Παρακολουθήσαμε σχεδόν όλοι ολόκληρο ή αποσπάσματα από την εκπομπή του διεθνούς εμβέλειας τηλεοπτικού δικτύου AL JAZEERA που είχε ως θέμα την απόκτηση Κυπριακού / Ευρωπαϊκού Διαβατηρίου μέσω του προγράμματος επενδύσεων (Cyprus Papers). Δεν ήταν όμως ένα απλό ρεπορτάζ. Ήταν μια πραγματική ‘χειρουργική’ δημοσιογραφική έρευνα που δε δίστασε να χρησιμοποιήσει υπό κάλυψη δημοσιογράφους, εξειδικευμένους για τέτοιες αποστολές, οι οποίοι με χρήση κρυφών καμερών έβγαλαν κυριολεκτικά λαβράκι. Τέτοιες έρευνες φυσικά δε γίνονται στην Κύπρο, γιατί….. “This is Cyprus”. Γίνονται όμως άλλα που αποκάλυψε το ρεπορτάζ του AL JAZEERA που κάποιοι από εμάς τους δικηγόρους, εάν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, γνωρίζουμε ή τουλάχιστον υποψιαζόμαστε.
Δε θα μπω σε λεπτομέρειες για το ρεπορτάζ , καθ’ότι διεξάγεται έρευνα για το θέμα από την Αστυνομία και δε θεωρώ ότι είναι και απαραίτητο αυτό για να εκθέσω τις πιο κάτω σκέψεις μου για το συγκεκριμένο θέμα που με απασχολεί και που προέκυψε και αυτό από το ρεπορτάζ του AL JAZEERA, αλλά δεν του δόθηκε ιδιαίτερη σημασία.
Με την οικονομική κρίση που ενέσκηψε ξαφνικά στον τόπο μας, ενώ διήγαμε μέρες ευδαιμονίας ή έτσι νομίζαμε τουλάχιστον, βρεθήκαμε να αναζητούμε όλοι οι αυτοεργοδοτούμενοι δικηγόροι νέο κύκλο εργασιών. Το χρήμα έπαψε να κυκλοφορεί όπως πριν και ο κόσμος θεώρησε την πληρωμή της δικηγορικής εργασίας ως είδος πολυτέλειας στους καιρούς που διανύουμε. Οι μόνες υποθέσεις που αυξήθηκε ο αριθμός τους ήταν οι τραπεζικές, όπου κάποιοι συνάδελφοι με πολύ εύσχημο τρόπο, χρίστηκαν εν μια νυκτί, ειδικοί και συνέλεξαν το μεγαλύτερο κομμάτι της πίτας (όπως την ονομάζουμε συνήθως) των δανειοληπτών, ενώ οι τράπεζες μετά τις εξελίξεις στους κόλπους τους διαμοίρασαν τις πλείστες υποθέσεις τους σε μερικά πολυπρόσωπα γραφεία.
Ακολούθως με το επενδυτικό πρόγραμμα για απόκτηση των Κυπριακών / Ευρωπαϊκών διαβατηρίων ανοίχτηκε μια απρόσμενη πηγή εισοδήματος, που για μια καθαρά διεκπεραιωτική υπηρεσία υπήρχε η ευκαιρία να μπουν στη τσέπη του δικηγόρου δεκάδες χιλιάδες ευρώ, χωρίς κανένα θέμα υπερχρέωσης του πελάτη, εφόσον δεν υπήρχε πρόνοια για καθορισμένη δικηγορική αμοιβή.
Φυσικά κι εδώ το συντριπτικά μεγαλύτερο κομμάτι της πίτας πήγε σε ολίγους εκλεκτούς, οι οποίοι προφανώς καλά δικτυωμένοι με μεγάλα λογιστικά γραφεία ή με μεσάζοντες στο εσωτερικό και στο εξωτερικό χρίστηκαν και αυτοί ως ειδικοί επί του θέματος.
