Από τις 18/11/2022, έχουν τεθεί σε ισχύ οι νέοι Κανονισμοί υπ’ αριθμό 422/2022, γνωστοί ως οι «περί Απαλλαγής και Μείωσης του Διοικητικού Προστίμου σε Περίπτωση Συμπράξεων κατά Παράβαση του Άρθρου 3 του περί της Προστασίας του Ανταγωνισμού Νόμου του 2022 και/ή του Άρθρου 101 της ΣΛΕΕ (Πρόγραμμα Επιεικούς Μεταχείρισης) Κανονισμοί του 2022» (εφεξής «Πρόγραμμα Επιείκειας»).
Οι εν λόγω Κανονισμοί αφορούν την ρύθμιση αναθεωρημένης διαδικασίας, κριτηρίων και προϋποθέσεων για την κατ’ εξαίρεση χορήγηση απαλλαγής ή/και μείωσης διοικητικού προστίμου από την Επιτροπή Προστασίας του Ανταγωνισμού (εφεξής η «Επιτροπή»), το οποίο διαφορετικά θα επιβαλλόταν σε επιχειρήσεις που συμμετέχουν σε μυστικές συμπράξεις (καρτέλ), κατά παράβαση του άρθρου 3 του περί Προστασίας του Ανταγωνισμού Νόμου ή/και του άρθρου 101 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εφόσον εκφράζουν την επιθυμία να ενταχθούν οικειοθελώς στο Πρόγραμμα Επιείκειας της Επιτροπής .
Οι νέοι Κανονισμοί έχουν εκδοθεί στη βάση της διάταξης 47(5) του περί της Προστασίας του Ανταγωνισμού Νόμου του 2022 (N.13(I)/2022) (εφεξής «Νόμος»), και καταργούν τις πρόνοιες του προϋπάρχοντος Προγράμματος Επιείκειας (Κ.Δ.Π. 128/2011), σε πλήρη εναρμόνιση με το πνεύμα της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1, με την οποία εισάγεται, μεταξύ άλλων, ένα απλουστευμένο και αποτελεσματικότερο πεδίο άσκησης της πολιτικής επιείκειας από τις εθνικές αρχές ανταγωνισμού κατά την άσκηση των εξουσιών τους.
Σημειώνεται ότι η δυνατότητα υπαγωγής στο Πρόγραμμα Επιείκειας, αφορά μυστικές αντιανταγωνιστικές συμπράξεις (καρτέλ), οι οποίες εκδηλώνονται ιδίως με τον καθορισμό τιμών/όρων συναλλαγής, τον περιορισμό της παραγωγής ή την κατανομή αγορών/πελατών. Λόγω των επιζήμιων επιπτώσεων τους στον ανταγωνισμό συνιστούν και τη σοβαρότερη μορφή αντι-ανταγωνιστικών πρακτικών. Προς τούτο, η δυνατότητα άσκησης απαλλαγής ή και μείωσης επικεντρώνεται στην αποκάλυψη στοιχείων που άπτονται των φερόμενων απαγορευτικών αντι-ανταγωνιστικών συμπράξεων (καρτέλ), η έκταση των οποίων είτε μερικώς είτε στο σύνολο της, δεν έχει άλλως γνωστοποιηθεί στην Επιτροπή.
Ειδικότερα, ο Κανονισμός 4, παρέχει τη δυνατότητα χορήγησης πλήρους απαλλαγής του άλλως επιβαλλόμενου διοικητικού προστίμου σε συμμετέχουσα σε καρτέλ επιχείρηση, η οποία επιθυμεί να ενταχθεί στο Πρόγραμμα Επιείκειας, τηρουμένης της προϋπόθεσης ότι η αιτούσα επιχείρηση υποβάλλει πρώτη τη σχετική δήλωση μαζί με τα ενοχοποιητικά στοιχεία σε σχέση με το πιθανολογούμενο καρτέλ (ή κατάλογο αυτών). Τα προσκομισθέντα στοιχεία πρέπει να συνιστούν αφ’ εαυτού επαρκείς αποδείξεις είτε για την στοιχειοθέτηση παράβασης, είτε για τη διενέργεια στοχευμένου ελέγχου κατόπιν σχετικής απόφασης της Επιτροπής/δικαστικού εντάλματος δυνάμει των άρθρων 38 και 39 του Νόμου.
Εναλλακτικά, ο Κανονισμός 5, παρέχει τη δυνατότητα χορήγησης μείωσης του άλλως επιβαλλόμενου διοικητικού προστίμου σε συμμετέχουσα σε καρτέλ επιχείρηση. Η παρούσα πρόνοια ενεργοποιείται εφόσον η συμμετέχουσα στο Πρόγραμμα Επιείκειας επιχείρηση, προβαίνει στην αποκάλυψη αποδεικτικών στοιχείων τα οποία προσδίδουν μια «σημαντική (επιπρόσθετη) αποδεικτική αξία» σε στοιχεία που έχει ήδη στην κατοχή της η Επιτροπή για το πιθανολογούμενο καρτέλ.
