Τις πρωινές ώρες της 13ης Ιουνίου 2025 το Ισραήλ ενεργοποίησε την επιχείρηση «Rising Lion», πλήττοντας με δεκάδες χτυπήματα το Ιράν και κυρίως στοχεύοντας το πυρηνικό του πρόγραμμα και πρόσωπα – κλειδιά σε σχέση με αυτό, ανοίγοντας ένα νέο κεφάλαιο αντιπαράθεσης στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Τα γεγονότα, ως εξελίσσονται, καταγράφουν μια ιστορική και δυνητικά αποσταθεροποιητική κλιμάκωση της γεωπολιτικής κατάστασης στην περιοχή.
Οι πρώτες αναφορές κάνουν λόγο για μια μεγάλης κλίμακας, προληπτική στρατιωτική επίθεση με στόχο την πυρηνική υποδομή του Ιράν. Οι επιδρομές, που ξεκίνησαν περίπου στις 04:00 τοπική ώρα, έπληξαν πολλαπλούς στόχους στο ιρανικό έδαφος, περιλαμβανομένης της κρίσιμης πυρηνικής εγκατάστασης στο Νατάνζ και σημείων στην Τεχεράνη που σχετίζονται με τους Φρουρούς της Επανάστασης. Ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ Νετανιάχου δήλωσε ότι σκοπός της επιχείρησης είναι η εξάλειψη μιας «άμεσης και υπαρξιακής απειλής» από το Ιράν.
Το πλήγμα: Χτύπημα στην καρδιά του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν
Ο Νετανιάχου, λίγα λεπτά μετά την έναρξη των επιθέσεων, ανακοίνωσε ότι το Ισραήλ «έπληξε την καρδιά του προγράμματος εμπλουτισμού ουρανίου του Ιράν». Σύμφωνα με πληροφορίες των ισραηλινών υπηρεσιών ασφαλείας, αρκετοί υψηλόβαθμοι Ιρανοί επιστήμονες και στρατιωτικοί σκοτώθηκαν, μεταξύ των οποίων ο αρχηγός των Φρουρών της Επανάστασης, ΧοσεΐνΣαλαμί, καθώς και ο πρώην επικεφαλής της Ιρανικής Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας, ΦερεϊντούνΑμπάσι.
Τα ιρανικά κρατικά μέσα ενημέρωσης επιβεβαίωσαν εκτεταμένες ζημιές, με στόχους να περιλαμβάνουν τα αρχηγεία των Φρουρών της Επανάστασης και γειτονικές κατοικημένες περιοχές στην Τεχεράνη. Ο στρατηγικός και συμβολικός χαρακτήρας των στόχων δείχνει ότι το Ισραήλ ήθελε να καταστρέψει τις επιχειρησιακές δυνατότητες αλλά και να στείλει ένα σαφές μήνυμα στην πολιτική και στρατιωτική ελίτ του Ιράν: η συνέχιση του πυρηνικού προγράμματος θα έχει κόστος.
Μια ριζικά διαφορετική επίθεση
Η επιχείρηση αυτή διαφέρει ουσιωδώς από προηγούμενα επεισόδια. Δεν πρόκειται για αντίποινα σε επιθέσεις της Χαμάς ή της Χεζμπολάχ, αλλά για μια στοχευμένη επίθεση στον πυρήνα του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν.Η χρονική στιγμή είναι εξίσου κρίσιμη. Μόλις πριν λίγες ημέρες, ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (IAEA) κατήγγειλε επίσημα το Ιράν για παραβίαση των υποχρεώσεών του περί μη διάδοσης πυρηνικών όπλων για πρώτη φορά μετά από 20 χρόνια. Ο Οργανισμός αναφέρει ότι το Ιράν έχει εμπλουτίσει ουράνιο σε καθαρότητα 60% — επικίνδυνα κοντά σε επίπεδα παραγωγής πυρηνικού όπλου.
Οι ΗΠΑ αποστασιοποιούνται – αλλά γνώριζαν
Παρότι οι ΗΠΑ είχαν εκ των προτέρων γνώση της ισραηλινής επίθεσης και έλαβαν μέτρα προστασίας για το προσωπικό τους στην περιοχή, δήλωσαν κατηγορηματικά ότι δεν είχαν συμμετοχή. Ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο τόνισε σε σχετική του δήλωση ότι «πρόκειται για μονομερή ισραηλινή επίθεση. Οι ΗΠΑ δεν συμμετείχαν». Η κυβέρνηση Τραμπ είχε εκφράσει τις τελευταίες ημέρες την πρόθεσή της για επαναφορά της διπλωματικής οδού. Ο ίδιος ο Τραμπ είχε δηλώσει ότι επιθυμεί να αποφύγει σύγκρουση και δεν είχε προβλέψει τόσο άμεση δράση από το Ισραήλ. Όλα δείχνουν ότι ο Λευκός Οίκος αιφνιδιάστηκε από τη χρονική στιγμή.
