Με μεγάλη μας χαρά σάς καλωσορίζουμε σήμερα σε μία ακόμα διάλεξη της Ακαδημίας της Νομικής Υπηρεσίας με τίτλο «Η ρητορική μίσους και τα εγκλήματα μίσους στη νομολογία του ΕΔΑΔ», με ομιλητή τον Αναπληρωτή Καθηγητή Διεθνούς Δικαίου και Δικαίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Πανεπιστημίου Κύπρου δρα Αριστοτέλη Κωνσταντινίδη.
Τα τελευταία χρόνια, η Νομική Υπηρεσία έχει αναπτύξει μια πολύ σημαντική και εποικοδομητική συνεργασία σε θέματα εκπαίδευσης με το Πανεπιστήμιο Κύπρου και ειδικότερα με τη Νομική Σχολή. Συνεργασία, η οποία αναμένεται ότι θα επεκταθεί και σε άλλους τομείς, όπως η συμμετοχή σε κοινές επιτροπές για εκσυγχρονισμό του δικαίου και η συνεργασία στην εκπόνηση μελετών σε εξειδικευμένους τομείς δικαίου.
Η Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Κύπρου στελεχώνεται από υψηλού επιπέδου ακαδημαϊκούς, οι οποίοι διαμορφώνουν σε μεγάλο βαθμό τα νομικά μυαλά σήμερα στον τόπο μας.
Ο δρ Κωνσταντινίδης είναι από τους πλέον διακεκριμένους καθηγητές στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, με πλούσια δράση, βιογραφικό και συνεισφορά όχι μόνο στον ακαδημαϊκό χώρο άλλα και στην κοινωνία, μέσω των συνεργασιών που αναπτύσσει με τις αρμόδιες Αρχές.
Δράσεις όπως η σημερινή, κρίνονται ιδιαίτερα επωφελείς καθότι δίδεται η ευκαιρία στους παρευρισκόμενους να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους και να παρακολουθήσουν από κοινού εξελίξεις επί του δικαίου, προσφέροντας μια μοναδική δυνατότητα σε συμμετέχοντες προερχόμενους από διαφορετικές Υπηρεσίες να ανταλλάξουν εμπειρίες και απόψεις επί του αντικειμένου.
Περαιτέρω, τέτοιες δράσεις προσφέρουν την ευκαιρία στους λειτουργούς της Δικαιοσύνης να ενημερωθούν για τις ακαδημαϊκές αναλύσεις επί των θεμάτων που συζητούνται αλλά και στους ακαδημαϊκούς να ενημερωθούν για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζονται στην πράξη.
Όσον αφορά στο θέμα που επιλέγηκε, θα ήθελα να τονίσω τη σημασία που αποδίδεται τόσο από το ΕΔΑΔ όσο και από την νομοθεσία της ΕΕ στον εντοπισμό πιθανών ρατσιστικών κινήτρων κατά τη διερεύνηση εγκλημάτων από πλευράς εθνικών Αρχών.
Αυτό αφορά είτε την ελλιπή διερεύνηση από πλευράς ανακριτικών αρχών σε σχέση με τα κίνητρα του εγκλήματος, είτε την εισδοχή ρατσιστικών πεποιθήσεων στην ίδια την έρευνα από τα ίδια τα όργανα που έχουν την ευθύνη της διερεύνησης.
Με τον τρόπο αυτό, θέτει ουσιαστικά στο Κράτος τη θετική υποχρέωση να εντοπίσει και να τιμωρήσει τον ίδιο τον ρατσισμό προερχόμενο από φυλετικές διακρίσεις ή άλλες θρησκευτικές, ομοφοβικές ή πολιτικές προκαταλήψεις, με στόχο την προστασία των μειονοτήτων από πιθανές ρατσιστικές επιθέσεις.
Η νομολογία του ΕΔΑΔ έχει αναπόφευκτα επεκταθεί και στην προστασία θυμάτων ρητορικής μίσους, των οποίων παραβιάζονται τα δικαιώματά στην ιδιωτική ζωή καθώς και στην απαγόρευση των διακρίσεων.
Σύμφωνα με σχετικό εγχειρίδιο του ΕΔΑΔ, δεν υπάρχει μέχρι σήμερα ξεκάθαρος, οικουμενικός ορισμός της «ρητορικής μίσους» στο διεθνές Δίκαιο και στα ακαδημαϊκά συγγράμματα, και τα Δικαστήρια προσεγγίζουν την έννοια και το εύρος εφαρμογής ανά υπόθεση.
Η ρητορική μίσους δεν προστατεύεται από το δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης.
Σύμφωνα με σχετική νομολογία του ΕΔΑΔ, η ανεκτικότητα και ο σεβασμός προς την ίση αξιοπρέπεια όλων των ανθρώπων αποτελούν θεμέλια της Δημοκρατίας και μιας πλουραλιστικής κοινωνίας. Με αυτό ως δεδομένο θα μπορούσε να θεωρηθεί αναγκαίο, σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, να τεθούν όρια είτε προληπτικού, είτε κατασταλτικού περιεχομένου σε έκφραση που είτε προωθεί, υποκινεί ή δικαιολογεί το μίσος, τηρουμένης της αρχής της αναλογικότητας. Ειδικότερα στην εποχή που ζούμε, όπου η έκφραση μεταφέρεται μαζικά σε ψηφιακό χρόνο.
Η τεράστια διάδοση και χρήση των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης έχει δυστυχώς συμβάλει στην εξάπλωση της ρητορικής μίσους. Δυστυχώς παρατηρείται μία αλόγιστη χρήση τους σε ορισμένες περιπτώσεις κατά τρόπο που να παραβιάζονται κατάφορα δικαιώματα πολλών ανθρώπων που, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, τίθενται στο στόχαστρο των χρηστών του Διαδικτύου.
Είναι συνεπώς αναγκαίο να εξευρεθεί ο αποτελεσματικός μηχανισμός εξισορρόπησης των δικαιωμάτων όταν αυτά διακυβεύονται.
Δεν θα ήθελα να επεκταθώ περισσότερο. Ο χρόνος που έχουμε για τη διάλεξη είναι περιορισμένος.
Θα ήθελα απλώς να ευχαριστήσω τον Αναπληρωτή Καθηγητή δρα Κωνσταντινίδη για την αποδοχή της πρόσκλησης να είναι ομιλητής σήμερα και για την αγαστή συνεργασία μας με τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Κύπρου, την Ακαδημία της Νομικής Υπηρεσίας για τη διοργάνωση και βεβαίως όλους εσάς για τη συμμετοχή σας που μας τιμά ιδιαίτερα.
Σας ευχαριστώ.
πηγή: Νομική Υπηρεσία