Ξεκαθαρίζω σε αυτό το σημείο ότι ουδείς μπορεί να περιορίσει το δικαίωμα ενός ή συνεταιρισμού δικηγόρων να διευρύνουν το πεδίο ενασχόλησης τους σε διάφορους τομείς δικαίου. Και εφόσον αυτή η ενασχόληση είναι μέσα σε θεμιτά πλαίσια, ουδείς μπορεί να τον κατηγορήσει γιατί ανέλαβε μια δικαστική ή εξωδικαστηριακή εργασία, άρα και αυτήν που έχει να κάνει με τα διαβατήρια. Ποια είναι αυτά τα θεμιτά πλαίσια είναι ένα θέμα που σηκώνει πολλή συζήτηση και δε βλέπω δυστυχώς να συζητείται συχνά.
Κατά τη δική μου γνώμη το ιδανικό θα ήταν ένα σύστημα που ο κάθε δικηγόρος ανεξαιρέτως, χωρίς να παίζουν ρόλο οι γνωριμίες του, αλλά μόνο η αξία του, θα έχει ένα σεβαστό εισόδημα, που αρμόζει σε έναν άνθρωπο που ξόδεψε άπειρες ή έστω πολλές ώρες σε μελέτη στη ζωή του και αρκετά χρήματα του οικογενειακού προϋπολογισμού των γονιών του για να σπουδάσει.
Αυτό όμως είναι ένα σενάριο που δεν παίζει, εφόσον το επάγγελμα μας, όσον και αν είναι ενίοτε υπέροχο και αποτελεί ταυτόχρονα και λειτούργημα, ασκείται σε ένα ανταγωνιστικό, σκληρό, ψυχοφθόρο και άδικο πεδίο, όπου οι διακρίσεις, η ευνοιοκρατία, οι δημόσιες σχέσεις, το «όνομα», τα πισώπλατα μαχαιρώματα και η δολιότητα βασιλεύουν.
Οπόταν με μια ρεαλιστική προσέγγιση θα έλεγα ότι στο υπάρχον σύστημα αναγκαστικά παίζεις με τους κανόνες του και προσπαθείς να είσαι όσο το δυνατόν αξιοπρεπής και ηθικός. Αναζητείς την όποια δικηγορική εργασία κρίνεις ότι μπορείς να διεκπεραιώσεις, αγωνίζεσαι να εισπράξεις μια αξιοπρεπή αμοιβή για αυτήν και προσπαθείς πάντα για το καλύτερο. Αυτά για τους πολλούς από εμάς είναι τα θεμιτά πλαίσια.
Κάποιος άσχετος με το χώρο θα μου πει τι σημαίνει «αναζητεί δικηγορική εργασία» ο δικηγόρος; Υποτίθεται δεν έρχεται ο πελάτης πάντα από μόνος του και σε βρίσκει γιατί σε θεωρεί καλό δικηγόρο;
Όχι παιδιά, αυτό συμβαίνει σε κάποια άλλη χώρα, σε κάποιο άλλο πλανήτη ίσως, αλλά στην Κύπρο δε συμβαίνει! Ο πελάτης έρχεται πεμπάμενος από τον ντηβέλοπερ, από το μεγαλέμπορο ναρκωτικών, από τον αρχινονό της νύχτας, από τον αστυνομικό, από το δεσμοφύλακα, από το μουχτάρη, από τον ισιωτή, από το γιατρό, από το νοσοκόμο, από το κομματάρχη, από το βουλευτή, από τον οποιοδήποτε Πρόεδρο (εννοώ γενικά κάποιον Πρόεδρο), αλλά μόνος του ή από άλλον ικανοποιημένο πελάτη δεν έρχεται συχνά. Και φυσικά πληρώνει καλύτερα, όταν τον πείθεις ότι έχεις παρτίδες με τους αόρατους κυρίαρχους του Σύμπαντος, Θεό και Αγγέλους. Αν μάλιστα τους εμφανίσεις και μπροστά τους τότε πάεις σε άλλο επίπεδο!
