Το Ανώτατο Δικαστήριο ανακοινώνει τη διαδικασία που ακολουθείται για τα κριτήρια προαγωγής των δικαστών βάσει της Έκθεσης Εμπειρογνωμόνων.
“Το Ανώτατο είχε το ευεργέτημα να λάβει τον Μάρτιο του 2019 την Έκθεση των Εμπειρογνωμόνων στους οποίους ανατέθηκε η μελέτη και ετοιμασία κριτηρίων που να θεωρούνται αντικειμενικά ως προς τον διορισμό και προαγωγή των Δικαστών στη Δημοκρατία, η οποία παρουσιάστηκε σε τελετή στο Ανώτατο Δικαστήριο με τίτλο «Cyprus: Creation of Objective Criteria for the recruitment and promotion of Judges (SRSS/S2018/053)».
Ως προς τα κριτήρια για προαγωγή Δικαστών, η συγκεκριμένη μελέτη αφού αναφέρεται, ως τροφή για σκέψη, στο τι ισχύει σε άλλες χώρες, αλλά και στα υφιστάμενα δεδομένα στη Δημοκρατία, προχωρεί στην υποβολή συστάσεων προς υποβοήθηση υιοθέτησης κριτηρίων. Πολλές εκ των συστάσεων αυτών, όπως καταγράφονται στην Έκθεση, είναι στην ουσία η λεκτική αποτύπωση των όσων και στην Κύπρο ισχύουν και ακολουθούνται, με τη διαφορά ότι ουδέποτε έχουν μέχρι στιγμής καταγραφεί με αναλυτική διάθεση, ούτε και ευρίσκονται σε ένα οδηγό ή βιβλιάριο, ώστε σωρευτικά να συναποτελούν τα λεγόμενα κριτήρια προαγωγής. Όπως και στα προτεινόμενα κριτήρια διορισμού νέων Δικαστών, η Έκθεση αναγνωρίζει ότι δεν υπάρχουν τέλεια κριτήρια προαγωγής και ό,τι ισχύει σε άλλες χώρες – τα κριτήρια των οποίων επίσης υπόκεινται σε κριτική είτε λόγω της πληθώρας τους, είτε λόγω της δυσκολίας επακριβούς αντίληψης και εφαρμογής τους – δεν ισχύουν παντού και συνεπώς η Κύπρος πρέπει να διαλέξει εκείνα που ταιριάζουν στη νοοτροπία του λαού της. Είναι όμως, αναγκαία, μεταξύ άλλων, η εξειδίκευση κατά συγκεκριμένο τρόπο των κριτηρίων που περικλείονται στην έννοια «επιλογή του καταλληλοτέρου».
Η ουσία που αναδύεται από την Έκθεση και τα όσα εκεί αναφέρονται σε συνδυασμό με την προσπάθεια εφαρμογής τους στην Κύπρο, είναι πρωτίστως η διαφάνεια της όλης διαδικασίας προαγωγής Δικαστών. Το ζητούμενο είναι τα κριτήρια να δημοσιεύονται με ακρίβεια, ούτως ώστε οι υποψήφιοι να είναι εκ των προτέρων γνώστες και της διαδικασίας και των κριτηρίων. Τα πρακτικά της διαδικασίας προαγωγής θα πρέπει να γνωστοποιούνται, ούτως ώστε να δύνανται οι υποψήφιοι να έχουν πρόσβαση σ΄ αυτά για σκοπούς εξέτασης και τυχόν αμφισβήτησης των αποτελεσμάτων. Συνάγεται ότι δεν είναι μόνος σκοπός η καθιέρωση κριτηρίων, αλλά και η αποτύπωση της όλης διαδικασίας και μεθοδολογίας προαγωγής Δικαστών.
Στη Δημοκρατία ακολουθείται βασικά το Αγγλο-σαξωνικό σύστημα και οι αντιλήψεις του Κοινοδικαίου. Στην πλειονότητα των χωρών της ηπειρωτικής Ευρώπης ακολουθείται άλλη σχολή σκέψης. Κάθε σύστημα δικαίου έχει τις καταβολές του στην ιστορία και το γίγνεσθαι ενός λαού. Αναμφίβολα ένα σύστημα δικαίου της ηπειρωτικής Ευρώπης βασίζεται σε διαφορετικά δεδομένα, νοοτροπία και κοινωνική συνείδηση από ό,τι σε ένα σύστημα του Αγγλοσαξωνικού Δικαίου, στο οποίο επικράτησαν διαχρονικά διαφορετικές έννοιες και προσεγγίσεις στον τρόπο απονομής της δικαιοσύνης. Ακόμη και μεταξύ συστημάτων δικαίου που ακολουθούν τον ίδιο τρόπο σκέψης ή βασίζονται στο Κοινοδίκαιο και πάλι ο τρόπος αντιμετώπισης διαφέρει από χώρα σε χώρα και, επομένως, δεν είναι ευθέως συγκρίσιμα τα δεδομένα που λαμβάνονται, για παράδειγμα, στο Ηνωμένο Βασίλειο, την Ινδία, την Αυστραλία και την Κύπρο.
Ο αντικειμενικός στόχος της κατάρτισης και εφαρμογής κριτηρίων προς προαγωγή Δικαστών στη Δημοκρατία, είναι η υποβοήθηση επιλογής του καταλληλότερου για τη συγκεκριμένη βαθμίδα/θέση υποψηφίου, μέσω της βελτίωσης του υφισταμένου συστήματος, στη βάση και των εισηγήσεων που περιέχονται στην Έκθεση, με σεβασμό πάντοτε στη διαφύλαξη της δικαστικής ανεξαρτησίας.
Με τα πιο πάνω ως γνώμονα, το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο αφού μελέτησε επισταμένα την Έκθεση και αφού συνυπολόγισε την υφιστάμενη μεθοδολογία, αποφάσισε στις 2 Οκτωβρίου, 2019, την έκδοση και δημοσίευση της Διαδικασίας και των Κριτηρίων Προαγωγής Δικαστών.”
