O αξιότιμος πρώην Δικαστής του Ανωτάτου Δικαστηρίου, κ. Φρίξος Νικολαΐδης, μας υποδέχτηκε στο σπίτι του και μας μίλησε για τη ζωή του.
Σε μια αποκλειστική συνέντευξη στη «ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ» ο κ. Νικολαΐδης αναφέρεται στα φοιτητικά του χρόνια επί καιρώ δικτατορίας, τα πρώτα του βήματα στη δικαστική έδρα, τη νέα έκδοση του βιβλίου «Αποζημιώσεις για σωματικές Βλάβες και Θανατηφόρα Ατυχήματα» και στους ανθρώπους που «έπαιξαν» σημαντικό ρόλο στην επαγγελματική του πορεία.
Από φυσικομαθηματικός….στη Νομική Αθηνών
«Είχα εγγραφεί στο Πανεπιστήμιο Αθηνών για να σπουδάσω φυσικομαθηματικός. Ένας από τους συγκάτοικους μου ήταν στη Νομική. Μια μέρα άνοιξα τα βιβλία του, μου άρεσαν και στο τέλος της χρονιάς όταν ήρθα στην Κύπρο, είπα στους γονείς μου ότι ήθελα να αλλάξω σχολή, δεν μου αρέσει αυτό που κάνω και θέλω να πάω στη Νομική. Μετά το καλοκαίρι επέστρεψα και ξεκίνησα από το πρώτο έτος της Νομικής. Ο συγκάτοικος μου, του οποίου τα βιβλία ήταν η αφορμή, δεν θέλησε να τελειώσει τις σπουδές του στη Νομική. Η καθαρότητα του λόγου και η λογική που έχει η νομική επιστήμη ήταν αυτά που με προσέλκυσαν .
Η νομική είναι όπως το μπαλέτο, όπως το κύμα που σε παρασύρει και ταξιδεύεις. Όταν διαβάζεις ωραίες αποφάσεις δικαστών, ταξιδεύεις, παρακολουθείς μια σκέψη που ξετυλίγεται. Μπορεί να μη συμφωνείς, αλλά δεν παύεις να θαυμάζεις τη λογική του πράγματος, τον συλλογισμό».
Φοιτητικές ιστορίες επί δικτατορίας
«Σπούδασα τη δεκαετία του ’60, ήταν πολύ διαφορετικά τα πράγματα, οι καθηγητές μας ήταν ιερά τέρατα της νομικής, είχα τον Χρ. Σγουρίτσα στο Συνταγματικό Δίκαιο, τον Γ.Ράμμο στην Πολιτική Δικονομία, τον Χωραφά στο Ποινικό Δίκαιο, καθηγητές, οι οποίοι έχουν σημαδέψει τη νομική επιστήμη της Ελλάδας, τον Ζολώτα στην Πολιτική Οικονομία. Κακά τα ψέματα, τότε δεν δίναμε και πολύ σημασία, μετά εκτίμησα το βάθος αυτών των ανθρώπων, τη σκέψη τους. Τότε οι καθηγητές ήταν απόλυτοι δικτάτορες. Ήμουν φοιτητής κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, εντελώς απολιτικοποιημένος και πολιτικοποιήθηκα λόγω της δικτατορίας. Η επιβολή κάποιου με τη λογική του “εγώ ξέρω καλύτερα από σένα πιο είναι το καλό σου” είναι τόσο ενοχλητική που σε αναγκάζει να αντιδράσεις. Πέρασα μια πολύ ενδιαφέρουσα φοιτητική ζωή. Υπήρχαν ένα σωρό νέα κινήματα, το Νέο Κύμα στη μουσική, η επανάσταση του ’68 στη Γαλλία , η εποχή του Χατζιδάκι, του Θεοδωράκη, του Ξαρχάκου, του Μαρκόπουλου, το Θέατρο Τέχνης του Κάρολου Κουν. Θεωρώ ότι διαμορφώθηκα ως προσωπικότητα την εποχή που σπούδασα στην Αθήνα.Δεν ήμουν ενταγμένος σε κάποια πολιτική παράταξη τότε. Θυμάμαι ότι διαδόθηκε ότι έφευγε ο Γεώργιος Μαγκάκης, μετέπειτα Υπουργός Δικαιοσύνης, ήταν καθηγητής μας στο Ποινικό Δίκαιο, μετά τον Χωραφά. Η Χούντα του ζήτησε δήλωση νομιμοφροσύνης και αυτός αρνήθηκε να υπογράψει. Έτσι θα τον απέπεμπαν. Έγινε γνωστό πως θα ήταν η τελευταία του διάλεξη και μαζευτήκαμε πάρα πολλοί για να τον τιμήσουμε, στο κεντρικό αμφιθέατρο της Νομικής. Εγινε χαμός, οι φοιτητές φώναζαν συνθήματα, πλάκωσε η αστυνομία κι όταν άνοιξαν οι πόρτες για να φύγουμε αντιμετωπίσαμε δύο σειρές αστυνομικών με τα γκλομπς που μας κτύπησαν βάναυσα.»