Αγορές σε πανικό – Εσωτερική κινητοποίηση στο Ισραήλ
Οι παγκόσμιες χρηματοοικονομικές αγορές αντέδρασαν ακαριαία. Οι τιμές του πετρελαίου αυξήθηκαν πάνω από 8%, καθώς οι επενδυτές ανησυχούν ότι η σύγκρουση στη Μέση Ανατολή θα προκαλέσει σοβαρές διαταραχές στις ενεργειακές ροές. Τα χρηματιστήρια της Ασίας σημείωσαν πτώση, καθώς οι επενδυτές κατευθύνθηκαν σε «ασφαλή καταφύγια» όπως ο χρυσός και το ελβετικό φράγκο.
Στο Ισραήλ, οι Αρχές ενεργοποίησαν νέες οδηγίες για τον άμαχο πληθυσμό που περιλαμβάνουν κλείσιμο των σχολείων, κλείσιμο μη απαραίτητων εργασιακών χώρων και απαγόρευση συναθροίσεων. Ο εναέριος χώρος του Ισραήλ έκλεισε στον απόηχο των επιθέσεων. Ο στρατός βρίσκεται σε πλήρη επιφυλακή για ενδεχόμενα αντίποινα — είτε μέσω πυραυλικών επιθέσεων, είτε μέσω drones ή ακόμα και κυβερνοεπιθέσεων.
Το αναπόφευκτο ερώτημα: Πώς θα απαντήσει το Ιράν;
Το ερώτημα που τώρα προκύπτει είναι πώς – και πότε – θα αντιδράσει το Ιράν. Η Τεχεράνη έχει υποσχεθεί μια «σκληρή απάντηση». Υπενθυμίζεται ότι τον Οκτώβριο του 2024, είχε εκτοξεύσει περισσότερους από 300 πυραύλους και drones προς το Ισραήλ, οι περισσότεροι από τους οποίους αναχαιτίστηκαν.Αυτή τη φορά, η επίθεση αγγίζει βαθιά τη “καρδιά” της Ισλαμικής Δημοκρατίας: η Τεχεράνη δέχτηκε χτυπήματα για πρώτη φορά μετά τον πόλεμο Ιράν-Ιράκ. Η απώλεια υψηλόβαθμων στελεχών είναι πιθανό να οδηγήσει σε άμεση απάντηση.
Παρά το γεγονός ότι οι περιφερειακοί σύμμαχοι του Ιράν – όπως η Χεζμπολάχ και οι φιλοϊρανικές ομάδες στο Ιράκ και την Υεμένη – έχουν αποδυναμωθεί, διατηρούν ακόμα την ικανότητα να πλήξουν στόχους σε Ισραήλ και ΗΠΑ.
Ο κίνδυνος ευρύτερου πολέμου
Η μεγάλη ανησυχία είναι ότι αυτή η επιχείρηση θα προκαλέσει γενικευμένο πόλεμο στην περιοχή. Δεν πρόκειται για περιορισμένη ενέργεια, αλλά για ευθεία επίθεση στον κρατικό κορμό του Ιράν. Οι ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν, που επρόκειτο να συνεχιστούν το Σαββατοκύριακο, είναι πλέον στον αέρα.Το Ισραήλ φαίνεται να πιστεύει ότι είναι η κατάλληλη στιγμή να δράσει, καθώς οι αντίπαλοί του είναι εξασθενημένοι και η διεθνής κοινότητα διστάζει να παρέμβει. Όμως το ρίσκο είναι τεράστιο: η ευρύτερη σύρραξη δεν είναι καθόλου απίθανη.
Συμπέρασμα: Σε αχαρτογράφητα νερά
Η επιχείρηση του Ισραήλ αποτελεί κομβικό σημείο για τη Μέση Ανατολή. Δεν πρόκειται για απλή στρατιωτική επιχείρηση, αλλά για προσπάθεια επαναπροσδιορισμού του συσχετισμού δυνάμεων στην περιοχή. Αν αυτό θα οδηγήσει σε ευρείας κλίμακας πόλεμο ή σε νέα στρατηγική ισορροπία, θα φανεί τις επόμενες ώρες και ημέρες. Ένα, όμως, είναι σίγουρο: η Μέση Ανατολή εισήλθε σε αχαρτογράφητα νερά. Και η καταιγίδα μόλις ξεκίνησε.
