Σε συνέχεια της απόφασης του Εφετείου το 2024, με την οποία κρίθηκαν αντισυνταγματικές ορισμένες πρόνοιες του Περί Μεταβιβάσεως και Υποθηκεύσεως Ακινήτων Νόμου, Κεφ. 224 (Ν. 9/1965), αναφορικά με την προστασία των εγκλωβισμένων αγοραστών, η Βουλή των Αντιπροσώπων προχώρησε στην ψήφιση σχετικού τροποποιητικού νόμου τον Ιούνιο του 2025.
Η νομοθετική αυτή παρέμβαση αποσκοπεί στην αποκατάσταση της δυνατότητας μεταβίβασης τίτλων ιδιοκτησίας επ’ όνοματι των εγκλωβισμένων αγοραστών και στην συμμόρφωση με τις διαπιστώσεις του Εφετείου. Για τον σκοπό αυτό, ο νέος νόμος εισάγει συγκεκριμένους όρους και περιορισμούς, ώστε να διασφαλίζεται η προστασία των δικαιωμάτων τρίτων, κυρίως των πιστωτικών ιδρυμάτων και δανειστών που κατέχουν προγενέστερες υποθήκες επί των ακινήτων.
Συγκεκριμένα, ο Περί Μεταβιβάσεως και Υποθηκεύσεως Ακινήτων (Τροποποιητικός) Νόμος 2025 προβλέπει ότι, σε περιπτώσεις όπου η υποθήκη ή και άλλα εμπράγματα βάρη έχουν εγγραφεί στο Κτηματολόγιο πριν από την ημερομηνία κατάθεσης της συμφωνίας πώλησης, η αίτηση για μεταβίβαση τίτλου εκ μέρους του αγοραστή δύναται να εξετασθεί μόνο εφόσον οι δικαιούχοι της υποθήκης έχουν ενημερωθεί και έχουν συναινέσει προς τούτο.
Η ρύθμιση αυτή ενσωματώνει τις αρχές του σεβασμού της ιδιοκτησίας και της ελευθερίας των συμβάσεων (Άρθρα 23 και 26 του Συντάγματος), όπως αυτές ερμηνεύθηκαν από το Εφετείο στην απόφασή του τον Ιούνιο 2024, αποτρέποντας τη μονομερή απάλειψη ή απαλλαγή προγενέστερων εμπράγματων βαρών χωρίς τη σύμφωνη γνώμη των ενυπόθηκων δανειστών.
Ο νέος νόμος προβλέπει μηχανισμό αντιμετώπισης περιπτώσεων καταχρηστικής ή αδικαιολόγητης άρνησης των κατόχων προγενέστερων εμπραγμάτων βαρών να συναινέσουν στη μεταβίβαση, ακόμη και όταν το τίμημα έχει πλήρως εξοφληθεί. Στις περιπτώσεις αυτές, παρέχεται στον εγκλωβισμένο αγοραστή το δικαίωμα να προσφύγει στο Δικαστήριο, εντός συγκεκριμένης προθεσμίας, προς επίλυση του ζητήματος.
Η πρόνοια αυτή λειτουργεί ως ασφαλιστική δικλείδα, διασφαλίζοντας ότι δεν θα παρεμποδίζεται αδικαιολόγητα η μεταβίβαση τίτλων, καταστρατηγώντας τον σκοπό της νομοθεσίας και τα συμφέροντα των αγοραστών.
Παρά τις σημαντικές βελτιώσεις που επιφέρει το νέο νομοθετικό πλαίσιο για τους εγκλωβισμένους αγοραστές, δεν παρέχεται πλήρης κάλυψη για όλες τις περιπτώσεις εγκλωβισμένων αγοραστών, ειδικά όπου απαιτείται η προηγούμενη συγκατάθεση των ενυπόθηκων δανειστών. Ωστόσο, γίνεται προσπάθεια για διασφάλιση μιας δίκαιης ισορροπίας μεταξύ των δύο αντίρροπων συμφερόντων.
Η αποτελεσματικότητα και η συνταγματική βιωσιμότητα της ρύθμισης αναμένεται να δοκιμαστούν στην πράξη.
Οι πληροφορίες που παρέχονται στο πιο πάνω ενημερωτικό σημείωμα δεν συνιστούν νομική συμβουλή και ούτε μπορούν να θεωρηθούν ως παροχή νομικής συμβουλής.