«Όταν τελείωσα το γυμνάσιο δεν υπήρχε στρατιωτική θητεία. Το ’63-’64 που άρχισαν οι δικοινοτικές ταραχές, ζητήθηκε από τους φοιτητές εθελοντικά, να εκπαιδευτούμε και έτσι επισκεπτόμασταν στρατόπεδα στην περιοχή της Αθήνας όπου μας γινόταν στρατιωτική εκπαίδευση. Ήμουν φοιτητής στο πρώτο έτος της Νομικής. Το Μάιο του ’64, αν δεν κάνω λάθος, μας πήραν σε διάφορα στρατόπεδα εκτός Αθηνών, στο Μεγάλο Πεύκο, στον Αγάθωνα, εγώ ήμουν στη Χαλκίδα. Μετά από ένα μήνα εκπαίδευσης μας έβαλαν σε ένα πλοίο, τον «Ατρέα» και μας έφεραν στην Κύπρο, υποτίθεται για να πολεμήσουμε. Μας είχαν περιγράψει την κατάσταση ως τραγική, ότι η Κύπρος φλεγόταν. Μαζί μας τότε ήρθε κρυφά και η Ελληνική Μεραρχία, εμείς ούτε καν τους είδαμε. Παρουσιαστήκαμε για κατάταξη αλλά μας πληροφόρησαν ότι δεν μας χρειάζονταν γιατί δημιουργείται η Εθνική Φρουρά. Έτσι μετά από μια βδομάδα, επιστρέψαμε στις σπουδές μας στην Αθήνα. Ένα μήνα αργότερα έγιναν οι βομβαρδισμοί στην Τηλλυρία. Το ’69 που επέστρεψα στην Κύπρο μετά τις σπουδές μου, υπηρέτησα τη θητεία μου κανονικά.»
Το πρώτο μάθημα που πήρε ως δικαστής
«Την άσκηση μου την έκανα στη Λεμεσό, στο γραφείο του Σερ Παναγιώτη Κακογιάννη και του Γώγου Κακογιάννη. Όταν τελείωσα την άσκηση, άνοιξα για πολύ λίγο δικό μου γραφείο,γιατί πολύ γρήγορα μου έγινε πρόταση από το γραφείο του Χρύση Δημητριάδη, όπου εργάστηκα μέχρι τον Σεπτέμβρη του ’77 που μου έγινε πρόταση από το Ανώτατο Δικαστήριο για να διοριστώ δικαστής. Κατά βάση ως δικηγόρος είχα ασχοληθεί με το Δίκαιο των Εταιρειών. Ως προσωρινός επαρχιακός δικαστής διορίστηκα στην Πάφο για οκτώ μήνες. Τον Σεπτέμβρη του ’78 έγινα μόνιμος και τοποθετήθηκα στη Λευκωσία. Συνολικά υπηρέτησα σε όλες τις επαρχίες της Κύπρου.
Οι υποθέσεις με τις οποίες ασχολήθηκα είναι πάρα πολλές, δε θέλω να κάνω αναφορά, αλλά μια περίπτωση που θυμάμαι και μπορώ να αναφέρω ήταν στο πρώτο σοβαρό Κακουργιοδικείο που έλαβα μέρος στη Λευκωσία. Δικάζονταν δύο άτομα τα οποία κατηγορούνταν ότι σκότωσαν κάποιον στο πραξικόπημα. Η καθημερινή μου αγωνία, το άγχος μήπως τα αισθήματα μου εναντίον του πραξικοπήματος με επηρεάσουν, ήμουν και άπειρος τότε, μόνο ενός έτους δικαστής, μου δημιούργησαν σπασμό της αρτηρίας. Έκανα ένα μήνα στο νοσοκομείο και στη συνέχεια με έστειλαν στην Αγγλία για καθετηριασμό. Αυτό ήταν το πρώτο μάθημα που πήρα ως δικαστής. Πρέπει να βλέπεις κάθε υπόθεση αποσπασμένος, χωρίς συναισθηματική εμπλοκή».
Η συγγραφή και το δικό του εργαστήριο αγγειοπλαστικής
«Το πρώτο μου βιβλίο «Personal Injury Claims» το έγραψα το ’85 στην αγγλική γλώσσα. Αν δεν κάνω λάθος τότε ήμουν Ανώτερος Επαρχιακός Δικαστής. Το ’97 εξέδωσα το βιβλίο «Αποζημιώσεις για Σωματικές Βλάβες». Αφορμή υπήρξε η επιθυμία μου να βοηθήσω τους νεαρούς κυρίως δικηγόρους.
