Η εβδομάδα που διανύσαμε, από τις 7 Ιουνίου μέχρι σήμερα, έχει καθιερωθεί να εορτάζεται ως Παγκόσμια Εβδομάδα Αρχείων. Από το 2007, όταν καθιερώθηκε η 9η Ιουνίου ως Παγκόσμια Ημέρα Αρχείων και ιδιαίτερα τα τελευταία τρία χρόνια, που επεκτάθηκαν οι εορτασμοί σε εβδομαδιαίους, σκοπός είναι να αναδειχθεί η χρησιμότητα των αρχείων για την κοινωνία και τη χρηστή διακυβέρνηση και να ευαισθητοποιηθεί το ευρύ κοινό για τη σημασία τους. Αυτός ήταν, εξάλλου, και ο στόχος της καθιέρωσης της ημέρας αυτής από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών.
H φετινή θεματική των εορτασμών, όπως έχει τεθεί από το Διεθνές Συμβούλιο Αρχείων, το οποίο ανέλαβε τον συντονισμό τους, έχει ως τίτλο «Ενδυναμώνοντας τα Αρχεία» (#EmpoweringArchives). Οι κυριότεροι επιμέρους στόχοι, που έχουν τεθεί, είναι:
Πρώτον: Η ανάδειξη του ρόλου των αρχείων στην προώθηση της διαφάνειας, μέσω της πρόσβασης των πολιτών σε πληροφορίες, με απώτερο στόχο τη λογοδοσία των κυβερνήσεων και τη διασφάλιση ότι οι πολίτες μπορούν να προστατεύσουν τα δικαιώματά τους, και δεύτερον: Η ανάδειξη των αρχείων, μέσω του διαδικτύου, με στόχο την κατανόηση από το ευρύ κοινό του ρόλου και της συμβολής τους.
O πρώτος στόχος βρίσκεται σε κοινή πορεία με τη στρατηγική της κυβέρνησης για ενίσχυση της διαφάνειας, η οποία αποτελεί σημαντικό παράγοντα της χρηστής διοίκησης. Σε αυτό τον τομέα, ο ρόλος αφενός της ορθής αρχειοθέτησης και της τήρησης αρχείων, και αφετέρου της διάσωσης, διαφύλαξης και πρόσβασης του κοινού σε αυτά, είναι πολύ σημαντικός, αφού στα αρχεία τεκμηριώνονται όλες οι διοικητικές και οικονομικές πράξεις, και αποτελούν αποτρεπτικό παράγοντα οποιασδήποτε προσπάθειας διαφθοράς.
Στα σύγχρονα πολιτεύματα, η αξία των αρχείων είναι ανεκτίμητη και η πρόσβαση σε αυτά είναι απαραίτητο στοιχείο της δημοκρατίας. Τα δημόσια αρχεία δεν είναι απλώς εργαλεία των κυβερνήσεων ή πηγές της ιστορικής έρευνας, αλλά συνάμα παρέχουν στον πολίτη τη δυνατότητα να έχει άμεση πρόσβαση και να ανατρέχει στα πεπραγμένα των εκάστοτε κυβερνήσεων και στα ιστορικά δεδομένα του τόπου του.
Η ενδυνάμωση του Κρατικού Αρχείου, το οποίο για 43 χρόνια επιτελεί σημαντικό ρόλο στη διάσωση των αρχείων που παράγει ο δημόσιος και ο ευρύτερος δημόσιος τομέας, σε συνάρτηση με την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, η οποία προχωρά με γοργούς ρυθμούς, αποτελούν σημαντικά εχέγγυα για την προσπάθεια που γίνεται από την Κυβέρνηση για πάταξη της διαφθοράς.
Όταν ανέλαβα ως Υπουργός, έθεσα ως πρωταρχικό σκοπό μου τη στήριξη του έργου του Κρατικού Αρχείου, το οποίο, με ελάχιστο προσωπικό και κάτω από δύσκολες συνθήκες, αλλά με την αγάπη των ανθρώπων του για τη διαφύλαξη της μνήμης του τόπου μας, προφυλάχθηκαν κυριολεκτικά από τη φθορά του χρόνου, τα σημαντικότερα αρχεία των τελευταίων 140 ετών της ιστορίας της Κύπρου.
Το Κρατικό Αρχείο, ένα σχετικά νεαρό αρχειακό ίδρυμα, σε σύγκριση με άλλες χώρες, έχει διαφυλάξει πέραν των 16 χιλιομέτρων μήκους ραφιών αρχεία από όλο το φάσμα της δημόσιας ζωής, διασώζοντας, ταξινομώντας και παρέχοντας προς έρευνα, με βάση πάντοτε τις ισχύουσες νομοθεσίες, αρχεία της αποικιακής διακυβέρνησης και της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Σε αυτό το πλαίσιο είναι με μεγάλη μου χαρά που ανακοινώνω σήμερα ότι πολύ σύντομα το Κρατικό Αρχείο θα μεταστεγαστεί σε νέο κτήριο, στην Έγκωμη. Εκεί θα βρίσκονται η Διοίκηση, τα εργαστήρια Συντήρησης και Ψηφιοποίησης, το Αναγνωστήριο και ένα επιπλέον Αρχειοφυλάκιο. Η μεταστέγασή του σε νέο χώρο, με αυξημένες συνθήκες ασφάλειας και προσβασιμότητας, θα αποτελέσει την έναρξη μιας νέας εποχής για το Κρατικό μας Αρχείο, μιας εποχής εξωστρέφειας, με στόχο πάντοτε την άμεση εξυπηρέτηση του πολίτη, την καλλιέργεια αρχειακής συνείδησης και την καλύτερη οργάνωση των υπόλοιπων, ιδιωτικών ως επί το πλείστων, αρχείων στην Κύπρο.
Παράλληλα, έχουν ήδη ξεκινήσει οι διαδικασίες για την ανέγερση Ενιαίου Αρχειοφυλακίου στην πρωτεύουσα. Το νέο αυτό κτηριακό συγκρότημα, στο οποίο θα μεταφερθούν, σε ένα ενιαίο χώρο, όλες οι αρχειακές συλλογές που φυλάσσονται στο Κρατικό Αρχείο, θα κτιστεί με συγκεκριμένες αρχειακές προδιαγραφές και σύμφωνα με διεθνή πρότυπα, ώστε, κάτω από ιδανικές συνθήκες υγρασίας και θερμοκρασίας, να διασφαλίζεται η ακεραιότητα των αρχείων και η διαρκής χρησιμοποίησή τους. Στον ίδιο χώρο, μελλοντικά, θα ανεγερθεί και το Κτήριο Διοίκησης του Κρατικού Αρχείου, με απώτερο στόχο τη στέγαση, στον ίδιο χώρο, των επί μέρους λειτουργιών του. Το στεγαστικό πρόγραμμα του Κρατικού Αρχείου αποτελεί προτεραιότητα του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης και αναμένεται να ολοκληρωθεί στα αμέσως επόμενα χρόνια.
Όπως έχω ήδη αναφέρει, το Κρατικό Αρχείο επιτελεί σημαντικό έργο, αθόρυβα και με υπερβάλλοντα ζήλο. Περισσότερες πληροφορίες για τον ρόλο και την αποστολή του θα δώσει ο Αναπληρωτής Έφορος Κρατικού Αρχείου κ. Χρήστος Κυριακίδης.
Πηγή : Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών
