας στην ευρύτερη περιοχή, και το γεγονός ότι οι παράνομες ερευνητικές και γεωτρητικές δραστηριότητες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο επιδεινώνουν περαιτέρω τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας εν γένει· καλεί τόσο την Τουρκία όσο και τα κράτη μέλη της ΕΕ να συνενώσουν τις δυνάμεις τους για να στηρίξουν την ειρηνική επίλυση της σύγκρουσης και τον πολιτικό διάλογο στη Λιβύη και να τηρήσουν το εμπάργκο όπλων που έχει επιβάλει το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών· εκφράζει τη λύπη του για τον αρνητικό αντίκτυπο που έχουν η τρέχουσα εξωτερική πολιτική της Τουρκίας και άλλες δράσεις στη Μεσόγειο στη σταθερότητα της περιοχής· επαναλαμβάνει τη θέση του όπως εκφράστηκε στο ψήφισμά του της 24ης Οκτωβρίου 2019 σχετικά με την τουρκική στρατιωτική επιχείρηση στη βορειοανατολική Συρία και τις επιπτώσεις της·
12. Καλεί τα κατάλληλα φόρουμ στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, και ιδίως την ειδική ομάδα υψηλού επιπέδου για τον έλεγχο των συμβατικών όπλων, να συζητήσουν επειγόντως για τον έλεγχο των όπλων στην ανατολική Μεσόγειο·
13. Επαναλαμβάνει ότι ο κοινοβουλευτικός διάλογος μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας αποτελεί σημαντικό στοιχείο του διαλόγου και των προσπαθειών αποκλιμάκωσης· εκφράζει τη βαθιά του λύπη για τη συνεχιζόμενη άρνηση της Μεγάλης Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης να επαναφέρει τις διμερείς συνεδριάσεις στο πλαίσιο της Μικτής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής ΕΕ-Τουρκίας (ΜΚΕ)· ζητεί την άμεση συνέχιση αυτών των συνόδων·
14. Εμμένει στην άποψη ότι περαιτέρω κυρώσεις μπορούν να αποφευχθούν μόνο μέσω του διαλόγου, της γνήσιας συνεργασίας και της απτής προόδου· καλεί το Συμβούλιο να είναι έτοιμο να καταρτίσει κατάλογο περαιτέρω περιοριστικών μέτρων εφόσον δεν υπάρξει σημαντική πρόοδος όσον αφορά τη συνεργασία με την Τουρκία· προτείνει τα εν λόγω μέτρα να είναι τομεακά και στοχευμένα· πιστεύει ακράδαντα ότι οι κυρώσεις αυτές δεν θα πρέπει να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στον τουρκικό λαό, στη στήριξή μας προς την ανεξάρτητη κοινωνία των πολιτών της Τουρκίας ή στους πρόσφυγες που διαμένουν στην Τουρκία·
15. Αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας, στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση και στον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ, στον Πρόεδρο, την Κυβέρνηση και το κοινοβούλιο της Δημοκρατίας της Τουρκίας, και στα κράτη μέλη της ΕΕ.
Πηγή: ΚΥΠΕ