Όταν διορίστηκα στο Ανώτατο Δικαστήριο ήταν αδύνατο να γράψω, ο φόρτος εργασίας ήταν φοβερός. Έκανα μια μικρή απόπειρα που έμεινε ημιτελής. Ένοιωθα όμως την υποχρέωση σε όσους με διάβασαν προηγουμένως και βασίζονται πάνω σε αυτό το βιβλίο κι έτσι μετά τη συνταξιοδότησή μου το ξανάγραψα. Η νέα έκδοση κυκλοφόρησε τον Μάιο του 2019.
Δείτε περισσότερες πληροφορίες για τη νέα έκδοση του βιβλίου «Αποζημιώσεις για Σωματικές Βλάβες και Θανατηφόρα Ατυχήματα»
Τώρα ασχολούμαι με το έννομο συμφέρον για το οποίο έχω ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Τo έννομο συμφέρον είναι το δικαίωμα προσφυγής στο δικαστήριο. Το Σύνταγμα προνοεί ότι για να καταχωρήσει ένας πολίτης προσφυγή, εναντίον μιας απόφασης της Διοίκησης, πρέπει να διαθέτει έννομο συμφέρον. Να έχει δηλαδή ένα ιδιαίτερο δεσμό με το συγκεκριμένο θέμα. Για μένα το μεγαλύτερο επίτευγμα της νεότερης κυπριακής κοινωνίας, είναι το δικαίωμα προσφυγής. Η δυνατότητα του πολίτη να αμφισβητεί την απόφαση της εξουσίας. Αν σκεφτείς ότι στο Μεσαίωνα ο βασιλιάς αποκεφάλιζε τους υπηκόους του χωρίς καν να δώσει δικαιολογία ή φυλάκιζε τον κόσμο επ’ αόριστον. Οι Άγγλοι το ’55 δια νόμου μπορούσαν να σε συλλάβουν, χωρίς ένταλμα, και να σε κρατούν χωρίς δίκη, επ’ αόριστόν. Για μένα η εξουσία του λαού, της κοινωνίας, να αμφισβητεί κάθε απόφαση της Διοίκησης, του Υπουργικού Συμβουλίου, του Προέδρου, της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας, είναι συγκλονιστική. Είναι πολύ σημαντικό να μπορεί ο πολίτης να μπορεί όχι μόνο να αμφισβητεί την εξουσία, αλλά και να βρίσκει και το δίκαιο του.
Πέρα από τη συγγραφή στον ελεύθερο μου χρόνο μου αρέσει να μαγειρεύω, λατρεύω την μαγειρική. Ασχολήθηκα για χρόνια και με την αγγειοπλαστική. Στη Λεμεσό είχα και δικό μου εργαστήριο στην αυλή ενός υποστατικού. Η αγγειοπλαστική είναι καθαρά ψυχοθεραπευτική, σε γαληνεύει, σε ηρεμεί. Ασχολήθηκα ένα διάστημα και με τη φωτογραφία, αγαπώ τη θάλασσα…».
Οι τρεις άνθρωποι που «σημάδεψαν» την καριέρα μου
«Ο Γώγος Κακογιάννης με έμαθε πως να χειρίζομαι ποινικές υποθέσεις. Ήταν ασταμάτητος στην προσπάθεια του να κερδίσει μια δίκη. Μελετούσε την κάθε λεπτομέρεια της μαρτυρίας με τις ώρες. Είχε πραγματικό πάθος, ένας πραγματικός δάσκαλος. Το ίδιο πάθος είχε και ο Χρύσης Δημητριάδης. Ήταν μια νομική εγκυκλοπαίδεια, ένα από τα πιο εύστροφα νομικά μυαλά που γνώρισα. Έβλεπα το μυαλό του να δουλεύει με έναν συναρπαστικό τρόπο, πανέξυπνος. Ήταν σχολείο για μένα. Επίσης, ήταν και πολύ ωραίος άνθρωπος, του άρεσε η ποίηση και είχε φοβερή αίσθηση του χιούμορ. Ο Δημήτρης Στυλιανίδης ήταν το τρίτο άτομο που με επηρέασε. Δούλεψα μαζί του για τέσσερα χρόνια. Κοντά του έμαθα πως να δουλεύω, πως να γράφω δικαστικές αποφάσεις. Ξεχώριζε για τη φοβερή του μνήμη και ήταν ακούραστος. Άφησε το στίγμα του και στο Διοικητικό Δίκαιο. Μαζί με τους Μ. Τριανταφυλλίδη, Α. Λοΐζου, Ιωσηφίδη και Γ. Πική διαμόρφωσαν το Κυπριακό Διοικητικό Δίκαιο από το μηδέν».