Πρόσθετα των πιο πάνω, η επιχείρηση που αιτείται να επωφεληθεί είτε της μείωσης είτε της απαλλαγής του άλλως προβλεπόμενου διοικητικού προστίμου, υπόκειται σε πρόσθετες προϋποθέσεις των κανονισμών 6 και 7. Στο πλαίσιο αυτό, η αιτούσα επιχείρηση, υπόκειται σε υποχρέωση για πλήρη, συνεχή, ταχεία και ειλικρινή συνεργασία με την Επιτροπή καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας διερεύνησης.
Η αιτούσα επιχείρηση, υπόκειται παράλληλα σε υποχρέωση άμεσου τερματισμού της συμμετοχής της στο πιθανολογούμενο καρτέλ, πλην της περίπτωσης όπου κατά την κρίση της Επιτροπής ο τερματισμός ενέχει ρίσκο να πλήξει την ακεραιότητα των εξουσιών ελέγχου της (πχ. υποσκάπτοντας την αποτελεσματικότητα αιφνίδιας έρευνας λόγω της δημιουργίας υποψιών στις λοιπές επιχειρήσεις-μέλη του πιθανολογούμενου καρτέλ).
Συναφής είναι και η υποχρέωση της αιτούσας για συμμετοχή στο Πρόγραμμα Επιείκειας επιχείρησης, να μην προβαίνει σε καταστροφή, παραποίηση ή απόκρυψη πληροφοριών καθώς και η διαφυλαξη από μέρους της, μυστικότητας τόσο αναφορικά με την υποβαλλόμενη αίτηση όσο και σε σχέση με το περιεχόμενο αυτής, κατά κανόνα μέχρι και της κατάρτισης της Εκθέσεως Αιτιάσεων (εκτός όπου συμφωνείται διαφορετικά με την Επιτροπή).
Σημειώνεται ότι παραβάσεις των πιο πάνω σωρευτικών υποχρεώσεων, προνοούν την επιβολή αυστηρότερων πλέον προστίμων σε σύγκριση με το προηγούμενο κανονιστικό καθεστώς.
Αναφορικά με το χρονικό στάδιο υποβολής, σημειώνεται ότι η αίτηση για συμμετοχή στο Πρόγραμμα Επιείκειας πρέπει να υποβάλλεται πριν τη λήψη απόφασης διαπίστωσης παραβάσεων. Ο Κανονισμός 23, προνοεί πρόσθετα γενικό πλαίσιο διαφύλαξης της ταυτότητας της αιτούσας προς συμμετοχή επιχείρησης, μέχρι και το στάδιο της κατάρτισης και κοινοποίησης της Έκθεσης Αιτιάσεων, πλην των περιπτώσεων όπου το δικαίωμα αυτό συγκρούεται με λοιπές υποχρεώσεις της Επιτροπής, ή όπου γίνεται άρση αυτού με τη σύμφωνο γνώμη της οικείας Επιχείρησης.
Τέλος, τα παρεχόμενα δυνάμει του Προγράμματος Επιείκειας οφέλη, δεν αναγνωρίζονται σε επιχειρήσεις που έχουν προβεί σε ενέργειες εξαναγκασμού των λοιπών επιχειρήσεων του πιθανολογούμενου καρτέλ όσον αφορά την προσχώρηση ή και παραμονή τους στο καρτέλ.
Σημειώνεται ότι με τους παρόντες Κανονισμούς, επιχειρείται η εκτενέστερη κωδικοποίηση της πρακτικής εφαρμογής του Προγράμματος Επιείκειας για τη διαδικασία λήψης αριθμού προτεραιότητας σε σχέση με τις υποβληθείσες αιτήσεις. Στο πλαίσιο αυτό οι αναθεωρημένοι Κανονισμοί ξεκαθαρίζουν ότι αναφορικά με τις συνοπτικές αιτήσεις οι οποίες αφορούν συντρέχουσα δικαιοδοσία, όπου το εικαζόμενο καρτέλ και συναφώς η αίτηση αφορά τουλάχιστον 3 Κράτη Μέλη, ο χρόνος προσμετράται από της υποβολής της συνοπτικής αίτησης και όχι από την υποβολή μεταγενέστερης δήλωσης – πλήρους αίτησης την οποία η αιτούσα επιχείρηση τυχόν κληθεί να υποβάλει. Συνεπώς διασαφηνίζεται ότι υποβληθείσες αιτήσεις για χορήγηση απαλλαγής ή και μείωσης προστίμων διέπονται υπό τις ίδιες προϋποθέσεις εξέτασης ανεξαρτήτως της μορφής με την οποία υποβάλλονται (συνοπτική αίτηση / πλήρης αίτηση).
