Το βιβλίο Τραπεζικό Δίκαιο & Τραπεζική Πρακτική: Κυπριακό και Κοινοτικό Δίκαιο, Εκδόσεις Χριστάκης Λουκά & Σια ΔΕΠΕ, 2019 του δικηγόρου Χριστάκη Λουκά έρχεται να καλύψει ένα σημαντικό κενό στη βιβλιοθήκη του Κύπριου δικηγόρου και νομικού. Το βιβλίο, χωρισμένο σε 36 κεφάλαια, αποσκοπεί να σκιαγραφήσει και αναλύσει τις νομικές πτυχές της τραπεζικής πρακτικής και να αποτελέσει ένα εγχειρίδιο του κυπριακού τραπεζικού δικαίου – «επιστημονικό αρωγό», όπως βάσιμα το χαρακτηρίζει ο συγγραφέας. Το βιβλίο ξεχωρίζει για την εκτεταμένη αναφορά στην κυπριακή, κυρίως, νομοθεσία και νομολογία, αλλά και στην αγγλική νομολογία, και κοινοτική νομοθεσία, όπως και σε διάφορα συγγράμματα τραπεζικού δικαίου. Διακρίνεται, επίσης, για την παράθεση παραδειγμάτων, απορρεόντων από την πολυετή εμπειρία και ενασχόληση του συγγραφέα με συναφή θέματα, ώστε να γίνονται κατανοητές τόσο οι αρχές που περιγράφονται από τον αναγνώστη όσο και οι λανθασμένες τραπεζικές πρακτικές που υποδεικνύονται. Το τραπεζικό δίκαιο και η τραπεζική πρακτική αναλύονται υπό το φως των αλλαγών που επέφερε η πρόσφατη οικονομική κρίση.
Στο πρώτο κεφάλαιο γίνεται ανασκόπηση του πλαισίου εντός του οποίου λειτουργεί και εφαρμόζεται το σύγχρονο τραπεζικό δίκαιο με ιδιαίτερη αναφορά στην εφαρμογή του ευρωπαϊκού δικαίου, στις αλλαγές στις τραπεζικές εργασίες που επήλθαν εξαιτίας της χρηματο-οικονομικής κρίσης του 2013, στη λήψη μέτρων και, ιδιαίτερα, στο κούρεμα καταθέσεων. Στο δεύτερο κεφάλαιο δίδεται η ερμηνεία βασικών τραπεζικών όρων, χωρίς να έχει επιχειρηθεί πληρέστερη αναφορά στην τραπεζική ορολογία που θα είχε ως αποτέλεσμα να συζευχθεί η νομική ορολογία με την ορολογία της τραπεζικής πρακτικής. Στο επόμενο κεφάλαιο αναλύεται η σχέση τράπεζας και πελάτη και εξηγείται η συμβατική σχέση μεταξύ των δύο. Στο τρίτο κεφάλαιο σκιαγραφούνται ορισμένοι ορισμοί όπως εξελίχθηκαν στο κοινοδίκαιο ενώ στο τέταρτο κεφάλαιο σκιαγραφείται η διάκριση μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου τραπεζικού δικαίου. Περαιτέρω, στο έκτο κεφάλαιο, γίνεται αναφορά στις πηγές του τραπεζικού δικαίου και ιδιαίτερη αναφορά στις τραπεζικές συνήθειες και το έθιμο. Στα επόμενα κεφάλαιο ο συγγραφέας ασχολείται με πτυχές του ευρωπαϊκού δικαίου και της τραπεζικής εποπτείας, δηλαδή την εφαρμογή του ευρωπαϊκού δικαίου στα κράτη μέλη (έβδομο κεφάλαιο), την οικονομική και νομισματική ένωση και τους ευρωπαϊκούς τραπεζικούς θεσμούς (όγδοο κεφάλαιο), τον θεσμό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ένατο κεφάλαιο) και της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου, εστιάζοντας στον εποπτικό της ρόλο με αναφορά στους κοινοτικούς κανονισμούς και οδηγίες (δέκατο κεφάλαιο) και τον συστημικό κίνδυνο και την ίδρυση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Συστημικού Κινδύνου (ενδέκατο κεφάλαιο). Στο δωδέκατο κεφάλαιο αναλύεται η έννοια των εργασιών πιστωτικού ιδρύματος με αναφορά στην σχετική κυπριακή νομολογία και στο επόμενο κεφάλαιο απαριθμούνται τα χρηματοδοτικά ιδρύματα και αναλύονται οι δραστηριότητες των ιδρυμάτων ηλεκτρονικού χρήματος και πληρωμών, των εταιρειών χρηματοδοτικής μίσθωσης αλλά και των επιχειρήσεων επενδύσεων. Στο δέκατο τέταρτο κεφάλαιο αναφορά γίνεται στον Κώδικα Τραπεζικής Δεοντολογίας, στη φύση και στο πεδίο εφαρμογής του. Ακολούθως, γίνεται αναφορά στις γενικές αρχές της τραπεζικής εταιρικής διακυβέρνησης με αναφορά στην κυπριακή και ευρωπαϊκή νομοθεσία. Το δέκατο έκτο κεφάλαιο αναλύει εκτενώς τον θεσμό διαμεσολάβησης και την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Ακολούθως, το βιβλίο ασχολείται με ειδικά τραπεζικά θέματα: το τραπεζικό απόρρητο (δέκατο έβδομο κεφάλαιο), την επίδραση της παρανομίας στις συμβάσεις (δέκατο όγδοο κεφάλαιο), τις καταχρηστικές ρήτρες (δέκατο ένατο κεφάλαιο), τους τραπεζικούς λογαριασμούς (εικοστό κεφάλαιο), τους λογαριασμούς πληρωμών (εικοστό πρώτο κεφάλαιο), την εντολή στην τράπεζα (εικοστό δεύτερο κεφάλαιο), το πληρεξούσιο έγγραφο (εικοστό τρίτο έγγραφο), τους ανηλίκους (εικοστό τέταρτο κεφάλαιο), τους λογαριασμούς εταιρείας (εικοστό πέμπτο κεφάλαιο), τους διάφορους τύπους λογαριασμών (εικοστό έκτο κεφάλαιο), την λανθασμένη πληρωμή από την τράπεζα (εικοστό έβδομο κεφάλαιο), την κατάσταση λογαριασμού (εικοστό όγδοο κεφάλαιο), τα τραπεζικά βιβλία (εικοστό ένατο κεφάλαιο), τον εκκαθαρισμένο λογαριασμό (τριακοστό κεφάλαιο), την πτώχευση πελάτη (τριακοστό πρώτο κεφάλαιο), τον συμψηφισμό (τριακοστό δεύτερο κεφάλαιο), τον συνδυασμό λογαριασμών και την επίσχεση (τριακοστό τρίτο κεφάλαιο), τα επιτόκια (τριακοστό τέταρτο κεφάλαιο), τον κοινό λογαριασμό (τριακοστό πέμπτο κεφάλαιο) και τον τρεχούμενο λογαριασμό (τριακοστό έκτο κεφάλαιο).
Το βιβλίο αυτό αποτελεί αναντίλεκτα μια πλήρη ανάλυση των πολλών πτυχών του τραπεζικού δικαίου, όχι μόνο νομικών, αλλά και θεσμικών και κανονιστικών. Προσφέρει στον αναγνώστη μια καθολική και εποπτική αντίληψη του τραπεζικού δικαίου και του πλαισίου εντός του οποίου εφαρμόζεται και λειτουργεί και ως εκ τούτου δεν επιδίδεται σε μονοδιάστατη ανάλυση του δικαίου, αποκομμένου από το θεσμικό και κανονιστικό του πλαίσιο. Παρ’ όλο που οι παραπομπές χρήζουν συστηματοποίησης και βελτίωσης και η διάρθρωση των κεφαλαίων θα μπορούσε να ήταν πιο συμπτυγμένη και δομημένη κατά ενότητες, αναμφισβήτητα το βιβλίο του Χριστάκη Λουκά αποτελεί το πρώτο ολοκληρωμένο σύγγραμμα κυπριακού τραπεζικού δικαίου θέτοντας ψηλά τον πήχυ, κυρίως λόγω της ενασχόλησης του με πολλές και διαφορετικές πτυχές του τραπεζικού δικαίου και της τραπεζικής πρακτικής και της ιδιαίτερα εκτενούς ανάλυσης των νομικών πτυχών. Εκτιμάται ότι θα καταστεί χρησιμότατο βοήθημα για τον εφαρμοστή ή ασχολούμενο με το τραπεζικό δίκαιο.
Διαβάστε επίσης: «Τη δικαιοσύνη την απονέμουν άνθρωποι κι όχι Θεοί»- Συνέντευξη με τον Χριστάκη Λουκά
Σημείωση: Η φωτογραφία του βιβλίου είναι από το Galaxy Bookshop
